Mundarija: 1

1.75-jadval
Turli sho‘rlanish darajalarida g‘o‘zaning o‘sish davridagi suv sarfi

Tuproqning sho‘rlanganlik darajasi	Bir tup g‘o‘zaning suv sarfi, kg					O‘suv davridagi suv sarfi
	iyunь	iyulь	avgust	sentyabrь	oktyabrь	Bir tup g‘o‘zaning suv sarfi, kg	Maydondagi g‘o‘zaning suv sarfi, m/ga
Kuchsiz	1,2	11,8	57,46	62,94	22,62	156,10	6517
kuchli	9,66	7,52	7,52	36,57	17,08	92,35	2695

Ma’lumki suv oziq moddalari bilan birgalikda ildiz tukchalari orqali so‘riladi. Lekin o‘simliklarning so‘rish kuchi tuproq yeritmasining osmatik bosimidan katta bo‘lganda so‘riladi. O‘simliklarning so‘rish kuchi tuproq namligiga, o‘simlikning turiga, yoshiga va sho‘rlanish darajasiga bog‘liq bo‘ladi.
Masalan: sho‘rlanmagan tuproqlarda sabzavot ekinlarining so‘rish kuchi
2-5 atm: g‘o‘zaniki 10-15 atm: sho‘r yerda- g‘o‘zaniki 18-30 atm. bo‘ladi. CHo‘l kseforitlarining surish kuchi 40-50 atmosfyeragacha, sho‘rxok tuproqli yerlardagi o‘simliklarda esa 50-100 atmosfyeragacha va undan ham yuqori bo‘ladi.
Tuproqning sho‘rlanish darajasi ortishi bilan tuproq yeritmasining osmotik bosimi o‘simlikning surish kuchidan ortib ketadi. SHu sababli o‘simliklarning suvni tortib olishi qiyinlashadi va tuproqning fiziologik quruqligi deb ataladigan sharoit vujudga keladi, bunda tuproqda namlik bo‘lishiga qaramay, o‘simlik etarlicha suvni ololmaydi. Natijada o‘simliklarning rivojlanishi sekinlashadi.
SHo‘rlangan tuproqlarda tuzlar o‘simliklarning to‘qima va organlariga kirib boradi. A.A.Rixtyer fikricha, tuz konsentratsiyasiga muayyan miqyosga etguncha ildiz to‘qimalarining tuz o‘tkazmasligi saqlanib turadi, shundan keyin tuzlar teshib o‘tadi va o‘simlikni zaxarlaydi.
Agar tuproq yeritmasining osmatik bosimi o‘simlikning so‘rish kuchidan katta bo‘lsa fiziologik quruqlik xodisasi yuz byeradi. Tuproq yeritmasining osmatik bosimi tuproqda tuzlarning ko‘payishi bilan u xam oshib boradi va shu natijasida tuproqda etarli miqdorda nam bo‘lsa xam o‘simlik undan foydalana olmaydi.