“MUĞANBANK”AÇIQ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ
MALİYYƏ HESABATLARI ÜZRƏ QEYDLƏR
31 DEKABR 2017-Cİ İL TARİXİNDƏ BAŞA ÇATMIŞ İL ÜZRƏ (DAVAMI)
(Min Azərbaycan Manatı ilə)
11
ABŞ dolları ilə müqayisədə 4.4% möhkəmlənərək, güclü xarici mövqeyini və likvidlik əmsallarını
artırmışdır. Problemli maliyyə sektoru iqtisadiyyata mənfi təsir göstərməyə davam edir. 2017-ci ilin
ilk yarısında kreditləşmə 15.6% azalmış və aktivlərin keyfiyyəti pisləşməyə başladı. Rəsmi
statistikaya əsasən, fəaliyyət göstərməyən kredit nisbəti 2016-cı ilin yekunlarındakı 9% ilə
müqayisədə, 2017-ci ilin iyun ayında 13%-ə çatmışdır. Həmçinin, 2017-ci ilin ikinci rübündə manat
depozitləri artmış, müştəri depozitləri 2017-ci ilin ilk yeddi ayı ərzində (korporativ və ev
təsərrüfatları) 4.4% azalmışdır.
2016-cı ilin fevral ayından etibarən Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı müntəzəm olaraq
2017-ci il ərzində yenidən maliyyələşdirmə dərəcəsini 5%-dən 15%-ə qədər artırmış və kapitalın
minimum adekvatlıq əmsalını 12%-dən 10%-ə endirmişdir.
Beynəlxalq kredit agentliyi olan Standard & Poor’s, 2018-ci ilin fevral ayında Azərbaycanın xarici və
yerli valyuta üzrə uzunmüddətli və qısamüddətli suveren kredit reytinqini “BB+/B” dərəcəsində
mənfi proqnozdan stabilə doğru yüksəlməsini təsdiqləmişdir.
Azərbaycan iqtisadiyyatı, dünyanın digər yerlərində baş verən bazar böhranlarına və iqtisadi
yavaşlamalara qarşı həssasdır. Hökumət bir sıra sabitləşdirmə tədbirləri tətbiq etmiş və mövcud
iqtisadi çağırışlara cavab olaraq bank sistemində islahatların və dəstəyin sürətləndirilməsini
planlaşdırır. Rəhbərlik inanır ki, mövcud vəziyyətdə Bankın fəaliyyətinin davamlılığını dəstəkləmək
üçün müvafiq tədbirlər görür, yuxarıda bəhs edilən sahələrdə gözlənilməz pisləşmənin Bankın
nəticələrinə və maliyyə vəziyyətinə, hazırda müəyyən edilə bilməyəcək şəkildə mənfi təsir edə
biləcəyini nəzərə alır.
Davam edən böhran şəraitində, Azərbaycan hökuməti iki onillikdə hakim olan neftə yönəldilmiş olan
iqtisadi siyasətini iqtisadiyyatın digər sahələrə şaxələndirilməsinə dəyişmişdir. Bu məqsədlə, 11
sektoru əhatə edən doğru bir inkişaf strategiyasını formalaşdırmaq üçün “milli strateji yol xəritəsi”
qəbul edildi. “Milli strateji yol xəritəsi”-nin həyata keçirilməsi, yeni yaradılmış “İqtisadi İslahatların
və Kommunikasiyaların Təhlili Mərkəzi”-nə həvalə edilmişdir. Bu qurumun əsas məqsədi aparılan
islahatların effektivliyini təhlil etmək və yeni təkliflər verməkdir. Digər bir əhəmiyyətli struktur
islahatı, qeyri-qanuni maliyyə fəaliyyətlərinə qarşı mübarizə və tənzimlənmənin təkmilləşdirilməsi
məqsədilə maliyyə sektoruna daha sıx, şəffaf və çevik nəzarətin gücləndirilməsi üçün
“Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatası”-nın yaradılmasıdır.
Əhəmiyyətli tədbirlər həmçinin gömrük və vergi xidmətlərində də həyata keçirilmişdir. 1 avqust
2016-cı il tarixinə daha operativ və şəffaf gömrük rəsmiləşdirmələrini (“yaşıl dəhliz” və digər çıxış
sistemləri) təmin etmək məqsədi ilə yeni normativ hüquqi aktlar qüvvəyə minmişdir. Yeni
sadələşdirilmiş prosedurların idxalı stimullaşdırması və biznes və xarici ticarət üçün əlverişli şərait
yaratması nəzərdə tutulmuşdur. Gömrük sahəsində islahatların davamı olaraq “məmur-vətəndaş
təmasları”nı minimuma endirmək məqsədilə elektron vergi bəyannamələrinin tətbiqi həyata keçirilir.
Mövcud vergi sisteminə dəyişikliklər etmək məqsədilə “2016-cı ildə vergi sahəsində aparılacaq
islahatların istiqamətləri”nin təsdiqi haqqında Sərəncam imzalanmışdır. Prezidentin sərəncamında
tələb olunur ki, Vergilər Nazirliyi kameral və səyyar vergi yoxlamalarının qısa müddətdə başa
çatdırılmasını təmin etsin və vergi ödəyiciləri ilə vergi orqanları arasında birbaşa təmasın minimuma
endirilməsi məqsədilə elektron auditin tətbiq dairəsini genişləndirsin. İnhisarçılıq tədbirlərində daha
bir mühüm dəyişiklik Cinayət Məcəlləsinə edilmişdir. Bundan başqa, 16 dekabr 2016-cı il tarixli
Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsində dəyişikliklər nəticəsində xərclərin süni şəkildə
artırılması hallarının qarşısının alınması məqsədilə “transfer qiymətləndirmə” və güclü iqtisadiyyata
malik ölkələrdə də geniş istifadə olunan “könüllü vergi açıqlaması” tətbiq ediləcək. Əlavə olaraq,
vergi öhdəliyinin düzgün hesablanmaması səbəbindən vergi orqanları tərəfindən tətbiq olunan
maliyyə sanksiyalarının əlavə təsirinin qarşısını almaq məqsədilə “vergi öhdəliyinin əvvəlcədən
müəyyənləşdirilməsi” mexanizmi işə düşəcək. Bununla yanaşı, elektron hesab fakturalarının tətbiqi
“MUĞANBANK”AÇIQ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ
MALİYYƏ HESABATLARI ÜZRƏ QEYDLƏR
31 DEKABR 2017-Cİ İL TARİXİNDƏ BAŞA ÇATMIŞ İL ÜZRƏ (DAVAMI)
(Min Azərbaycan Manatı ilə)
12
vergidən yayınmanın qarşısının alınmasında mühüm rol oynayacaq və vergi sisteminin
optimallaşdırılmasına müsbət təsir göstərəcək.
Azərbaycan həmçinin, tranzit və ticarətin inkişafı üçün regional əlaqə təşəbbüslərindən də
faydalanmağa çalışır. Xüsusilə də, ölkə Şərq-Qərb və Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizlərinin
sponsorlarından biridir. Xəzər bölgəsini Türkiyə ilə birləşdirən Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolu xəttinin
tikintisi 2017-ci ildə tamamlanmışdır. Trans-Anadolu Təbii Qaz Kəməri (TANAP) və Trans-Adriatik
Boru Kəməri (TAP), Azərbaycanın Şahdəniz qaz yatağından olan təbii qazı Türkiyə və Avropaya
çatdıracaqdır. 2018-ci ildən etibarən ÜDM-in sürətlənməsi sayəsində iqtisadiyyatın genişlənəcəyi
gözlənilir, belə ki, dünyanın ən böyük qaz yataqlarından biri olan Şahdəniz qaz yatağı istehsala
başlayır. Kreditlərin məhdud inkişafı və zəif biznes mühitinin olması səbəbindən, qeyri-neft
istehsalının asta templə inkişaf edəcəyi gözlənilir.
2. ƏSAS MÜHASİBAT PRİNSİPLƏRİ
Mühasibat əsasları
Bankın hazırkı maliyyə hesabatları Beynəlxalq Mühasibat Standartları Şurası tərəfindən dərc edilmiş
Beynəlxalq Maliyyə Hesabatlarının Standartları (“MHBS”) və Beynəlxalq Maliyyə Standartlarına
Şərhlər Komitəsi (“MHBSŞK”) tərəfindən dərc edilmiş şərhlər əsasında hazırlanmışdır.
Daimilik prinsipi
Rəhbərlik bu maliyyə hesabatlarını fasiləsizlik prinsipi əsasında hazırlamışdır. Mühakimələrdə
rəhbərlik cari niyyətləri, əməliyyatların rentabelliyi və maliyyə resurslarından istifadə imkanlarını
nəzərdən keçirir.
Rəhbərlik, Bankın 2018-ci ildə və daha sonra gəlirli fəaliyyətini bərpa edəcəyini ehtimal edir. 29 saylı
Qeyddə göstərildiyi kimi, Bankın məcmu kapitalı tələb olunan minimum həddən artıq olmuşdur.
2017-ci il dekabrın 31-nədək kapitalın adekvatlığı üzrə tələb olunan minimum kapital əmsalı 10%
olduğu halda, MBNP-na uyğun olaraq Bankın kapital adekvatlığı əmsalı 15.52% olmuşdur.
Rəhbərlik Bankın likvidlik və kapitalın yetərliliyi ilə bağlı problemlərlə üzləşdiyi təqdirdə,
səhmdarlar tərəfindən gələcəkdə Banka dəstək veriləcəyini ehtimal edir.
Rəhbərlik bu amilləri Bankın fasiləsiz olaraq fəaliyyətini davam etdirmək qabiliyyətini
qiymətləndirərkən istifadə etmiş və Bankın bütün maliyyə öhdəliklərini yerinə yetirə biləcəyinə
inanır. Bankın fasiləsiz fəaliyyətinin davam etdirilməsi qabiliyyətinə dair əhəmiyyətli sayılacaq hər
hansı bir qeyri-müəyyənlik mövcud deyildir.
Təqdimatın digər əsasları
Bu maliyyə hesabatları əksi göstərilmədiyi hallarda min Azərbaycan manatı (“AZN”) ilə təqdim
edilmişdir. Bu maliyyə hesabatları bəzi maliyyə alətlərinin və binaların MHBS-də göstərilən yenidən
qiymətləndirmə modelinə uyğun olaraq ədalətli dəyəri istisna olmaqla, tarixi dəyər prinsiplərinə
əsasən hazırlanmışdır.
Bank mühasibat sistemini Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun şəkildə təşkil edir.
Bu maliyyə hesabatlarını hazırlayarkən yerli mühasibat prinsiplərinə uyğun tərtib edilmiş mühasibat
sistemindən istifadə edilmiş və MHBS-na uyğunlaşdırılmaq məqsədilə hesabatlara düzəlişlər
edilmişdir. Bu düzəlişlərə əməliyyatların iqtisadi mahiyyətini əks etdirmək üçün müəyyən