Mövzu Sağlamlıq imkanları məhdud uşaqlar Plan: Sağlamlıq imkanları məhdud olan uşaqlar

Plan: 

1.

 

Qidalanma pozuntuları 

2.

 

Enkoprez 

3.

 

Enurez 

  Ədəbiyyat siyahısı: 

 

Child Psychology and Psychiatry- David Skuse, Helen Bruce, Linda Dowdney, 

David Mraze 

Yemə pozuntuları: 

 

Qidalanma  davranışı  bio-psixo-sosial  konteksdə  daha  yaxşı  başa  düşülür. 

Normal qidalanma sağlam inkişaf sarı fizioloji, psixoloji amillərin düzgün inkişaf 

etməsinə  səbəb  olur.  Klinik  araşdırmalar  nəticəsində  müəyyən  edilmişdir  ki, 

uşaqlarda  bir  çox  yemə  və  qidalanma  pozuntuları  vardır.  Bunlara  aşağıdakılar 

aiddir: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-Gecikilmiş yaxud olmayan qidalanma bacarıqları; 

 

 

 

 

-Qəbul edilmiş maye və digər qidaları idarəsində problemlər;   

 

 

-Yeməyə marağın və iştahanın əskikliyi (olmaması); 

 

 

 

 

-Bəzi yeməkləri yeməkdən imtina; 

 

 

 

 

 

 

 

-Özünü  rahatlandırmaq,  özünü  stimullaşdırmaq  üçün  yeməklə  bağlı 

davranışlardan istifadə etmək və s.   

 

 

 

 

 

 

 

Gecikilmiş  yaxud  olmayan  qidalanma  bacarıqlarıın  səbəbləri  müxtəlifdir. 

İnkişaf pozuntuları (bəzi tibbi amillər) səbəbilə bəzi uşaqlar qidalanma üçün lazım 

olan refleksləri inkişaf etdirə bilmirlər. Mədə-bağırsaq xəstəlikləri olan uşaqlarda 

bu  hal  tez-tez  müşahidə  olunur,  onlar  çox  vaxt  yemək  yeməkdən  imtina  edirlər. 

Onlarda  tez-tez  qusma,  nazogastrik  boru  ilə  qidalanma  bunlara  səbəb  olur.  Bəzi 

uşaqlarda  isə  yeyilməyən  qidaları  yemək  özünü  göstərir.  Bu  əsasən  əqli  gerilikli 

uşaqlarda  müşahidə  edilir,  amma  bəzi  normal  uşaqlarda  ola  bilər.  Qidalanma 

prosesinin  düzgün  dəyərləndirilməsi  üçün  bir  sıra  sahələr  haqqında  məlumatlar 

əldə edilməlidir:   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-İndiki  qidalanma  şəraiti:  kiminsə  yardımı  ilə,  boru  və  özü  sərbəst  şəkildə 

qidalanma;   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-Çəki, boy və bədən kütləsi indeksi;   

 

 

 

 

 

 

-İnkişaf  tarixi-hər  hansı  qidalanma  problemi  olubmu,  onunla  bağlı  edilən 

tibbi və digər müdaxilələr; 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-Tibbi  keçmiş:  udma  problemləri,  qidalanma  tərzi,  qəbul  edilən  dərmanlar, 

allergiyası və s.   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

-Ümumi davranışları: evdə, məktəbdə baxçada; 

 

 

 

 

 

Qidalanma pozuntusu olan uşaqlarda aşağıdakı hallar müşahidə edilir: 

 

-Şiddətli sinir krizləri; 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-Fiziki aqressiya;   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-Aşırı hərəkətlilik.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Bir  qədər  böyük  yaşlı  uşaqların  yeməkdən  imtina  etmələrinin  ümumi 

səbəbləri kimi aşağıdakıları qeyd etmək olar: 

 

 

 

 

 

 

-Məktəbdə digər dostlarına nisbətən daha çəkili olmaq;   

 

 

 

-Mədə ağrısı, qusma və boğulma qorxusu;   

 

 

 

 

 

Erkən simptomlar aşağıdakılardır: 

 

 

 

 

 

 

 

- Yeməkdən imtina etmək; 

 

 

 

 

 

 

 

 

-Qidalanma porsiyalarını azaltmaq;   

 

 

 

 

 

 

-Çəki itirilməsi; 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-Qəbizlik və həzm problemləri;  

 

 

 

 

 

 

 

-Saçların seyrəlməsi; 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-İnkişafın ləngiməsi və s. 

 

 

 

 

 

 

 

 

DSM V görə əlamətləri:   

 

 

 

 

 

 

 

 

*Qidalanma  pozuntusu  (qidaya  qarşı  həvəsin  çox  aşağı  düşməsi,  bəzi 

qidaların  rədd  edilməsi  və  s.)  kimi  hallara  görə  aşağıdakı  hallardan  biri  özünü 

göstərməlidir: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-Çəki itirilməsi; 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-Qidalanmada azalma;   

 

 

 

 

 

 

 

 

-Enteral qidalanma; 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-Psixo-sosial funksiyalarda azalma.   

 

 

 

 

 

 

*Bu hal başqa psixiatrik xəstəliklər ilə əlaqəli deyildir.   

 

 

 

*Bu hal bulemiya və anereksiya nevrozunu yaratmır.