155
Mədinə şəhəridir). Şöhrəti orada ucaldı və (dəvətinin) səsi hər
yerə oradan çatdı.
O yaxşılıq ki onun arxasında atəş var, yaxşılıq deyil. O pislik ki,
sonunda Cənnət var, pislik deyil. Cənnətlə müqayisədə hər bir
nemət kiçik və dəyərsizdir. Cəhənnəmin müqabilində hər
əziyyət və bəla, salamatlıqdır.
Oxdan daha iti olan söz, nə qədər də çoxdur.
Onun elmi pərdələrin gözə görünməyən qatlarından keçər,
daxildəki mürəkkəb fikir və inancları əhatə edər.
Ondan başqa hər bir güclü acizdir.
Ondan başqa hər bir əziz zəlildir.
Otaqlarınızı hörümçək torundan təmizləyin. Çünki onu evdə
saxlamaq yoxsulluq gətirir.
O qədər olub ki, bir saatın xoşluğu illər uzunu dərdi-qəmə
səbəb olub.
O qədər olub ki, axirət əməlini sabaha saxlayıb, ölüm isə bu
gün onu yaxalayıb.
O qədər olub ki, bədbəxtliyin əhatəsindədir, lakin mal-dövlət
yığır.
O qədər olub ki, gözəl danışığına görə kişi fitnəyə, çətinliyə
düşüb.
O ruzi ki kifayət edər, bəsdir.
O ziyan ki, insana dəyəcək, fikirləşməklə, tədbir tökməklə
qarşısını almaq olmaz.
– Ö–
Övladın ata boynunda, atanın da övladın boynunda bir neçə
haqqı var. Övladın borcu odur ki, ataya hər şeydə itaət edə
156
(Allahın əmrindən başqa) atanın övlad boynunda haqqı odur ki,
ona yaxşı ad verə, ona gözəl əxlaq, «Quran» və elm öyrədə.
Öz qəlbini Allahı həmişə yad etməklə abad edən şəxsin əməlləri
gizlində də, aşkarda da gözəl olar.
Özünü yaxşı işlər görməyə öyrəşdir və tavan yüklərini,
cərimələri çiyninə çək ki, nəfsin şərafətinə çatasan, axirətin
abad olsun və alqış edənlərin çox olsun.
Öz əbədi evini (axirətini) abadlaşdıran kəs ağıllıdır.
Ölkə idarəçiliyinin bəlası ölkəni himayə etməkdə aciz
qalmaqdır.
Öz malında ən xəsis insanlar, öz abırlarında (tökməkdə) ən
səxavətli olanlardır.
Özünü böyüklüyə məcbur etmək də gözəl xüsusiyyətdir.
Özünü yaxşı işlər görməyə və (camaatın) borc yükünü çiyninə
çəkməyə öyrət ki, nəfsin sərvətini tapasan.
Öz düşmənləri ilə mehriban davranan kəs, müharibələrdən
amanda olar.
«Öz dinini dünyanla qoru ki, hər ikisini udasan. Öz dünyanı
dininlə qoruma ki, hər ikisini uduzasan.»
Öz dostunun hər bir işinə irad tutanın dostluq telləri tez qırılar.
Ömürlər sədəqə verməklə uzanar.
Özü-özünün müəllimi və tərbiyyəçisi olan kəs camaata müəllim
və tərbiyəçi olan şəxsdən daha təqdirə layiqdir.
Özünü tərbiyə etməyin üçün başqalarında (görüb)
bəyənmədiyin şeydən uzaqlaşmağın kifayətdir.
Öz əhd-peymanına sadiq olmayanın Allaha inamı yoxdur.
Ömrü tələf edən ən pis şey insanı məşğul edən oyunlardır.
157
Özünü pisliklə cəzalandırmağı üstün bilən kəs bütün fəzilətləri
kəsb etmişdir.
Öz (din) qardaşının dostluğuna əmin olanda, artıq nə vaxt onun
ziyarətinə gedəcəyinə və onun sənin ziyarətinə gələcəyinə
əhəmiyyət vermə.
Özünü saxlamaq yoxsulun zivəridir.
Özünü töhmət və bədgümanlıq hədəfinə çevirən şəxs ona
bədgüman olanları məzəmmət etməməlidir.
Öz nəfslərinizi hesab-kitabla (ipiylə) bağlayın və ona qarşı
çıxmaqla nəfsin cilovunu öz əlinizə keçirin.
Öz nəfsini sorğu-sual edən şəxs öz eyblərindən agah olar,
günahlarını başa düşər, (yaxşılıq etməklə) onların əvəzini
ödəyər və eyblərini aradan götürər.
Öz nəfsinin hesabına yetişən şəxs mənfəət götürər, amma ondan
(nəfsindən) qafil olan ziyana uğrayar və hər kəs qorxarsa,
amanda qalar.
Öz nəfsinin hesabatını aparan şəxs xoşbəxt olar.
Öz ehtiyacını hikmətli olmayan şəxsə bildirən hikmət sahibi
deyil.
Özündən yuxarıda olan şəxslə münaqişə etməm\\əyin və
tabeçiliyində olan şəxsi zəlil saymamağın, gücün çatmadığı işə
baş qoşmamağın, dilin ürəyinin, sözün əməlinin əksinə
olmamağı, bilmədiyin şey barədə danışmamağın, iş sənə tərəf
üz tutan zaman onu tərk etməməyin və səndən üz döndərən
zaman ardınca getməməyin hikmətdəndir.
Öz xəstəliyini həkimlərdən gizlədən, bədəninə xəyanət etmişdir.
Özünün gizlin dərdini gizlədən kimsə, təbibini onu müalicə
etməkdə aciz qoyar.
Öz nəfsinin hesabatını aparan xoşbəxt olar.
158
Özünü camaatın rəhbəri etmiş kəs başqalarını öyrətməmişdən
qabaq özünü öyrətməli və sözü ilə ədəbləndirməmişdən qabaq
əməli ilə özünü ədəbləndirməlidir.
Öz Peyğəmbərinizin Əhli-Beytinə baxın, onların yolu ilə gedin
və arxalarınca hərəkət edin. Çünki onlar sizi heç vaxt doğru
yoldan azdırmaz və heç bir fəlakətə salmazlar. Əgər onlar
otursalar, siz də oturun, dursalar siz də durun.
Öz qardaşına gizlində öyüd-nəsihət verən kəs onu zinətləndirər,
aşkar öyüd-nəsihət verən kəs isə onu bədnam və rüsvay edər.
Öz ölənlərinizi ziyarət edin. Çünki onlar sizinlə görüşməkdən
şad olurlar. İnsan öz ata-anasının qəbri üstündə onlara dua
edəndən sonra Allahdan öz diləyini diləməlidir.
Özünçün bəyəndiyini möminlər üçün bəyənməyincə, qəlbin
sağlam olmayacaqdır.
Öz canlarınızı çirkin şəhvətlərdən təmizləyin ki yüksək
dərəcələr qazanasınız.
Özünü islah etmək üçün ən yaxşı köməkçi qənaətdir.
Öz Rəbbindən qorxan kəs zülm etməkdən çəkinər.
Öz günahından başqa heç nədən qorxma, öz Rəbbindən başqa
heç kəsə ümid bağlama.
Öz qulağına yaxşı şeyləri eşitməyi adət etdir və sənin islah
olmağına, paklığına bir şey artırmayan sözlərə qulaq asma.
Öz qədir-qiymətini bilməyən məhv olar.
Öz ailənə, uşaqlarına mehriban ol və ailənin böyüklərinə
ehtiram göstər.
Özü öyüd verib öyüd qəbul etməyənlərdən, çox deyib az əməl
edənlərdən, fani olan üçün çox çalışıb qalan barəsində
səhlənkarlıq edənlərdən, xeyri ziyan və ziyanı xeyir kimi
görənlərdən olma.
Dostları ilə paylaş: |