VAQÌF SÄMÄDOÕLU
121
– A dädä, qurbanın olum, mana älli manat pul
ver, – demişdi Gülzar.
Vä atasından älli manat alıb özünü Ovçu Mura-
dın evinä salmışdı. Ovçu Muradın ayağı altına yıxı-
lıb, gözündän sel kimi su axıtmışdı.
– A Ovçu Murad, ayaqlarına qurban olum, bir
boğaz ayı vur, piyini mana gätir! – demişdi Gülzar.
Vä Ovçu Murad älli manatı cibinä qoyub demişdi:
– Bir aydan sonra qalxacağam meşäyä. İyulun
ortasında. Ayılar hälä indi cütläşir.
Vä Gülzar öz evinä gälib, dizi üstä tavana çöküb
üzünü qibläyä tutmuşdu.
– Ay Allah, sana qurban olum, näzärin mänim
ayımın üstündän äskik olmasın, sana qurban olum,
qoru mänim ayımı! – ağlamışdı Gülzar Allaha dua
eläyä-eläyä.
Vä iyulun axır günlärinin birindä Ovçu Murad
iyirminci kalibr tulkasını çiyninä aşırıb üz tutmuşdu
Ayıdağın meşälärinä. Läzgi Sädräddin kişiylä görü-
şüb ayı yeri manşırlamışdı. Öyränmişdi ki, bir ayı
Top palıdlıqla qara Qarasuyun arasındakı arpalığa
dadanıb.Vä Sädräddin kişinin dediyi yerä gälib, Ov-
çu Murad görmüşdü ki, burada bir ayı yox, düz üç
ayı arpa sovurub här gecä qarın doldururlar.Ovçu
Murad ayıların saldığı cığırın böyründäki palıdlardan
birinä dırmanıb, özünä oturaq qayırmışdı. Oturub
axşamın düşmäyini gözlämişdi. Vä alaqaranlıq dü-
şändä Ovçu Murad gözlärini ayı cığırına zilläyib, tü-
Gürzəçöl yazıları
122
fänginin çaxmaqlarını çäkmişdi. Ovçu Murad bilirdi
ki, meşädä gäzän tısbağanın säsini eşitmäk olar,
ayının yerişini yox. Odur, bütün gücünü gözlärinä
vermişdi.
Ovçu Muradın tüfängi açılmışdı. Cämi bircä dä-
fä. Vä ayı cığırında ayı leşi qalmışdı. Vä Ovçu Murad
vurduğu ayının üstündä dayananda heyvanın dişi,
özü dä boğaz olduğunu görmüşdü.
– Şükür Allaha, İslamın sonsuz qızını aldadası ol-
madım, – demişdi.
Vä Gülzarın älli manatını ancaq soyduğu ayının
içindän bir-birinä yapışmış iki balanı çıxarıb känara
atanda özünä halal elämişdi. Sonra ayının därisinä
bir az sarı, üfunätli piyindän qoyub kändä dönmüş-
dü.
Äl-üzün yuyub, çöräyini yeyändän sonra, ayının
piyini bir parça qäzetä büküb, özünü Teymurun
evinä gätirmişdi. Salam verib, hal-ähval tutandan
sonra oturmuşdu eyvanda Teymurla çay içä-içä
rayona Bakıdan gälmiş täzä prokuror haqqında da-
nışmağa.
– Bizim köhnä prokuror tutulsa da, köpäkoğlu
olsa da, camaatı dolanmağa qoyurdu. Täzäsi, Allah
bilir, hansı yuvanın quşudu, – demişdi Teymur.
Vä Gülzar prokurordan danışan ärinin qabağına
çay qoyan anda Ovçu Murad ayı piyini ona ötür-
müşdü. Vä Gülzar üräyi döyünä-döyünä, ayı piyini
yaxasında gizlädib, ayaqyoluya qaçmışdı. Ayaqyo-
VAQÌF SÄMÄDOÕLU
123
lunun qapısını içäridän cäftäylä bağlayıb, saysız-
hesabsız göy milçäklärin vızıltısına qatmışdı duası-
nı.
– Ay Allah, mana kömäk elä, kömäk elä mana! –
demişdi Gülzar.
Vä ayaqyolunun içindäcä Allaha dua eläyib, ağ-
laya-ağlaya ayı piyinin hamısını yemişdi.
Axşam Teymur çöräk yeyändä älindäki tikäsini
boşqaba qoyub geri çäkilmişdi.
– İştaham küsüb, ay ciji, – demişdi.
– Küsär dana, a bala, arvadı sonsuz olan kişinin
boğazından tikä getmäz. – demişdi anası.
Vä Gülzar tez içäri keçib, bir şüşä araqla geri
dönmüşdü.
– A Teymur, araq iç, iştahan açılsın, – demişdi.
– Gör bir ölmüş ärinin iştahasını näylä açır! – ba-
ğırmışdı Teymurun anası.
Teymur araqdan vurub, yaxşıca yemişdi.
Vä ärini içän görän Gülzar sevinmişdi. Çünkü bi-
lirdi ki, Teymur särxoş olanda onu döysä dä, gecä
hökmän yanına giräcäk. Yuxusunu onunla bölüşdü-
räcäk. Vä yanılmamışdı.
Hämin gecäni Gülzar äriylä keçirmişdi.
Vä o gecädän ay yarım keçändän sonra bir sä-
här Gülzar yuxudan gec qalxıb eşiyä çıxanda, ey-
vanda dayanıb häyätdä tändirdä ocaq qalayan qay-
nanasına baxa-baxa şirin-şirin gärnäşmişdi.
Gürzəçöl yazıları
124
– Az, nä gärnäşirsän orda! Gäl tändiri qala, qan-
cıq! – bağırmışdı Teymurun anası.
– Qancıq özünsän, az! Qoca kaftar! – qışqırmışdı
Gülzar.
Vä Teymurun anası Gülzarın belä cavabından
başa düşmüşdü ki, gälinin boynunda uşaq var. Ol-
masa, säsini qaldırmazdı.
– Atam-anam sana qurban, a gälin! – demişdi
qaynana Gülzarın o üzündän, bu üzündän öpä-
öpä.
– Get mana çay gätir, a ciji, – demişdi gälin.
Vä o günün gecäsini Teymur rayon märkäzinin
vıtrezvitelinin häyätindä yatmışdı. Vä doqquz ay,
doqquz gün, doqquz gecä keçändän sonra Teymur
bir axşam rayon märkäzindäki doğum evindän kän-
dä qayıdıb, anasına bir söz demäyib, häyätin düz
ortasında naxırdan täzäcä gälmiş bir tox qoçu kä-
sändä anası soruşmuşdu:
– Oğuldumu, a Teymur?
– Oğuldu, a ciji! Oğul bala! – cavab vermişdi
Teymur.
Vä o gecä sähärä kimi Teymurun häyätindä Aşıq
Salehin säsi havalanmışdı, qoçun üzünä beş hin-
duşka da käsilmişdi, evin yuxasına qonşu evlärin
çöräyi dä qatılmışdı. Düz üç yeşik araq içilmişdi.
On gündän sonra Gülzar xästäxanadan gälib,
oğlunu ämizdirä-ämizdirä böyütmäyä başlamışdı.
VAQÌF SÄMÄDOÕLU
125
Uşaq dünyaya aprelin axırında, may qabağı gäl-
mişdi. Sähärdän axşama kimi anasını marçıltıyla
ämä-ämä cana-başa gälirdi. Özü dä çox şux körpä
idi. Atanın, ananın, nänänin bütün qohum-äqräba-
nın sevinci yerä-göyä sığmırdı.
Yaz keçdi, yay keçdi. Ancaq payız gäländän uşa-
ğın säsi alämi başına yığdı. Ana döşünü onun ağ-
zından çäkän kimi körpä ağlamağa başlayırdı. Özü
dä necä, aman Allah.
Onsuz da kök, canlı uşaq olsa da, elä hey ye-
mäk istäyirdi. Gülzar lap äldän düşmüşdü. Belä get-
säydi, yäqin ki, elä körpäsini ämizdirdiyi yerdäcä bir
gün canı çıxacaqdı. Ancaq payızın axırında uşaq ya-
vaş-yavaş süstläşmäyä başladı. Ana döş verändä
ämsä dä tänbäl ämirdi.
Vä bir gün kändä ilk qar yağanda uşaq yuxuya
getdi. Ana nä qädär elädisä dä körpäsini ayılda bil-
mädi. Häkimlär dä bir çarä tapa bilmädilär.
Vä Gülzarın yeganä oğlu bütün qışı yatdı. Yazın
ävvälindä gözlärini açıb ağlamağa başladı ancaq.
Vä o vaxtdan uşaq här il qış yuxusuna getmäyä
başladı.
Neçä il keçändän sonra kändä yenä dä xäbär ya-
yıldı ki, İnnalı kändinin böyründä qaraçı köçü özünä
yurd salıb. Gülzar o saat evdän on manat pul götü-
rüb, qaraçıların yanına qaçdı, onun falına baxan ar-
vadı tapıb därdini açdı.
Dostları ilə paylaş: |