Microsoft Word dissertasiya-b?zi qida m?hsul ekoloji t?hluk t?dqiqi doc

48 

Südün  sıxlığının  təyini.  Südün  sıxlığını  20ºS  temperaturda  kütləsinin  eyni 

həcmdə  4ºS  temperaturdakı  distillə  suyunun  kütləsinə  olan  nisbəti  ilə  xarakterizə 

olunur.  

Sıxlığın areometrik üsulla təyini. Üsul südün sıxlığının areometrlə təyininə 

ə

saslanmışdır. 

stifadə edilən avadanlıqlar

:  

-

 ümumi təyinatlı AON-1 və ya AON-2 tipli AZS standartlarına uyğun ümumi 

təyinatlı areometrlər; 

-

 areometrlər üçün şüşə silindrlər; 

-

 4  qrup  və  AZS  standartlarına  uyğun  A  və  B  tipli  şüşə  civəli  laboratoriya 

termometrləri; 

-

 DÜ ST 28498 tələblərinə uyğun 0-30ºC bölgülü mayeli şüşə termometrləri; 

-

 Mexaniki saniyəölçən; 

-

 Su hamamı. 

ş

in  gedişi.  nək südünün sıxlığı 20±5ºS

 

temperaturda sağılmadan 2 saat tez 

olmayaraq təmiz quru areometr vasitəsilə təyin olunur.  

Həcmi  0,25  və  0,50  sm

3

  olan  süd  nümunəsi  möhkəm  qarışdırıldıqdan  sonra 

ehtiyatla köpüyün əmələ gəlməsinin qarşısını almaqla şüşə silindrə tökülərək üfqi 

səth  üzərində  temperaturu  təyin  olunur.  Sonra  quru  və  təmiz  areometr  silindrin 

daxilinə  batırılır  və  sərbəst  olan  halda  saxlanılır.  Areometr  silindrin  divarlarına 

toxunmamalıdır. 

Sızlıq  göstəricilərinin  hesablanması  vizual  surətdə  areometrin  şkalasının 

yuxarı  meniskindən  areometr  silindrə  salındıqdan  3  dəqiqə  sonra  aparılmaqla 

dayanaqsız halda qeydiyyata başlayırlar.  

Areometr  sükunətli  halda  olarkən  sıxlığın  ikinci  hesablanması  aparılır. 

Sızlığın göstəricisi hesablanarkən göz menisk səviyyəsində yerləşməlidir. 

---

49 

Sonra  nümunənin  temperaturu  20ºC  kənarlaşarsa,  düzəliş  olunmaqla  hər  bir 

20ºC yuxarı olan halda 0,2ºC əlavə olunur, aşağı olan halda 0,2ºC çıxarılır. Südün 

sıxlığının təyinində alınmış nəticələr arasında fərqlər 0,8 kq/m

3

 artıq olmamalıdır. 

Südün  təmizliyinin  təyini.  Bu  metod  dozalaşmış  süd  nümunəsindən 

süzgəcdən  keçirilməklə  tərkibindən  mexaniki  qatışıqlar  təmizlənməklə  vizual 

surətdə müqayisə nümunəsi fərqləndirilir. 

Aparatura və materiallar

: 

-

 Südün təmizlik dərəcəsini təyin edən cihaz; 

-

 Pambıq-tənzifli aüzgəclər; 

-

 Südün təmizlik dərəcəsinin təyini üçün etalon; 

-

 250 sm

3

-lik ölçü silindri. 

Tədqiqatın  aparılması.  Süzgəc  cihaza  hamar  səthi  yuxarı  olmaqla 

geyindirilir.  Birləşmiş  nümunələrdən  yaxşı  qarışdırıldıqdan  sonra  250  sm

3 

süd 

ayrılır  və  35±5ºS  temperatura  qədər  qızdırıldıqdan  sonra  cihazın  qabına  tökülür. 

Filtrləmə  başa  çatdıqdan  sonra  süzgəc  cihazdan  çıxarılaraq  perqament  vərəqinə 

yerləşdirilir. 

Nəticələrin  işlənilməsi.  Süzgəcdəki  mexaniki  qatışıqların  miqdarından  asılı 

olaraq  südü  3  təmizlik  qrupuna  ayırırlar  və  cədvəl  2.2-də  göstərilən  nümunələrlə 

müqayisə olunur. 

Südün  mikrobioloji  təhlili.  Mikrobioloji  təhlillər  üçün  nümunələr  xüsusi 

steril  ləvazimatlar  vasitəsilə  steril  qaba  köçürülür.  Həcmi  500  sm

3

  olan  süd 

nümunələri  sisterna  və  bidonlardan  götürülməklə  birləşdirilir  və  orqanoleptiki 

qiymətləndirildikdən  sonra  hədd  üsulu  ilə  turşuluğu  çeşidlənir.  Reduktaz 

nümunəsini  aparmaq  üçün  və  tərkibində  inqibitorlu  maddələri  təyin  etmək  üçün 

50-60 sm

3

 həcmində süd ayrılır.  

Məhsulda  mikrobioloji  təhlili  nümunənin 4  saatdan  artıq  olmayan  müddətdə 

ayrılmasından sonra aparılmalıdır. 

 

---

50 

Cədvəl 2.2 

Nümunənin süzgəclə müqayisəsi 

Təmizlik qrupu 

Müqayisə nümunəsi 

Xarakteristika  

Birinci 

 

 

 

 

Süzgəcdə mexaniki qatışıq 

hissəcikləri yoxdur. Çiy süd 

üçün sayı 2-dən artıq olmayan 

mexaniki qatışıq hissəciklərinə 

yol verilir. 

kinci 

 

 

 

 

Süzgəcdə mexaniki 

qatışıqların ayrı-ayrı 

hissəcikləri mövcuddur. 

Üçüncü 

 

 

 

 

Süzgəcdə mexaniki 

qatışıqların nəzərə çarpacaq 

hissəcikləri mövcuddur. 

 

Məhsul  nümunələrinin  temperaturu  6ºC  yuxarı  olmamaqla  donmaya  yol 

verilmir.  

stifadə edilən avadanlıq və materiallar

: 

-

  2-ci sinif dəqiqliyi olan laboratoriya tərəziləri; 

-

  4-cü sinif dəqiqliyi olan laboratoriya tərəziləri; 

-

  Şüşə mayeli termometrlər, ölçü diapazonu 0-100ºS, şkala bölgüsü 1ºS; 

-

  Termostat; 

-

  Sterilizator və ya üfqi avtoklav; 

-

  Quruducu şkaf; 

-

  pH təyin etmək üçün potensiometrik analizator, ölçü diapazonu pH-8, ölçmə 

xətası pH±0,05 standarta müvafiq (AZS); 

-

  su hamamı; 

-

  mikrobioloji mikroskop; 

-

  AZS standartına müvafiq spirt qızdırıcısı. 

Metilen  abısı  ilə  reduktazanın  təyini  metodu:  Metod  südə  oksidləşmə-

reduksiya  fermentlərinin  mikroorqanizmlərin  metilen  abısı  ilə  reduksiya  olun-

---