Microsoft Word buldurma M. Zeki Aydýn doc

göstererek dersin başında veya ortasında öğrencilerin dikkatlerini çekebilir. Buldurma 

yöntemi, sadece soru-cevap tekniğinin özel bir kullanım  şeklini değil, bir çok tekniğin bir 

arada aynı amaçla kullanılmasını ifade eder. 

 13- 

İyi soru hazırlama kurallarına uyulmalıdır. 

 14- 

İyi soru sorma kurallarına uyulmalıdır. 

 15- 

Öğrenci sorularının alınmasındaki kurallara uyulmalıdır. 

 

BULDURMA YÖNTEMİNİN ÜSTÜN YÖNLERİ 

 

 

1- Buldurma yöntemi uygun bir şekilde kullanıldığı takdirde, öğrencilerin zihin 

yeteneklerini geliştirir. Bu yöntem dört tür düşünme etkinliğini sağlayabilir. a) Hazırlama, b) 

Yargılama, c) Karar verme (değerlendirme), d) Üretici (yaratıcı) düşünce; iyi plânlanmış ve 

iyi sorulmuş sorularla öğrencilerin düşünmeleri sağlanır. Ezberlenmiş bilgilerin tekrarı yerine, 

açıklama ve yorum yapmayı gerektiren sorularla öğrenci düşünmeye sevk edilir. Öğrenci bu 

esnada, önceden öğrendiği bilgileri hatırlayacak, kavrayacak, uygulayacak, analiz, sentez, 

değerlendirme yapacaktır. 

 2- 

Öğretimin ne derece etkili olduğunu, öğrencilerin başarı derecelerini değerlendirme 

imkanı sağlar. Böylece öğretmen, öğretim hakkında geribildirim (dönüt) sağlamış olur. Bu, 

hem tüm olarak sınıfı hem de her bir öğrenciyi anlama imkanı verir. Bunun sonucu öğretmen, 

öğretimi öğrencilerin ilgi, ihtiyaç ve zihin seviyelerine göre ayarlar ve eksik bilgileri 

tamamlattırır. 

 3- 

Öğretmen, bu yöntemi bir anlamda kontrol aracı olarak kullanabilir. Öğrenci her an 

kendisine soru sorulacağını bilirse sürekli dersle ilgilenir. Çünkü ders boyunca öğrencilerin 

hepsinin dikkatini uyanık tutmak, onları konuya yöneltmek oldukça güçtür. Halbuki dikkatin 

sağlanması önemlidir. Dikkat, öğrencinin enerjisini belli bir yönde harekete geçirir.

48

  İşte 

buldurma yöntemiyle tüm öğrencilerin ders boyunca canlı, hareketli ve dikkatli olmaları 

sağlanmış olur. 

 

4- Buldurma yöntemi, öğrencilerin eski bilgilerini tekrar etmeleri ve pekiştirmelerine 

yardımcı olur. Öğretimde tekrarın önemi büyüktür. Buldurma yönteminde bilgiler, 

öğrencilerin eski bilgilerinin hatırlatılması ve bazı dağınık bilgilerin bir araya getirilmesiyle 

buldurulur. 

 

5- Bilgilerin sadece bilgi düzeyinde kalmayıp, kavrama, uygulama, analiz, sentez ve 

değerlendirme seviyesinde öğrenilmesini sağlar. Öğretimde amaç da, öğrencinin öğrenme 

seviyesinin yükseltilmesidir. 

 6- 

Kalıcı  öğrenmeyi sağlar.  İnsanlar duyduklarından daha çok kendi söylediklerini 

hatırlarlar ve daha geç unuturlar. Bu yöntemde de amaç öğrencinin bilgiyi kendisinin 

bulmasıdır. Öğrencinin kendisinin bulduğu bilgileri akılda tutması, unutmaması daha 

kolaydır. 

 7- 

Öğrencilerin kişisel yaşantıları ile işlenen konular arasında ilişki kurmalarına 

yardımcı olabilir. Öğretimin başlıca amaçlarından birisi de, öğrencilerin kendi yaşantıları 

arasındaki bilgi, beceri ve tutumlar arasında bağlantılar kurabilmeleri ve bundan sonra sağlam 

genellemelerde bulunabilmelerini sağlamaktır. 

 8- 

Öğrencilerde değerlendirme yeteneğini geliştirir. Mevcut bilgilerden genellemeler 

yapabilmek, yapılan çalışmaların başarılı olup olmadığını belirlemek, çeşitli  durumlarda en 

uygun davranışı gösterebilmek iyi bir değerlendirme yeteneğine sahip olmayı gerektirir. Bu 

yöntemde bilgiler eski bilgilerin hatırlanması, kavratılması, uygulanması, analiz, sentez ve 

değerlendirme yapılmasıyla buldurulmaktadır. Bu sebeple buldurma yöntemi öğrenciye bu 

imkanı sağlayabilir. 

 

9- Buldurma yöntemi öğrencinin daha önce öğrendiklerini yeni alanlara transfer 

etmesini sağlar. Bir öğrenme kendinden sonra gelen öğrenmeyi kolaylaştırıyorsa olumlu 

                                                 

48

 Berbaum, L’Action s.112. 

---

transfer gerçekleşmektedir. Bu yöntemin temelinde de  öğrencilerin daha önce öğrendiklerinin 

üzerine yeni bilgileri kazandırma söz konusudur. Öğretimde transfer öğretim etkinliklerinin 

içinde önemli bir yere sahiptir. 

 10- 

Öğrencilerin güdülenmesini sağlar. Öğretmenin sorularına doğru cevap veren 

öğrencilere, öğretmen hemen geribildirim (dönüt) verecektir. Bu da onlara başarı zevki 

verecek ve öğrenme isteklerini artıracaktır. Geribildirimin, olumlu pekiştireçle  desteklenmesi  

daha da güdüleyici olur. Bilindiği gibi güdülemenin öğretimde etkisi büyüktür.

49

 

 11- 

Öğrencilerin, arkadaşlarının değişik düşünce ve görüşlerini saygıyla 

dinlemelerinin yanında  hoşgörülü olmalarına da yardımcı olabilir.

50

 

 12- 

Öğrencinin konuşma yeteneğini ve ifade gücünü geliştirebilmek için uygulama 

yapma imkanı hazırlar. 

 

13- Derse katılmayan veya çekingen davranan öğrencilerin derse katılmalarına yardım 

edebilir. 

 14- 

Öğretmen   öğrenci iletişimini sağlar. 

 

15- Birlik ve beraberlik duygusunu güçlendirebilir. 

 

BULDURMA YÖNTEMİNİN SINIRLILIKLARI  

(EKSİK VE YETERSİZ YÖNLERİ) 

 

 

1- Zaman kaybına sebep olabilir. Bu yöntemde tanımlar, genellemeler öğrenciye hazır 

verilmediğinden bilgilere ulaşmak uzun zaman alabilir. Bu sebeple öğretmen plânlama 

aşamasında zamanı iyi ayarlamalıdır. Zaman ayarlaması yapılırken öğrencilerin kişisel 

farklılıkları dikkate alınmalı, her öğrencinin bilgiye ulaşmasını sağlayıcı yeterlilikte zaman 

verilmelidir. Buldurma yönteminde, öğrencilerin çok sık yanlış cevap vermelerinden veya 

konunun dağıtılmasından dolayı zaman kaybı artabilir. Zaman kaybını azaltmak için 

öğretmenin çok dikkatli davranması gerekir.. 

 

2- Her konuya uygulanamaz. Bu yöntem, tarihî olayların, öğretimine uygun değildir. 

Direkt olarak gözlenen, işitilen ve okunan, benzersiz, tekrarı söz konusu olmayan bir kerede 

meydana gelmiş tarihî oluşum ve buluşlar buldurma yöntemiyle öğretilemez. 

 3- 

Soruların çoğunluğu öğretmenden tarafından sorulur. Öğretimde esas olan sorunun, 

öğrenciden gelmesidir. Bu yöntemde ise soru soran sürekli öğretmendir. Bu eksikliği 

gidermek için öğretmen öğrencilere soru sorma imkânı vermelidir. 

 

4- Her konu için uygun sorular hazırlamak güçtür. Öğretmen ,soru hazırlama ve soru 

sorma, tekniklerini çok iyi bilmelidir. 

 5- 

Kalabalık sınıflarda uygulamak oldukça zordur. 

 

6- Dikkatli kullanılmazsa sınıfta gürültüye ve kargaşaya  sebep olabilir. 

 

7- Bazen soru cevap bir kaç öğrenci ile devam edebilir. Bu durumu engellemek için 

öğretmen dikkatli olmalı, tüm sınıfın derse katılımını sağlamalıdır. 

 

8- Sorulara cevap veremeyen öğrencilerin kendilerine güvenleri azalabilir. Ayrıca bu 

öğrencilerin öğretmene karşı olumsuz tavır almaları mümkündür. Bunu önlemenin yolu, 

öğretmenin çok hoşgörülü olmasıdır. 

 9- 

Öğrencilerin uygun olmayan ve gereksiz cevap vermeleri öğretmeni zorlayabilir. 

Böyle durumlarda öğretmen ,sinirlenmemeli, sabırlı olmalıdır. 

 

10- Bu yöntemin sadece soru cevap şeklinde anlaşılarak, başka tekniklerden 

yararlanılmayıp  sonucu, sürekli sorular sorularak ders işlenilmesi ,dersi sıkıcı hale getirebilir.  

 

 

NİÇİN BULDURMA YÖNTEMİ? 

 

                                                 

49

 Berbaum, L’Action s.114. 

50

 Berbaum, L’Action s.115. 

---