Microsoft Word buldurma M. Zeki Aydýn doc
Yüklə 195,09 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Klasik Soru Cevap Anlayışı
- Soru Cevap Tekniğinin Geliştirilmesi
- Soru Cevap Tekniği Nedir
Buldurma yöntemi, Sokrates'in felsefi tartışmalarda uyguladığı yöntemin öğretime uyarlanmış şeklidir. Sokrates, soru - cevap tekniğini özel bir anlamda kullanmış ve felsefi tartışmalarında uygulamıştır. Buldurma yöntemi, soru - cevap tekniği ile aynı değildir. Çünkü soru-cevap tekniği sadece Sokrates'in felsefede uyguladığı yöntemle sınırlı değildir. Öğretimde soru çok değişik amaçla kullanılmaktadır. Buldurma yöntemi soru -cevap, takrir, problem çözme, beyin fırtınası, örnek olay incelemesi vb. tekniklerin bir arada kullanılmasından oluşur. Buldurma yönteminde ağırlıklı olarak soru - cevap tekniği kullanılır. Ancak buldurma yöntemi, soru cevap tekniğinin özel bir kullanım şeklidir. Bu sebeple yöntemin açıklanmasından önce soru cevap tekniği ile Sokrates yönteminin ortaya konulmasına ihtiyaç vardır.
Soru cevap Türkçe kaynaklarda " isticvab metodu" 9 , "soru cevap metodu" 10 , "soru-
cevap yöntemi" 11 , "soru cevap tekniği" 12 , "soru cevap usûlü" 13 , "tekşifî usûl" 14 , "katehetik metot" 15
16 , adlarıyla anılmaktadır.
Soru cevap tekniği batıda " katehetik metot " adıyla önceleri yaygın olarak Hristiyanlığın ilk dönemlerinde kullanılmıştır. Hz. İsa’nın getirdiği dinin ilkelerini öğretmek için kiliselerde görevlendirilen ve "katehet" adı verilen öğreticiler çocuklara, gençlere ve yetişkinlere belli sorular sorarlar ve bunların kısa ve kesin cevaplarını belletmeye çalışırlardı. Zamanla bu tekniği bütün okullar ve öğretmenler benimsemiştir. 17
"mahalle" ve "sübyan mektepleri"nde çocuklara dinî esasları öğretirken soru-cevap tekniği, batıdakine benzer şekilde uygulanmıştır. Çocukların basit dini kuralları ezberlemeleri şeklinde uygulanan bu tekniğe "ilmihal usûlü" denilirdi. 18
Klasik anlamda soru cevap tekniği, öğrencilerin belli soruların karşılığı olan kalıplaşmış cevapları ezberlemeleri ve o sorular sorulduğunda cevaplarını olduğu gibi söylemeleri esasına dayanır. Bu anlayışın en önemli özelliği, ezbere dayanan bir tekrarlama işlemi olmasıdır. Soru cevap tekniğinin uygulandığı öğretim durumlarında öğrencilerin başlıca görevi, kendilerine sorulacak soruların cevaplarını ezberlemeleri ve değiştirmeden aktarmalarıdır. 19
Soru Cevap Tekniğinin Geliştirilmesi
19.yüzyılın sonuna doğru Amerikalı eğitimci, Mc Murry 1897'de "The Method of the Recitation = Soru Cevap Yöntemi" adlı bir kitap yazmıştır Ancak bu kitabın yayımından 30 9 M. Faruk Bayraktar, İslam Eğitiminde Öğretmen Öğrenci Münasebetleri, (İst. 1984) s. 204. 10 Osman Pazarlı, Din Eğitimi ve Öğretiminde Genel Metodları, (İst. 1967) s. 120; Eğitim Ansiklopedisi (Ank. 1966) Ansiklopedi Yayınevi s. 648. 11 Bilgin ve Selçuk, Din Öğretimi s. 120; Küçükahmet, Öğretim s. 44. 12 Bilen, Plândan s. 67. 13 Bossing, Orta s. 153. 14 Pazarlı ,Din Eğitimi s. 32. 15 Oğuzkan, Orta s. 63. 16 Oğuzkan, Orta s. 63. 17 D. Konstant, A Dictionary s.60. 18 Oğuzkan, Orta s.63-64. 19 J.Leif ve G. Rustin, Pedagoji Doktrinleri Açısından Genel Pedagoji. Çev. Nejat Yüzbaşıoğulları (Ank. 1974) s. 235. yıl sonra 1928 de yine bir Amerikalı eğitimci V.T.Thayer, "The Passing of the Recitation = Soru Cevabın Sona Erişi" adlı eserini yayınmlamıştır. 20
eleştirilmiştir. Ders kitaplarındaki bilgilerin öğrencilere tümüyle ezberletilmesi önceleri, normal olarak kabul ediliyorken bu yüzyılın başlarında tartışılmaya başlanmıştır. Nitekim eğitimciler "aktarma ve tekrar etme" yerine "yorumlama, tamamlama ve eleştirme" yapmaya yönelten "düşündürücü soruların sorulmasına önem verilmesini istemektedirler. 21
tekniği, yetersizlikleri ve sakıncalarının büyük ölçüde giderilmesiyle yeni bir özellik kazanmıştır. Bugün bu teknik, öğretimde öğrencilerin öğrendikleri bilgileri tekrara yarayan bir araç olmaktan çıkarak, her şeyden önce incelemeye ve araştırmaya yönelten bir teknik olarak kullanılmaktadır.
Bugünkü kullanımına göre soru cevap tekniği, önceden hazırlanmış bir dizi sorunun dershanede öğrenciler tarafından cevaplandırılmasına, tartışılmasına ve bir takım açıklama, yorumlama ve genellemeler yapmasına imkan veren bir öğretme yoludur. Soru Yeni Cevap Tekniğinin Amaç ve İşlevi
Yapılan tanımlardan da anlaşılacağı gibi soru - cevap tekniği günümüzde sadece tekrarlama değil aynı zamanda düşünmeyi sağlamak amacıyla kullanılmaktadır. Soru - cevap tekniğinin amaçlarının başında, öğrencilerin kişisel yorumlar yapabilme, düşüncelerini serbestçe anlatabilme ve eleştirilerde bulunabilme, başkalarının düşünce öneri ve eleştirilerine de saygı gösterebilme alışkanlığı kazanabilmelerini sağlamaktır. Bu teknik iyi kullanılırsa öğrencilerin, bireysel ayrılıklarını daima göz önünde bulundurmak şartı ile, birlikte çalışma istek ve alışkanlıklarını da belirli ölçüde geliştirebilir. Bu teknik, öğrencilerin toplumsal hayat ilkelerine ve kurallarına karşı duyarlı olmalarını ve ilgi duydukları konular üzerine daha fazla ilgi duymalarını da sağlayabilir. 22
soru değil, öğrencilerin verdikleri cevaplardır. Soruya, sadece öğrencilere düşünme ve düşündüklerini söyleme ortamı sağlayan bir araç olarak bakmak gerekir. 23
l - Yapıcı ve üretici düşünmek için özendirici bir ortam oluşturmak 2 - Öğrenme faaliyetlerine (derse-konuya) karşı ilgi uyandırmak 3 - Bilgileri zihinde sistemleştirmek, analitik düşünceleri uyarmak 4 - Sorun çözme tekniğinin temel kurallarını öğretmek 5 - Nesnel değerlendirme yeteneğini geliştirmek 6 - Öğrencinin yapacağı yeni inceleme ve çalışmalarda rehberlik etmek 7 - Düşünceleri bir düzen içinde toparlayıp anlatabilme imkanı sağlamak 8 - Öğrencinin faydalı sosyal ilgi ve alışkanlıklarını geliştirmek 9 - Öğrencileri işbirliği halinde çalışmayı öğrenecek şekilde yetiştirmek 10 - Öğrencilere grup halinde düşünebilme becerilerini kazandırmak 11 - Yeni değer ve tutumları cesaretlendirmek 12 - Kavramları uygulamaya teşvik etmek 13 - Öğrencilerin kendi kendilerini değerlendirmelerini sağlamak
20 Bossing, Orta s. 153. 21 Oğuzkan, Orta s. 85. 22 Oğuzkan, Orta s. 86. 23 Oğuzkan, Orta s. 86. Yüklə 195,09 Kb. Dostları ilə paylaş:
|