Nizami Tağısoy: Bir ömrün rapsodiyası
59
türk xalqlarının epik
təfəkkürü və folklor ənənələri, klassik və müa-
sir ədəbiyyatı, ədəbiyatşünaslığın aktual problemləri, müasir ədəbi
proses və s. əsas tədqiqat istiqamətlərini təşkil edir. Türk xalqları
folkloru və ədəbiyyatından tərcümələr edən, “Qaraqalpaq ədəbiyya-
tı” kimi sanballı tədqiqatın müəllifi olan Nizami müəllim bu sahədə
həm də peşəkar pedaqoq kimi mühazirələr oxuyur, proqram və və-
saitlər tərtib edir. Eyni zamanda, Nizami Tağısoy türk xalqları folk-
lorunun Azərbaycanda yayılmasında da
xüsusi xidməti olan alimlər-
dəndir - «Qaraqalpaq xalq nağılları» kitabı, qazax qəhrəmanlıq eposu
«Koblandı-batır»ın Azərbaycan türkcəsinə çevirməsi, digər mətnlərin
oxucularımıza çatdırılması onun bu sahədə fəaliyyətinin genişliyini
və elmi ciddiliyini səciyyələndirir.
Nizami müəllim çağdaş ədəbi prosesə dair bir sıra tənqidi mə-
qalələrin müəllifi kimi də ədəbiyyatsevərlərin diqqətini cəlb etmiş
və ədəbi mühitdə öz layiqli yerini tutmuşdur. Onun Azərbaycan və
rus yazarlarının yaradıcılığına həsr olunmuş ədəbi-tənqidi məqalə-
ləri, ədəbi portret və oçerkləri, analitik icmalları ədəbi
mətnlərə ori-
jinal baxışı, polemik ruhu ilə seçilir və müəllifin geniş məlumat dai-
rəsindən, bədii zövqündən, tənqidçi peşəkarlığından xəbər verir.
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü olan Nizami Tağısoy
oxuculara səmimi lirik hisslərlə yoğrulmuş şeirlər müəllifi və nasir
kimi də tanışdır. Onun iki şeirlər və poemalar kitabı – «Axtaracaq-
san məni» (Bakı, 2000), «Bəlkə dünya öz yolunu çaşıbdı» (Bakı,
2004) və «Natiqlə qara zurnanın nağılı və ya hər ikisinə elegiya»
(Bakı, 2006) povesti yaradıcılığı sözün bədii zərifliyi, məna palitra-
sı, mövzu rəngarəngliyi ilə seçilən, zəngin ədəbi ənənələrimizdən
qaynaqlanan, müasirliyin nəbzini tutan şair-yazıçı qələminin məhsu-
ludur. Əsərlərinin melodikliyi bəstəkarların da diqqətini cəlb etmiş,
bəzi şeirlərinə mahnılar bəstələnmişdir.
Nizami müəllim həm də bir çox şagird və tələbə nəslinin for-
malaşmasında rolu olmuş peşəkar müəllimlərimizdəndir.
Nizami
Tağısoy müəllim peşəsinə daxilən bağlı adamdır. – 1975-ci ildə
keçmiş M.F.Axundov adına Azərbaycan Pedaqoji Rus dili və Ədə-
biyyatı İnstitutunun Rus dili və Ədəbiyyatı fakültəsini fərqlənmə
Nizami Tağısoy: Bir ömrün rapsodiyası
60
diplomu ilə bitdikdən sonra bir müddət təyinatla Ucar rayonunda
orta məktəbdə rus dili və ədəbiyyatı müəllimi işləmişdir. Hazırda
Bakı Slavyan Universitetinin nüfuzlu professorlarındandır, bir çox
fənn proqramı və dərs vəsaitinin müəllifidir. «XX əsr rus ədəbiyya-
tı», «Türk xalqları ədəbiyyatı», «Azərbaycan ədəbiyyatı» fənlərin-
dən rus və Azərbaycan bölmələrində mühazirələr oxuyur, kurs işləri,
buraxılış işləri, magistr, namizədlik dissertasiyalarına rəhbərlik edir.
Nizami müəllim həyatı boyu xalqa, el-obaya bağlı ziyalı ol-
muşdur. Folklor materiallarının toplanması ilə məşğul olur, etnoqra-
fik özəllikləri araşdırır, bu sahədə məqalələr və kitab müəllifidir.
Məhz xarakterindəki bu xəlqilik onun
bir dost və həmkar kimi səmi-
miyyətinin, təvazökarlığının, zəhmətsevərliyinin əsasını təşkil et-
mişdir. Nizami müəllim ədəbiyyata, sənətə, müəllimlik peşəsinə,
doğma kollektivinə bağlı vətənpərvər bir ziyalı olmaqla yanaşı, gö-
zəl ailə başçısı, yaxşı dost, hamını axtarıb soraqlayan və hamının
axtardığı qayğıkeş insandır.
Bu gün Nizami Tağısoy həyatının müdrik çağını, fəaliyyətinin
qaynar dövrünü yaşayır. Yaradıcılıq eşqi, yaratmaq istəyi və enerjisi
ilə dolu əziz dostumuz, gözəl ziyalı, nüfuzlu alim və pedaqoq, hör-
mətli Nizami müəllimə uzun ömür və can sağlığı, səadət, yeni uğur-
lar arzulayır, təzə əsərləri ilə oxucuları tezliklə sevindirəcəyinə
əminliyimizi bildiririk.
Nizami Tağısoy: Bir ömrün rapsodiyası
61
Eldar Abbaszadə
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji
Universiteti, professor
DÜŞÜNDÜRMƏYİ BACARAN ZİYALI
Bu gün ziyalı barədə söz demək olduqca çətindir, çünki “ziya-
lı” sözü son zamanlar ciddi deformasiyaya uğrayıb. Sözü ilə əməli
vəhdət təşkil edən, qəlbinin, vicdanının səsinə qulaq asıb hərəkət et-
məyi bacaran ziyalılarımız o qədər də çox deyil. Bu yüksək tələblərə
cavab verən aydınlarımızdan biri respublikanın tanınmış ədəbiyyat-
şünası, filologiya elmləri doktoru, professor Nizami Tağısoydur.
Qısa zaman kəsiyi olsa belə - 8
il gözəl insan, görkəmli alimlə
birlikdə özəl ali məktəblərin birində birgə işləmək mənə nəsib ol-
muşdur. Ona görə də Nizami müəllim haqqında söz deməyi özümün
mənəvi borcum hesab edirəm.
Sanballı monoqrafiyaların, populyar dərsliklərin və maraqlı
elmi axtarışların müəllifi olan Nizami müəllimin elmi yaradıcılığı
ölkə ictimaiyyətinə yaxşı tanışdır. Mən onun pedaqoji fəaliyyəti və
insani keyfiyyətlərindən danışmaq istəyirəm. Hər bir xalqın inkişafı,
onun təhsili və mədəniyyəti ilə six bağlı olduğundan müəllimlik pe-
şəsi müqəddəs sayılır. Ona görə də bu sənəti ömür yolu seçən insan-
lar hörmətə layiqdirlər.
Cəmiyyətdə müəllim peşəsinin, müəllim statusunun lazımi sə-
viyyədə olmadığı bir dövrdə gənc nəslin təlim-tərbiyəsi ilə məşğul
olmaq, ona zəruri bilikləri çatdırmaq və ən başlıcası gənclərdə dü-
Nizami Tağısoy: Bir ömrün rapsodiyası
62
şünmək qabiliyyətini oyatmaq müəllimdən cəsarət və fədakarlıq tə-
ləb edir. Bu baxımdan Nizami
müəllim uzun müddətdir ki, öz peşə-
sinin vurğunu kimi pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olur. Hər şeydən əv-
vəl o, tədris etdiyi fənni dərindən bilir, onu tələbələrinə sevdirmək
üçün müxtəlif metodlardan bacarıqla istifadə edir.
Azərbaycan ədəbiyyatını, rus və dünya ədəbiyyatını, eləcə də
şərq poeziyasını mükəmməl bildiyinə görə Nizami müəllimin mü-
hazirələri olduqca maraqlı keçır. Tərcüməçilik fəaliyyətinə gəldikdə
isə Nizami müəllim Azərbaycan, rus və türk ədəbiyyatlarının yorul-
maz təbliğatçısı olduğunu layiqincə sübut edir. O,
digər türk xalqla-
rının folklor örnəklərini, klassik ədəbiyyat nümunələrini ana dilimi-
zə çevirməklə böyük ənənələri olan ədəbiyyatımızın üfüqlərini oxu-
culara ustalıqla çatdırmaqla daha da zənginləşdirir.
Nizami müəllimin mənəvi keyfiyyətlərindən söhbət açanda
onun sadəliyi, yüksək mədəniyyəti, mənəvi saflığı hamını heyran
edir.
Bütün bunların arxasında isə Nizami müəllimin daxili zəngin-
liyi,
intellektual qüdrəti, dünyamıza maraqlı fərdi baxışı durur. Öm-
rünün kamillik dövrünü yaşayan istedadlı alimin amalı vətəninə,
xalqına, türkçülüyə, bəşəriliyə xidmət etməkdir.
Böyük məmnunluq hissi ilə əziz dostum Nizami müəllimi
anadan olmasının 60 illik yubileyi münasibəti ilə səmimi qəlbdən
təbrik edir, ona uzun ömür, elmi-pedaqoji fəaliyyətində daha böyük
uğurlar arzulayıram.