4.2. Cinayət prosesi iştirakçılarının hüquqlarını məhdudlaşdıran Azərbaycan
Respublikası cinayət-prosessual qanunvericiliyi müddəalarının geriyə qüvvəsi
yoxdur.
4.3. Ədalət mühakiməsi həyata keçirilərkən sübutların mümkünlüyü həmin anda
qüvvədə olan Azərbaycan Respublikası cinayət-prosessual qanunvericiliyinin
müddəalarına uyğun olmalıdır. Azərbaycan Respublikası cinayət-prosessual
qanunvericiliyinin yeni qəbul edilmiş müddəası sübutların mümkünlüyü şərtlərini
əhəmiyyətli dərəcədə dəyişirsə, yeni müddəalara uyğun gəlməyən sübutlar
ittihamın əsasını təşkil edə bilməz.
M a d d ə 5 . C i n a y ə t - p r o s e s s u a l q a n u n v e r i c i l i y i n x a r i c i
v ə t ə n d a ş l a r v ə v ə t ə n d a ş l ı ğ ı o l m a y a n ş ə x s l ə r b a r ə s i n d ə
q ü v v ə s i
5.1. Cinayətin törədilməsində şübhə və ya ittiham olunan xarici vətəndaşlar və ya
vətəndaşlığı olmayan şəxslər haqqında cinayət-prosessual fəaliyyət Azərbaycan
Respublikası cinayət-prosessual qanunvericiliyinin müddəalarına uyğun həyata
keçirilir.
5.2. Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrlə
müəyyən edilmiş diplomatik, habelə digər imtiyaz və toxunulmazlıqlara malik
şəxslər haqqında və ya onların iştirakı ilə həyata keçirilən cinayət-prosessual
fəaliyyətin xüsusiyyətləri bu Məcəllənin 436—441-ci maddələrinin müddəaları ilə
müəyyən olunur.
M a d d ə
6 .
C i n a y ə t - p r o s e s s u a l
q a n u n v e r i c i l i y i n
t ə l ə b l ə r i n ə ə m ə l e d i l m ə s i
6.1. Azərbaycan Respublikası cinayət-prosessual qanunvericiliyinin müddəaları
Azərbaycan Respublikasının ərazisində olan bütün fiziki və hüquqi şəxslər üçün
məcburidir.
6.2. Azərbaycan Respublikası cinayət-prosessual qanunvericiliyinin tələblərinə
əməl edilməməsi Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən olunmuş
hallarda məsuliyyətə səbəb olur.
M a d d ə 7 . C i n a y ə t - p r o s e s s u a l q a n u n v e r i c i l i y i n ə s a s
a n l a y ı ş l a r ı
7.0. Azərbaycan Respublikasının cinayət-prosessual qanunvericiliyində aşağıdakı
əsas anlayışlardan istifadə olunur:
7.0.1. cinayət hadisəsi — cinayətin əlamətlərini özündə əks etdirən hadisədir;
7.0.2. ərizəçi — özünün həqiqi və ya ehtimal olunan hüquqlarının müdafiəsi
üçün cinayət prosesini həyata keçirən orqanlara və ya məhkəməyə müraciət edən
şəxsdir;
7.0.3. cinayət prosesi — cinayət təqibi üzrə həyata keçirilən prosessual
hərəkətlərin və qəbul olunan prosessual qərarların məcmusudur;
7.0.4. cinayət təqibi — cinayət hadisəsinin müəyyən edilməsi, cinayət qanunu ilə
nəzərdə tutulmuş əməli törətmiş şəxsin ifşa olunması, ittiham irəli sürülməsi, bu
ittihamın məhkəmədə müdafiə edilməsi, ona cəza təyin edilməsi, zəruri olduqda
prosessual məcburiyyət tədbirlərinin təmin edilməsi məqsədi ilə həyata keçirilən
cinayət-prosessual fəaliyyətdir;
7.0.5. cinayət prosesini həyata keçirən orqanlar — icraatında cinayət işi və ya
cinayət təqibi ilə bağlı digər materiallar olan təhqiqat, istintaq, prokurorluq orqanları
və ya məhkəmələrdir;
7.0.6. cinayət işi — törədilən və ya törədilməsi ehtimal edilən cinayətlə əlaqədar
cinayət təqibinin həyata keçirilməsi zamanı toplanmış materialların məcmusudur;
7.0.7. cinayət təqibi ilə bağlı digər materiallar — məhkəməyədək
sadələşdirilmiş icraat və ya xüsusi ittiham qaydasında şikayət və ya xüsusi icraat
üzrə cinayət təqibinin həyata keçirilməsi ilə əlaqədar toplanmış materiallardır;
7.0.8. cinayət mühakimə icraatı — bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş qaydada
məhkəməyədək,
habelə
birinci,
apellyasiya
və
kassasiya
instansiyası
məhkəmələrində aparılan icraatdır;
7.0.9. məhkəmə — Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq
ədalət mühakiməsini həyata keçirmək məqsədi ilə yaradılan, bu Məcəllə ilə
müəyyən edilmiş qaydada birinci, apellyasiya və kassasiya instansiyası qismində
cinayət işlərinə və ya cinayət təqibi ilə bağlı digər materiallara baxan məhkəmədir;
7.0.10. birinci instansiya məhkəməsi — bu Məcəllə ilə müəyyən edilmiş
qaydada və hallarda hər hansı şəxsə qarşı irəli sürülmüş ittihama baxmaq və həmin
ittihamın mahiyyəti üzrə hökm və ya digər yekun qərarı çıxarmaq səlahiyyətinə
malik olan məhkəmədir;
7.0.11. apellyasiya instansiyası məhkəməsi — bu Məcəllə ilə müəyyən edilmiş
qaydada və hallarda birinci instansiya məhkəməsinin qanuni qüvvəyə minməmiş
hökmündən və ya digər qərarından verilmiş şikayət və ya protestlərə baxmaq
səlahiyyətinə malik olan məhkəmədir;
7.0.12. kassasiya instansiyası məhkəməsi — bu Məcəllə ilə müəyyən edilmiş
qaydada və hallarda birinci instansiya məhkəməsinin andlı iclasçıların iştirakı ilə
çıxarılmış və ya apellyasiya instansiyası məhkəməsinin qanuni qüvvəyə minmiş
hökmündən və ya digər qərarından verilmiş şikayət, protest, yaxud təqdimatlara
baxmaq səlahiyyətinə malik olan məhkəmədir;
7.0.13. hakim — Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən
edilmiş qaydada həmin vəzifəyə təyin edilmiş şəxsdir (məhkəmənin sədri, onun
müavini, kollegiya sədri və ya birinci, apellyasiya, yaxud kassasiya instansiyası
məhkəməsinin hakimi);