Microsoft Word 10 Con eia mit Mon Final az
Yüklə 0,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 10.5.2 Quruda boru kəmərinin quraşdırılması 10.5.2.1 Hadisənin miqyası
- Cədvəl 10.21 Hadisənin miqyası
- Tezlik
- 10.5.2.2 Reseptorun həssaslığı
Şahdəniz 2 Layihəsi Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin Qiymətləndirilməsi Fəsil 10 Tikinti, quraşdırma və NİS işlərinin ətraf mühitə təsirinin qiymətləndirilməsi, azaldılması və monitorinqi
Noyabr 2013-cü il 10/34 Yekun variant çıxarılacaq. Səngəçal terminalı yaxınlığında tətbiq edilmiş bütün landşaftın idarə edilməsi üzrə aparılan işlərin qeydləri saxlanacaq; Səngəçal terminalının yaxınlığında “Bərpa və landşaftın idarə edilməsi planı” hazırlanacaq və ona əmələ gətirilmiş, yenidən istifadə edilmiş, kənarlaşdırılmış tullantıların miqdarına və torpağın çirklənmə potensialına dair məlumatlar daxil ediləcək. Plana, həmçinin, bərpaya dair məlumatlar da daxil olacaq. ŞD2 layihə işləri zamanı müvəqqəti olaraq istifadə məqsədilə dağıdılmış torpaq tikintidən əvvəlki vəziyyətə oxşar vəziyyətə qaytarılacaq; və Səngəçal terminalının yaxınlığı üçün “Ətraf mühitin və canlılar aləminin idarə edilməsi planı” hazırlanacaq və hər hansı məməli, sürünən növlərinin və ya IUCN və ya Azərbaycanın Qırmızı Kitabında verilmiş növlərin ŞD2 Layihə işlərinin təsirinə məruz qalmış ərazilərdən köçürülməsi üçün tətbiq ediləcək.
Quruda boru kəmərinin quraşdırılması
Quruda boru kəmərinin quraşdırılmasına, Fəsil 5 Bölmə 5.8.3.3-də təsvir edildiyi kimi, sahildə nəzərdə tutulan ŞD2 magistral boru kəməri dəhlizi daxilində açıq kəsmə ilə xəndək qazılması, keçidlərdə isə burma üsulu ilə qazma prosesi daxildir. Nəzərdə tutulan ŞD2 magistral boru kəmərinin sahildəki uzunluğu təxminən 4.4km təşkil edəcək və təxminən 80m enində təcrid sahəsinin (TS) təşkil ediləcəyi ehtimal olunur. Təmizləmə işləri zamanı bitki örtüyü və torpağın üst qatı çıxarılaraq dəhlizin sonradan bərpası üçün saxlanacaq ki, sahənin ekoloji xassələri bərpa edilə bilsin. Qiymətləndirmə
Quruda nəzərdə tutulan ŞD2 magistral boru kəməri dəhlizinin marşrutu, əsasən, səhra/yarımsəhra məskunlaşma sahələrindən və terminaldan cənubda yerləşən bataqlığın şərq kənarı boyunca keçəcək. Boru kəmərini quraşdırma işləri təxminən 35 hektar (ha) ərazidən bitki örtüyünü və torpağın üst qatını çıxarmağı nəzərdə tutacaq. Təsir müvəqqəti olacaq, çünki marşrut boyu təsirə məruz qalmış sahənin tikintidən əvvəlki vəziyyətə qaytarılması planlaşdırılır. Belə yanaşma əvvəlki AÇG və ŞD layihələri üçün bundan əvvəl tamamlanmış boru kəmərlərinin çəkilməsi və torpağın bərpa olunması işlərinə uyğun gəlir. Bundan əvvəlki işlər üzrə aparılmış tədqiqatlar torpağın bərpa olunma prosesinin müvəffəqiyyətli olduğunu göstərmişdir və qurudakı ekologiyaya heç bir nəzərəçarpacaq təsir qeydə alınmamışdır.
Hadisənin miqyasının xülasəsi Cədvəl 10.21-də verilmişdir. Cədvəl 10.21 Hadisənin miqyası
İzahat Dərəcə Dərəcə/miqyas Torpağın üst qatının və bitki örtüyünün cəmi təxminən 35 ha ərazidən təmizlənəcəyi gözlənilir. 1
Fəaliyyət bir dəfə baş verəcək 1
Qurudakı boru kəməri tikintisi işlərinin təxminən 22 ay müddətinə aparılması planlaşdırılır. 3
Boru kəmərinin quraşdırılması zamanı çıxarılmış torpaq və bitki örtüyü işlərdən sonra tikintidən əvvəlki vəziyyətə qaytarılacaq. 1
Şahdəniz 2 Layihəsi Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin Qiymətləndirilməsi Fəsil 10 Tikinti, quraşdırma və NİS işlərinin ətraf mühitə təsirinin qiymətləndirilməsi, azaldılması və monitorinqi
Noyabr 2013-cü il 10/35 Yekun variant 10.5.2.2 Reseptorun həssaslığı
ŞD2 magistral boru kəmərinin qurudakı dəhlizi boyu yerləşən yerli bitki örtüyü (Bölmə 6.6.4.5.1-ə istinad edin) terminalın ətrafındakı sahə üçün tipik olan bitki növləri üçün səciyyəvidir və nə nadir, nə də təhlükə altında deyil. Bitki növləri arasında çoxillik kiçik kollar (o cümlədən Salsola nodulosa, Salsola dendroides, Suaeda dendroides, Salsola ericoides və
Azərbaycan Qırmızı Kitabına düşmüş bir növ (Iris acutiloba) qeyd edilmişdir. Bu növlər terminalın şimal şərqindəki tədqiqat sahələrində aşkar edilmişdir (yəni ŞD2 layihə işləri ilə əlaqədar boru kəmərinin çəkilişi ilə təsirə məruz qalmayacaq sahədə).
Bataqlıqda əsas məskunlaşma sahələri qamışlıq, suqamışı sahələri, qarğıların üstünlük təşkil etdiyi bataqlıqlar və yulğun/dəvətikanı kollarıdır (çaxmaqdaşı-düzənliyi) Sahə təbiətinə görə dinamik və yerli mənbələrdən kiçik əlavələrdən başqa Şahqaya vadisi sistemindən axan mövsümi axından asılıdır (yəni su boru kəmərlərindən mövcud sızmalar – Fəsil 6 Bölmə 6..4.4.2-yə istinad edin). 2002, 2010 və 2011-ci illərdə aparılmış tədqiqatlar mövsümi dəyişikliklərdən başqa və üçüncü tərəf şirkətinin tikinti fəaliyyətinin birbaşa nəticəsi istisna olmaqla, vaxt keçdikcə bataqlıq sahədə hər hansı nəzərəçarpacaq dəyişikliyin baş vermədiyini göstərdi (məs. mövcud növlər və bataqlığın yayılması baxımından). Məskunlaşma sahəsi nadir hesab olunmur və boru kəmərinin quraşdırılması işlərinin təsirinə məruz qalacaq sahə məskunlaşma sahəsinin ümumi funksiyası üçün həlledici deyil.
Terminalın yaxınlığında aparılmış quşların tədqiqatları, Bölmə 10.4.2.2-də müzakirə edildiyi kimi, terminalın ətrafında balalayan quşları aşkar etdi. Bununla belə, təklif edilən ŞD2 magistral boru kəmərinin qurudakı dəhlizi boyunca yerləşən məskunlaşma sahəsi balalayan quşlar üçün həyat əhəmiyyətli deyil. Onlar terminalın ətrafındakı ərazinin hər yerində qeydə alınmışdır və qidalanma və ya yuva qurma üçün müstəsna olaraq heç bir sahədən istifadə etmirlər.
Canlılar aləminin tədqiqatları terminalın yaxınlığında aşağıdakıların olduğunu təsdiq etdi: Ərəbdovşanı (Allactaga elater) - IUCN az narahatlıq doğuran; Boz dağsiçanı (Cricetulus migratorius) - IUCN az narahatlıq doğuran; Kəmərli safsar (Vormela peregusna) - IUCN həssas və Azərbaycanın Qırmızı Kitabına daxil edilmişdir; Canavar (Canis lupus) - Azərbaycanda xüsusi olaraq qorunmur; Kərtənkələ (Phrynocephalus helioscopus) - Azərbaycanın Qırmızı Kitabına daxil edilmişdir; və Aralıq dənizi tısbağası (Testudo graeca) - IUCN Qırmızı Kitabında həssas növ kimi göstərilmiş və Azərbaycan Qırmızı Kitabına daxil edilmişdir.
Bu növlərin hamısı az sayda aşkar edilmişdir (hər bir halda bir və ya iki fərd) və Aralıq dənizi tısbağası istisna olmaqla, 2002 və 2011-ci illərdə aparılmış tədqiqatlarda davamlı olaraq qeydə alınmamışdır. Aralıq dənizi tısbağası sahədə davamlı olaraq qeydə alınsa da, tısbağanın dəqiq paylanması müəyyən edilməmişdir. Bu növlərin davamlı olaraq qeyd edilməsinin mümkün səbəbi bundan əvvəlki AÇG və ŞD layihələri zamanı aparılmış yerdəyişmə proqramıdır ki, bu zaman Aralıq dənizi tısbağası əməliyyatların başlanmasından öncə toplanmış və işlər başa çatdıqdan sonra yenidən əraziyə qaytarılmışdır. Bu növlər üçün yararlı məskunlaşma sahəsinin əksəriyyəti (yəni həm sığınacaq, həm də qida təmin edən kolluqlar və alçaq bitkilər bitən sahə) boru kəmərinin quraşdırılmasının təsirinə məruz qalacaq ərazidən kənarda yerləşir. Təsirə məruz qalacaq ərazilər bu növlər üçün həlledici və ya xüsusi əhəmiyyətli hesab olunmur. Aralıq dənizi tısbağası xüsusilə aprel-iyul aylarına təsadüf edən balalama və yumurta qoyma dövrlərində həssas olur.
Cədvəl 10.22-də Bioloji/Ekoloji Reseptorun həssaslığı üçün «Orta reseptor həssaslığı»nı əks etdirən 3 qiymətinin təyin olunması əsaslandırılır. Yüklə 0,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|