75
fraqmentasiyaya daha meyllidir (xüsusilə disk 80% dolduqdan
sonra). Bu da diskin işini əməlli çətinləşdirə bilər.
Üstünlükləri:
1. Operativ yaddaşa olan tələbatın azlığı.
2. Orta və kiçik həcmli fayllarla işin effektli olması.
3. Defraqmentasiyası üçün yaxşı utilitlərin olması.
Mənfikləri:
1. Sistem səhvlərindən müdafiənin zəifliyi.
2. Böyük həcmli disklərlə işin ləng olması.
3. Fraqmentasiya zamanı diskin işinin ləngiməsi.
4. Çoxlu fayl olan kataloqlarla zəif işləməsi.
5. Kiçik həcmli klasterləri dəstəkləməməsi.
NTFS-in üstünlüyü isə onun təhlükəsizliyidir. NTFS
sistemi FAT 32-yə nisbətən daha gec dağılır. Məsələn, sistemdə
bir neçə prosses fəaliyyətdə olarkən kompüterin sönməsi zamanı
və s. bu kimi hallarda NTFS daha dözümlüdür və demək olar ki
hər dəfə sistem səhvsiz bərpa oluna bilir. Həmçinin NTFS-in öz
şifrələnmə sistemi var ki, bu da məlumatın saxlanmasında
arxayınlıq yaradır.
Üstünlükləri:
1. Kiçik həcmli fayllarla işin sürətli olması.
2. Səhvlər zamanı sistemin rahatlıqla bərpa olunması.
3. Məlumatın effektli qorunması.
4. Böyük informasiya massivləri və kataloqlarla işin sürətli
olması.
5. Klasterin həcmi çox kiçik təyin edilə bilər.
Mənfilikləri:
76
1. Operativ yaddaşa tələbatın çox olması.
2. Sistem kiçik və sadə bölmələr üçün effektli deyil. (1 Gb-
a qədər)
3.Klasterlərin doldurulması alqoritmi ideal deyil və
fraqmentlənməklə nəticələnir.
4.Adi üsullarla (Windows-daxili imkanlarla) defraqmen-
tasiyanın mümkünsüz olması.
Nəticədə görünür ki, hər iki sistemin mənfilikləri və
müsbət cəhətləri var. Lakin, müasir kompüterə sahib olanlar
üçün NTFS-in bir neçə mənfiliyini silmək olar. Demək,
günümüzün kompüterinə sahib olan hər kəs, sisteminin
təhlükəsizliyini təmin etmək üçün NTFS-dən istifadə edə bilər.
Əgər NTFS quraşdırmaq istəsəniz, onu təmiz diskə
quraşdırın və ya vinçesteri birbaşa bu sistemdə formatlayın.
FAT-da olan diski NTFS-ə çevirməyin. Bu faylların güclü
fraqmentlənməsi ilə nəticələnir.
Elastiki maqnit diskləri (FDD)
Disket, (ing. Floppy disk, ing. diskette) kompüterdəki
məlumatı daşımaq üçün istifadə edilən, üzərinə dəmir oksid
örtülmüş bir plastik (eastik) diskin, plastik bir qab içərisinə
yerləşdirilmiş maqnetik üsulla informasiya saxlama mühitinə
malik qurğudur. Plastik diskin elastik olması səbəbiylə floppy
adı verilir, floppi disk və ya disket kimi ifadə olunur.
Adətən kiçik ölçülərdəki faylların saxlanması və bir
kompüterdən digərinə köçürülməsi üçün kompüterlərin oxucu
qurğusuna (diskovod) yerləşdirilərək istifadə edilən val
formasında maqnetik xüsusiyyətli bir vasitədir. Disketlərdən,
kompüterin sistem bloku üzərində olan disket sürücü ilə
informasiya mübadiləsi aparılır. Məlumatlar silinərək disket
downloaded from KitabYurdu.org
77
içindəki maqnetik yaddaş sahəsi təkrar-təkrar istifadə edilə bilər.
USB Driverlar çıxdıqdan sonra artıq Disket kompüterlərdə
bir əhəmiyyəti qalmamışdır.
İlk disket, 1960-cı illərin sonunda ixtira edilib. İlk vaxtlar
bir adı yoxidi. İlk disketin diametri 8 düym (200 mm) olmuşdur.
1960-ci illərin sonunda ixtira edilsə də disket ancaq 1971-ci ildə
ticari olaraq istifadə edilməyə başlayıb. İlk kommersiya disketini
IBM firması istehsal edib. Daha sonralar Memorex, Shugart
Associates və Burroughs Corporation kimi şirkətlər disket
istehsalçısı kimi tanınmağa başlayıb. Disket termini 1970-ci ildə
istifadə edilməyə başlandı. 1980-ci illərdə disketlərə bir sıra
yeniliklər gətirilib. Bir disket ən çox 5 düym ölçüyə malik idi. O
vaxta qədər orijinal disketlər 8 düym diametrə malik idi və çox
böyük idilər. 1990-cı illərə gəldikdə isə artıq disketlər 2 düym
kiçilib 3 düym olmuşdular. Və disketlər ilk dəfə o zamanlar
plastik materiallardan istehsal edilməyə başlandı.
Şəkil 7.5. 5,25-lik disketlər
Disketlər, fərqli ölçü və həcmlərə malikdirlər. Bir disketin
fiziki ölşüsü bir kənarının düym olaraq uzunluğu ilə hesablanır.
Son illərədək istifadəsi ən geniş yayılmış olan disket növü 3,5
78
düyümlük (3.5") disketlər olmuşdur. Keçmişdə 5,25 düyümlük
və 8 düyümlük olanları da istifadə edilmişdir.
Disketlər informasiya saxlama tutumuna görə də siniflərə
bölünür. Disket tutumu sağ üst küncündə yazılan DD və HD
hərflərindən istifadə edilərək fərqləndirilir. DD (Double
Density) disketlər 720 KB, HD (Hight Density) disketlər 1,44
MB-lıq informasiya saxlama tutumuna malikdir.
Fərdi kompüterlərdə istifadə edilməkdə olan disket
növləri aşağıdakı cədvəldə verilmişdir. Bunlardan başqa Amiga
Kompüterləri DD Disketlərə 880 KB, HD Disketlərə də 1.76 MB
informasiya yaz bilirlər.
Ölçü
İnformasiya qeydiyyat
tipi
Tutumu
5,25 dyüm Bir istiqamətli
180 KB
5,25 dyüm İki istiqamətli
360 KB
5,25 dyüm Yüksək sıxlıqlı
1,38 MB (HD)
3,5 dyüm
Bir istiqamətli
720 KB (DD)
3,5 dyüm
İki istiqamətli
1,44 MB (HD)
Disketlər, sabit disklərə oxşar olaraq cığır və sektorlardan
ibarət olan materiallardır. Quruluşlarında səs və video kasetlərin
də istifadə edilən lentə bənzəyən dairəvi bir lent istifadə edilir.
Ancaq cığır və sektorlardan meydana gəlmələri səbəbindən
göstəricilər səs və video kasetlərin də olduğu kimi zamanlı
yazılmaz. Məsələn, faylın bir hissəsi 1 saylı sektorda yer alır və
ikinci hissəsi 15 nömrəli sektorda yer alırsa, yazma/okuma başı
1den 15-ci sektora gedə bilər.
downloaded from KitabYurdu.org