Məmmədov Mahil İsa oğlu



Yüklə 0,74 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/27
tarix08.10.2017
ölçüsü0,74 Mb.
#3614
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27


Azərbaycan Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi 

Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti 

 

 

 



 

 

Məmmədov Mahil İsa oğlu, 



Zeynalov Zaman Həbib oğlu 

 

 



 

 

 



 

FƏRDİ KOMPÜTERLƏR 

 

 



 

(Dərs vəsait) 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

GƏNCƏ – 2016 



 



Azərbaycan  Respublikasının  Təhsil  Nazirliyinin  08  dekabr  2015-ci  il 

tarixli  1108  nömrəli  qərarına  əsasən  tədris  vasitələrinə  nəşr  hüququ  (qrif) 

verilməsi ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrinin özlərinə tapşırılmışdır. 

Dərs  vəsaiti  informasiya texnologiyaları  və  sistemləri  kafedrasının  11 

noyabr  2015  –ci  il  tarixli  (protokol  05),  elektroenergetika  və  informasiya 

texnologiyaları  fakültəsinin  Elmi  Şurasının  24  noyabr  2015-ci  il  tarixli 

(protokol  04),  ADAU-nun  Tədris  Metodiki  Şurasının  12    fevral    2016-cı  il 

tarixli  (protokol  02),  ADAU-nun  Elmi  Şurasının  07  iyun  2016-cı  il  tarixli 

(protokol  08)  iclaslarında  müzakirə  olunmuş  və  nəşr  edilməsi  tövsiyə 

edilmişdir.   

Dərs vəsaitinə Azərbaycan Dövlət Aqrar universitetinin 08 iyul 2016-cı 

il 402 saylı əmri ilə (bənd 1.31) nəşr hüququ (qrif) verilmişdir. 

 

L – 104 

Az – 2016 

 

UOT 004.3 

M51  

 

Məmmədov M. İ., Zeynalov Z.H.– Fərdi kompüterlər (Dərs vəsaiti). 

Gəncə:, AKTA, 2016. -118 səh. 

 

Rəy və təkliflərini bildirən oxuçularımıza təşəkkürümüzü bildiririk. 

mahilmi

@rambler.ru 

 

51 − 036 − 2016 



  əş  

 

 



ADAU-nın nəşriyyatı 2016 

 Məmmədov M. İ., Zeynalov Z.H. 

 

 



 

downloaded from KitabYurdu.org




 



GİRİŞ   

Kompüter,  istifadəcilərdən  aldığı  əmrlərlə  verilənlər  (infor-

masiya) üzərində hesabi və məntiqi əməliyyatları yerinə yetirən, 

yadda  saxlayan  və  saxladığı  informasiyaları  istənilən  zaman 

ötürə  və  əks  etdirə  bilən  enektron  rəqəmsal  maşındaır  (qurğu-

dur).  Kompüterlər bu əməliyyatları yaddaşında olan proqramlar 

əsasında yerinə yetirir, yəni kompüterlər proqramla idarə olunan, 

proqramlaşdırıla  bilən  qurğudur.  Kompüter  öz  basina  heç  bir 

əməliyyatı  yerinə  yetirə  bilməz.  Kompüterlə  bağlı  olan  bəzi  

terminlərin mənaları nəzər salaq. 



 Giris:  İstifadəcilər  tərəfindən  və  ya  kompüter  tərəfindən 

təmin  edilən  verilənlərdir.  Bu  verilənlər  rəqəmlər,  hərflər, 

işarələr, sözlər, səs  və  video  siqnalları  və əmrlərdir.  Verilənlər 

giris (daxiletmə) qurğuları  tərəfindən toplanır (daxil edilir). 

 Əməliyyat:  Verilənlər  məsələnin  həlli  proqramına  uyğun 

olaraq emal blokunda hesabi və məntiqi emaldan keçir ki, bu da 

əməliyyat adlanır.   

 Yaddaş: Verilənlərin saxlandığı fiziki mühitdir. Daxil edilən 

və emal edilən verilənlər və proqramlar yaddaşda saxlanılır. 



 Çıxış: Kompüter tərəfindən emal bloklarında (qurğularında) 

emal  olunan  verilənlərdən  alınan  yeni  verilənlər,  (mətn,  rəsm, 

şəkil,  musiqi, qrafik,  hərəkətli  görüntü,  və  s.)  ekran  (monitor), 

printer,  səsucaldan  kimi  müxtəlif  çıxış  qurğularından  istifadə-

çilərə  catdırılır.  Hər  bir  kompüterin  işəlməsi  üçün  texniki  və 

proqram təminatına ehtiyac vardır. 



Texniki  təminat  (Hardware):  Kompüteri  təşkil  edən  fiziki 

qurğular  yığımına  texniki  təminat  deyilir.  Ekran,  klaviatura, 

yaddaş  qurğuları,  siçan,  printer,  mikroprosessor,  skayner  və  s. 

Kompüterin texniki təminatını təşkil edən hissələrdir. 

 Proqram  təminatı  (Software):  Kompüter qurğularının  işlə-

məsini və məsələlərin həllini təmin edən əmrlər yığımı proqram 

adlanır.  Bu  proqramların  yığımına  proqram  təminatı  deyilir. 

Proqramlara misal olaraq, mətn redaktorları, elektron cədvəllər 

(spread  sheet),  proqramlaşdırma  dilləri  və  s.  proqramları 

göstərmək olar. 

 

 



1. KOMPÜTERLƏRİN TƏSNİFATI 

Kompüterlərin təsnifatı dedikdə onların müəyyən əlamətlərə 

görə qruplaşdırılması nəzərdə tutulur.  

Kompüter texnikasının müxtəlif təsnifatları mövcuddur: 

* inkişaf (nəsillərinə) mərhələlərinə görə; 

* arxitekturasına görə; 

* məhsuldarlığına görə; 

* istismar şərtlərinə görə; 

* prosessorların miqdarına görə; 

* istehlak xüsusiyyətlərinə görə və s. 

Kompüterlərin  siniflərinin  arasında dəqiq  sərhədlər  mövcud 

deyil.  Strukturlarının  və  istehsal  texnologiyalarının  təkmilləş-

dirilməsi  müddətində,  kompüterlərin  yeni  sinifləri  meydana 

çıxır, mövcud siniflərin sərhədləri əhəmiyyətli dərəcədə dəyişir. 



1.1. Kompüterlərin qısa inkişaf tarixi 

İnsanların  gündəlik  həyatında  daha  az  vaxt  sərf  etməklə 

müxtəlif  əməliyyatların  aparmalarını  təmin  etməyə  yönələn 

vasitələr  istehsal  etmələrinin  tarixi  bəşəriyyətin  tarixi  qədər 

qədimdir.  Bu  mənada  kompüterlərin  ilk  əcdadları  sayılan 

vasitələr sadə hesablama işlərini görən mexaniki vasitələrdir.  

Müasir  günümüzə  qədər  yaradılmış  hesablama  vasitələrinin 

tarixi inkişaf dövrünü növbəti dövrlərə bölmək olar: 

1. Əl hesablama vasitələri (b.e.ə. VI əsr.- b.e. XVII əsri.) 

2. Mexaniki hesablama vasitələri (XVII əsr - XX əsrin ortası) 

3.  Elektromexaniki  hasablama  vasitələti  (XİX  əsrin  90-cı 

illərindən XX əsrin 40-cı illərinədək) 

4.  Elektron  hesablama  vasitələri  (XX  əsrin  ortası  –  müasir 

dövr) 


Esxila  faciəsində  Prometey  iddia  edir:  "Düşünün  ki,  mən 

adam  elədim:  say  onlara  ixtira  etdim  və  hərfləri  birləşdirməyi 

öyrətdim",  say  anlayışı  yazının  yaranmasından  (meydana 

downloaded from KitabYurdu.org




Yüklə 0,74 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə