Məmmədov Mahil İsa oğlu
Yüklə 0,74 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 7. XARİCİ YADDAŞ QURĞULARI
- "Vinçester" adının yaranması
67 Günümüzdə bəzi ekran kartları, həm öz üzərindəki həm də anakart üzərindəki yaddaşı PCI Expressin verdiyi yüksək buraxma qabiliyyəti sayəsində istifadə edir. Bu məsələdə hər iki prosessor firmasının özünə xas texnologiyaları; ATI nin Hypermemory və NVIDIANIN Turbo Cache texnologiyaları vardır. RAMDAC: Analoji monitorlar üçün çıxış edən üç ədəd DAC və bir SRAM de meydana gələn quruluşdur. SRAM rəng tankını təşkil edən üç əsas rəng (qırmızı, yaşıl və mavi) dəyərlərini saxlamaq və DAC isə hər bir rəng kanalı üçün monitora uyğun analoji voltaj dəyərini yaratmada istifadə edilir. RAMDAC "ın sürətli olması çıxışı artırır. Çıxışlar: Kompüterdəki görüntünü çatdırmaq istədiyimiz mühitə uyğun kart çıxışlarının olması lazımdır. Günümüzdə aşağıdakı çıxışlar var.
Çıxışlar
İzahı
SVGA CRT monitorlar üçün istifadə edilir. Bəzi QOVULMUŞ və plazma monitorlarda dəstəkləyir. Amma elektiksel səs-küy və rəsm pozma kimi çatışmazlıqları var.
DVI
SVGA-nın yerini alır. Rəqəmsal cihazlar (QOVULMUŞ, Plazma və proyeksiya) üçün istehsal edilmişdir. Amma həm rəqəmsal həm də analoq kimi çalışır. SVGA atanın qüsurları burada görülməz. Üç fərqli tipi vardır.DVI-D: Sadece dijital
DVI-A: Sadece analog
DVI-I: Hem analog hem de dijital S-VIDEO
TV, DVD oynat, oyun konsolu kimi məhsullarda istifadə edilir. Kompüterdəki görüntü TV ye çatdırmaq üçün istifadə edilir.
Şəkil Sırayla soldan sağa doğru, S-Video, DVI ve SVGA/XGA çıkışları
68 6. SƏS KARTI (Sound Card, Audio Card) Kompüterə, səs giriş və çıxışı etmək üçün istifadə edilən kartdır. Kənardan verilən səs siqnallarını almaq və proqram tərəfindən göndərilən səsləri çölə vermək üçün istifadə edilir. Bir çox anakart üzərində tümleşik olaraq var. Geniş səs kartı istehsalçılarından Creative Labs, Realtek, c-media, Asus, m- audio sayıla bilər. Xaricdən analoji (örneğin mikrofondan) olaraq alınan səslər səs kartı tərəfindən rəqəmsala çevrilir. Rəqəmsala çevrilən səs məlumatları kompüterdə emal və ya yazıla bilər. Kompüterdən səsucaldıcıya göndərilən səs məlumatı isə mütləq rəqəmli analoq formaya çevrilməsi lazımdır. Surround Səs: Çox kanallı səs mənasına gəlir. Səs qeyd etmə və dinləmək üçün günümüzdə bir çox texniki inkişaf etdirilmişdir. Ev kino sistemlərində istifadə edilir. Hər bir surround kanal ayrı-ayrı bir-birindən müstəqil olaraq səs verəbilmə qabiliyyətinə malikdir. 5.1, 6.1 və 7.1 kimi növləri vardır.
7. XARİCİ YADDAŞ QURĞULARI Xarici yaddaş qurğuları informasiyanın uzun müddət saxlanması üçün istifadə edilən qurğulardır. Bu qurğular infor- masiyanın saxlanması üçün enerjidən asılı deyil. Kompüterlərdə xarici yaddaş kimi sərt diskdən, diskdən, fləşdən, optiki disklərdən, maqnit lentlərindən, maqnit kartlarından və s. istifadə olunur. Xarici yaddaşa bəzən informasiya daşıyıcısı da deyilir. Əməli yaddaşdan fərqli olaraq bu yaddaşlardakı infor- masiya kompüter elektrik şəbəkəsindən ayrıldıqda silinmir. İn- formasiya daşıyıcısında informasiyanın uzun müddət saxlanması üçün maqnit örtüklü materiallardan və digər üsullardan istifadə downloaded from KitabYurdu.org 69 olunur. Böyük kompüterlərdə maqnit lenti və maqnit diski infor- masiya daşıyıcıları kimi geniş tətbiq edilir. Maqnit lentinə informfasiya ardıcıl üsulla yazılır və oxunur. Perfokartlar uzun müddət kompüter dünyasında verilən- lərin saxlanılması üçün əsas qurğu olub. Perfokart latın sözüdür, perforo - dəlirəm, charta - papirus vərəqi, kağız deməkdir. Nazik kartondan hazırlanan perfokart informasiyanı kartın müəyyən mövqelərində dəliklərin olub-olmaması ilə təqdim edilir.
IBM şirkəti 1949-cu ildə verilənlərin saxlanılması üçün yeni qurğu hazırlamağa başlayır və 1952-ci il may ayının 21-də IBM-701 seriyalı kompüterlər üçün IBM-726 lent daşıyıcı modulunu təqdim ediir. 1956-ci il sentyabr ayının 13-də ilk IBM şirkəti sərt diski (IBM 305) təqdim ediir. 1 tona (971 kq) yaxın çəkisi olan sərt disk ölçüsünə görə iri şkafı xatırladırdı. Perfokart və maqnit lentlərinin istifadə olunduğu bir dövrdə 5 milyon simvolu (5 MB) yaddaşda saxlayan sərt diskin yaradılması çox böyük nailiyyət idi. Sərt disk RAMAC (Random Access Method of Accounting and Control) adlanırdı və IBM-in San-Xose şəhərindəki laboratoriyasında hazırlanmışdı. Qiyməti 50 min
dollar idi. 1 mbaytın qiyməti 10 min dollara bərabər idi. Sərt disk 35 min dollara (o dövrdə bu qiymət 17 minik avtomobilinin qiymətinə bərabər idi!) icarəyə verilirdi.
Şəkil 7.2.IBM-726 lent Şəkil 7.3. IBM 305 RAMAR daşıyıcı sərt diski
Sərt disk daxilində 50 ədəd 24 düym (təxminən 61 sm) diametrə malik plastin yerləşirdi, oxuyan başlıq 1 ədəd olduğundan diskin işləmə surəti çox ləng idi. Yenə də Ronald Conson tərəfindən hazırlanmış digər modeldə isə (IBM 1301) hər 1 plastində ayrıca oxuyan başlıq var idi, bu da sərt diskin surətini artırırdı. Sərt disklər ölçüsünə görə (böyük yer tuturdu) bir çox illər daha çox elmi mərkəzlərin, iri şirkətlərin kompüter laboratoriyalarında istifadə olunub. 1980-cı ildə Seagate Technology ST- 506 - 5 MB yaddaşa malik ilk 5 düymlü sərt diski təqdim edir. Bundan sonra isə sərt disklər fərdi kompüterlərdə işlədilən əsas qurğulardan birinə çevrilib.
Versiyalardan birinə görə daşıyıcını IBM firmasında downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 0,74 Mb. Dostları ilə paylaş:
|