Mavzu: Oilaviy satsializatsiya bosqichlari institutlar tasiri va imkoniyatlari

Turli lug'atlarda sotsializatsiya quyidagicha ta'riflanadi. 1) "shaxsning hayoti davomida o'zi mansub bo'lgan jamiyatning ijtimoiy normalari va madaniy qadriyatlarini o'zlashtirish jarayoni"; 2) “assimilyatsiya jarayoni va yanada rivojlantirish ijtimoiy-madaniy tajribaga ega shaxs”; 3) "shaxsni shakllantirish, shaxs tomonidan ma'lum bir jamiyatga, ijtimoiy hamjamiyatga, guruhga xos bo'lgan qadriyatlar, me'yorlar, munosabatlar, xulq-atvor namunalarini o'rganish va o'zlashtirish jarayoni";

Xulosa:

• Xulosa qilib aytadigan bo’lsak Ijtimoiylashuvning an'anaviy mexanizmi - bu odamning o'z oilasi va yaqin atrofiga (qo'shni va professional) xos bo'lgan me'yorlarni, xulq-atvor standartlarini, qarashlarni o'zlashtirishi, garchi ular har doim ham ijtimoiy ma'qullanganlarga to'liq mos kelmasa ham. Bu assimilyatsiya, qoida tariqasida, ongsiz darajada, hukmron stereotiplarni tanqidiy idrok etish yordamida sodir bo'ladi. Institutsional sotsializatsiya, atamaning o'zidan ma'lum bo'lishicha, insonning uning sotsializatsiyasi uchun maxsus yaratilgan jamiyat institutlari bilan o'zaro ta'siri jarayonida amalga oshiriladi va shu yo'lda ularning asosiy funktsiyalari bilan parallel ravishda sotsializatsiya funktsiyalarini amalga oshiradi ( ishlab chiqarish, jamoat, klub va boshqa tuzilmalar, shuningdek, ommaviy axborot vositalari). Insonning turli institutlar bilan o'zaro munosabati jarayonida sotsializatsiya tegishli bilim va ijtimoiy ma'qullangan xatti-harakatlar tajribasining ortib borayotgan to'planishi asosida sodir bo'ladi.Ijtimoiylashuvning stilize qilingan mexanizmi ma'lum bir submadaniyat doirasida ishlaydi. Submadaniyat deganda ma'lum bir yoshdagi, kasbiy yoki madaniy qatlamdagi odamlarga xos bo'lgan axloqiy-psixologik xususiyatlar va xulq-atvor ko'rinishlari majmui tushuniladi, ular odatda yosh, kasbiy yoki ijtimoiy guruh uchun turmush tarzini yaratadi.

Foydalanilgan adabiyotlar

• 1. Falsafa fanidan amaliy mashg’ulotlar o’tkazish yuzasidan institutning 1-kurs bakalavr bosqichining barcha yo’nalishlari uchun uslubiy ko’rsatma. P.Qulmatov va Q.Razzoqov Jizzax-2019 2. OILA PSIXOLOGIYASI Akademik litsey va kasb-hunar kollejlari o‘quvchilari uchun o ‘quv qoilanma. (B. Shoumarov, I. O. Haydarov, N. A. Sog’inov, F. A. Akramova, G. Solihova, G. Niyozmetova) TOSHKENT – 2008 3. IJTIMOIY PSIXOLOGIYA Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan 5110900 — Peda- gogika va psixologiya bakalavriyat ta’lim yo‘nalishi talabalari uchun o‘quv qo‘llanma sifatida tavsiya etilgan O‘zbekiston faylasuflari milliy jamiyati nashriyoti. N.Ismoilova D.Abdullayeva. Toshkent — 2013 4. OILA PEDAGOGIKASI O’zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan darslik sifatida tavsiya etilgan. O.Hasanboyeva, D.Xoliqov, Rokk Kemibell, Sh.K.Toshpo‘latova, M.Sh.Nurmatova, X.JJabborova, NJamilova, Sh.Egamnazarova, N.Qayumova, M.M.Pirmuhamedova, L.A.Kulay, Sh.Sodiqova, B.Xojimurodova, M.A.Rasulxo‘jayeva, R.Avezova. TOSH KENT – 2007