2.2 Xodmlarni boshqarishda yetakchilik.
Yetakchilik –xodimlarni belgilangan maqsadlarga erishish
uchun mehnat qilishga
safarbar eta olish qobilyatidir. Xodimni boshqarishda yetakchilik muhim
ahamiyatga ega.Iqtisodchi olimlar ta`rifiga ko`ra “Yetakchilik alohida shaxslar va
insonlar guruhiga maqsadga erishish uchun ularni mehnat qilishga safarbar eta olish
qobilyatidir”. Bugungi kunda ham yetakchidan sharqona vaminlik, yuksak ahloq va
odob, shijoat va qatiyat, odamlar boshini qovushtirish hislatlari qatori tashabbuskorli
va tadbirkorli, ma`suliyatini o`z zimmasiga olishi talab etiladi.
Boshqaruvda yetakchilik turlari
1.Samarasiz yetakchilik- “Xo`jayn- tobe ”shaklidagi munosbatlar asosiga qurilgan
bo`lib, bunda yetakchi –”xo`jayn” hokimyati mutloqdir.
Yetakchilikning bu turi
tarixan quldorli va feodal jamiyatlariga to`g`ri keladi.
2. Avtoritar boshqaruv “Boshliq-bo`ysunuvchi xodim” an`anaviy munosabatlar
asosiga qurilgan bo`lib, bu usulda yetakchi-”boshliq” hokimyati ma`muriy tizimni
meyoriy hujatlar orqali ifodalaydi.
3.Samarali yetakchilik- o`zaro munosabatlarning yangicha “yetakchi izdosh”shakli
asosiga quriladi.Bu sulda yetakchi hokimyatni uning qobilyatini e`tirof
etgan
izdoshlaridan oladi.
4.Demokratik boshqaruv “saylab qo`yilgan rahbar- bo`ysinuvchi xodimlar”
munosabati asosiga qo`yilgan. Bunday jamoada o`z-o`zini boshqarish judayam
yuqori darajada bo`lib, mazkur jamoa yetakchini o`zi saylaydi.
Yetakchilik
boshqaruv o`rnini bosmaydi , balki boshqaruvni to`ldiradi.
Yetakchilik odatda ,
boshqaruvning ananaviy usullari ko`zlagan natijaga erishish imkonini bermagan
hollarda qo`llaniladi.
Yetakchi.
Novator
Ruhlantiradi
O`z maqsadlarini amalga
oshiradi;
Faoliyat asosi-tassavur etish;
Izdoshlarga tayanadi;
Extiroslardan foydalanadi;
Ishonadi;
Tashabbusga turtki beradi;
Tashabbuskor;
Qarorlarni voqealikga
aylantiradi;
To`gri ish qiladi;
Ardoqqa sazovor;
Dostları ilə paylaş: