Magistratura məRKƏZİ

 

 

45 

səviyyələrdə  ixtisaslaşmış  elmi  kadrların  hazırlanmasının  bütöv  sisteminin  inkişafı, 

açıq  informasiyaya  maneəsiz  girişinin  və  onunla  azad  mübadilə  hüququnun  təmin 

olunmasıdır. 

Dövlətin  innovasiya  siyasətinin  birbaşa  və  dolayı  yolla  həyata  keçirir.  Dövlət 

siyasətində  innovasiya  fəaliyyətinin  birbaşa  həyata  keçirilməsində  dövlət  büdcəsi 

hesabına  ETTKİ-nin  və  innovasiya  layihələrinin  (üstün  olaraq  ümumdövlət, 

sahələrarası 

və  sosial  təyinatlı  fundamental  və  tətbiqi  tədqiqatların) 

maliyyələşdirilməsi, 

uzunmüddətli  perspektivə  elm  və  texnikanın  inkişaf 

proqnozlarının  işlənib  hazırlanması,  eləcə  də  innovasiya  proseslərinin  orta  müddətli 

inkişaf meyllərinin qiymətləndirilməsi, dövlət innovasiya infrastrukturunun (yeniliyin 

yayılması  mərkəzləri,  məsləhət  mərkəzləri,  innovasiya  birjaları,  elmi-texniki 

kitabxana,  informasiya  şəbəkələri  və  s.)  formalaşdırılması  və  iqtisadiyyatın  özəl 

sahibkarlıq sektoru üçün innovasiya menecmenti sferasında kadrların hazırlanmasıdır. 

Dövlət  siyasətində  innovasiya  fəaliyyətinin  dolayı  yolla  həyata  keçirilməsində  isə 

vergi  güzəştləri,  sürətli  amortizasiya  siyasəti, güzəştli  kreditləşmə,  maliyyə  lizinqinə 

dövlət köməyi, françayzinqin stimullaşdırılması tədbirləri və s. 

Finlandiya 

və 

İrlandiya  müvəffəqiyyətlərini  innovasiyalı  iqtisadiyyata 

borcludurlar. Dünya İqtisadi Forumunun etdiyi rəqabətçilik araşdırmalarına görə son 

illərin rəqabət gücü ən yüksək ölkəsi Finlandiya, inovasyona etdiyi sərmayə, güclü bir 

iqtisadiyyat və həyat səviyyəsi yüksək bir cəmiyyət yaratmağı bacardı. Fin hökuməti, 

təxminən  20  il  əvvəl  inovasyona  böyük  qaynaqlar  ayırmağa  və  inovasyonu  təşviq 

edən  bir  mühit  yaratmağa  başladı.  Bu  investisiyalar,  iqtisadi  durğunluq  dövrlərində 

belə azalmadı. 1990-cı illərin başında yaşanan və işsizlik səviyyəsinin 20 faizə qədər 

yüksəldiyi  böhranın  təsirləri  də  bu  sayədə  sürətlə  mülayimləşdirildi.  Böhrandan 

dərhal  sonra  əhatəli  bir  milli  təhsil  və  araşdırma  proqramı  başladıldı.  Bu  proqramın 

bir  gərəyi  olaraq  universitetlər  və  şirkətlər  arasında  güclü  bir  şəbəkə  quruldu. 

Beləliklə meşə təsərrüfatı və əkinçiliyə söykənən iqtisadiyyat, yerini sürətlə sənayeyə 

---

 

 

46 

söykənən iqtisadiyyata, ardından da innovasiya iqtisadiyyatına buraxdı. 2000-ci ildə, 

informasiya  texnologiyaları  sektoru  Finlandiya  iqtisadiyyatının  itələyici  gücü  halına 

gəldi.  Bunun  yanında,  metal  və  mühəndislik  sektorları  ilə  meşə  məhsulları 

sənayesində  də  inovasyona  söykənən  rəqabətçilik  dövlət  tərəfindən  dəstəklənməyə 

davam etdi. Nəticədə, 1985-ci ildə 10 470 dollar olan adam başına düşən milli gəlir, 

2014-cü ildə 38 837 dollara çatdı.

 

2015-ci ilin qlobal innovasiya indeksi reytinqi aşağıdakı cədvəldə göstərilmişdir. 

 

Ölkə 

Bal          

(0-100) 

Sıra   Gəlir   Sıra   Region   Sıra 

 

Səmərəlilik 

nisbəti  

Sıra 

İsveçrə  

68.30 

1 

Yüksək 

1 

Avropa 

1 

1.01 

2 

Birləşmiş 

Krallıq  

62.42 

2 

Yüksək 

2 

Avropa 

2 

0.86 

18 

İsveç  

62.40 

3 

Yüksək 

3 

Avropa 

3 

0.86 

16 

Hollandiya  

61.58 

4 

Yüksək 

4 

Avropa 

4 

0.92 

8 

Amerika 

Birləşmiş 

Ştatları  

60.10 

5 

Yüksək 

5 

Ş.Amerika 

1 

0.79 

33 

Finlandiya 

59.97 

6 

Yüksək 

6 

Avropa 

5 

0.77 

41 

Sinqapur  

59.36 

7 

Yüksək 

7 

CŞA və O 

1 

0.65 

100 

İrlandiya  

59.13 

8 

Yüksək 

8 

Avropa 

6 

0.88 

12 

Lüksemburq  

59.02 

9 

Yüksək 

9 

Avropa 

7 

1.00 

3 

Danimarka  

57.70 

10 

Yüksək  10 

Avropa 

8 

0.75 

49 

Hong Kong 

(Çin) 

57.23 

11 

Yüksək  11  CŞA və O 

2 

0.69 

76 

Almaniya  

57.05 

12 

Yüksək  12 

Avropa 

9 

0.87 

13 

---

 

 

47 

İslandiya  

57.02 

13 

Yüksək  13 

Avropa 

10 

0.98 

4 

Koreya  

56.26 

14 

Yüksək  14  CŞA və O 

3 

0.80 

27 

Yeni Zelandiya  

55.92 

15 

Yüksək  15  CŞA və O 

4 

0.77 

40 

Kanada 

55.73 

16 

Yüksək  16  Ş.Amerika 

2 

0.71 

70 

Avstraliya 

55.22 

17 

Yüksək  17  CŞA və O 

5 

0.70 

72 

Avstriya  

54.07 

18 

Yüksək  18 

Avropa 

11 

0.77 

37 

Yaponiya  

53.97 

19 

Yüksək  19  CŞA və O 

6 

0.69 

78 

Norveç 

53.80 

20 

Yüksək  20 

Avropa 

12 

0.73 

63 

Fransa  

53.59 

21 

Yüksək  21 

Avropa 

13 

0.75 

51 

İsrail 

53.54 

22 

Yüksək  22  ŞA və QA 

1 

0.83 

20 

Gürcüstan 

33.83 

73 

Aşağı 

orta 

6 

Qərbi 

Asiya 

10 

0.62 

107 

Azərbaycan 

30.10 

93 

Yuxarı 

orta 

30 

Qərbi 

Asiya 

16 

0.60 

115 

https://www.globalinnovationindex.org/userfiles/file/reportpdf/gii-full-report-2015-

v6.pdf 

 

İnnovasiya,  yeni  və  ya  təkmilləşdirilmiş  məhsul,  xidmət  və  ya  proses  inkişaf 

etdirmək  və  bunu  ticarət  fayda  təmin  edəcək  hala  gətirmək  üçün  həyata  keçirilən 

bütün prosesləri əhatə edir. 

Yeni  və  ya  təkmilləşdirilmiş  məhsul,  xidmət,  prosesi  inkişaf  etdirmənin  yolu, 

fərqli  düşünmək  və  yeni  fikirlər  irəli  sürməkdir.  Ortaya  atılan  fikirlərin  və 

nəticələrinin təkrar təkrar qiymətləndirilməsi lazımdır. 

Nəticələr yeni mənfəətlər üçün genişləndirilərək istifadə edilməlidir, inkişaf edən 

texnologiya,  dəyişən  müştəri  istəkləri,  məlumat  və  texnologiyaya  asanca  çatan 

rəqiblərin təqlid təhdidi, tək bir inovasyonla əldə edilən rəqabət üstünlüyü qısa sürər. 

İnnovasiya fəaliyyətində dövlət orqanlarının əsas funksiyaları aşağıdakılardır: 

---