Magistrantların XVIII respublika Elmi konfransı, 17-18 may 2018-ci IL
Magistrantların XVIII Respublika Elmi konfransı, 17-18 may 2018-ci il
Yüklə 10,07 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Magistrantların XVIII Respublika Elmi konfransı, 17-18 may 2018-ci il
- NEFT-QAZ SƏNAYESİNDƏ İSTİFADƏ OLUNAN TİTRƏYİŞLİ ƏLƏKLƏRİN TƏHLİLİ VƏ MÖVCUD PROBLEMLƏRİN HƏLLİ YOLLARI Əmiraslanov V.V.
Magistrantların XVIII Respublika Elmi konfransı, 17-18 may 2018-ci il
22 Burada
; -Di diaqnozu bu kordinatları üçün qəbul olunan oblastın sərhədləridir. Əgər haqdisələri daxil etməklə L i minimal məsafədə D i oblastı üçün
Praktik olaraq D i -diaqnozu iki müfta birləşməsi üçün düzgun nəticə verərsə onda ardıcıl olaraq bütün nöqtələr üçün tətbiq edilə bilər.
və ətraf mühitin mühafizəsi baxımından məsafədən diaqnostikanı tətbiq etməklə neft qoyularında istismarda olan boruların etibarlıgını yuksəldir. Təklif olunan üsul qəzaların baş vermə etimalını azaldır, avadanlıqların tətbiqi sadədir və iqtisadi cəhətdən əlverişlidir. SƏTHİN MÜHAFİZƏ EDİLMƏSİ ÜÇÜN TERMİKİ TOZLANDIRMA İLƏ ÖRTÜK YARATMA ÜSULUNUN XARAKTERİK XÜSUSİYYƏTLƏRİ Əliyev S.A. Аzərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti Örtüklərin yaradılması və bu üsulla mühafizə maşınqayırmada çox geniş miqyasda tətbiq edilir. Metallik hissələrdə baş verən yeyilmə, korroziya dağılması və s digər imtinaların aradan qaldırılması üçün ən ideal üsul səthdə örtük yaratmaq hesab olunur. Səthdə örtük yaratmanın bir neçə növü olsada qaz-termiki tozlandırma bunlardan ən səmərəlisi hesab olunur və materialların bərpası üçün ən səmərəli üsulu seçmək vacib şərtdir. Hal hazırda bir çox sahələrdə örtük materialı kimi tətbiq edilən materiallar yeyilməyə davamlı, çətin əriyən, bərk olsada çохu kövrəkdir. Bu səbəbdən, həmçinin teхnоlоji çətinlik və yüksək maya dəyəri nəzərə alınmaqla göstərilən materiallar maşın hissələri hazırlamaq üçün əsas material kimi tətbiq edilə bilməz. Оdur ki, bir-birinə zidd оlan tələbatlar yəni çох yüksək bərkliyinə və yeyilməyə davamlılığa, səth qatının və daхili qatın yüksək möhkəmliyə və zərbə özlülüyünə malik оlması şərtinə əməl etmək üçün müəyyən qatları müхtəlif funksiyalara cavab verə bilən kоmpоzisiya materialı yaratmaq zəruriyyəti meydana çıхır. Maşın hissələrinin buraхıla bilən yeyilmə dərinliyi az оlduğundan verilmiş tribоteхniki хassələrə cavab verə bilən üz qatının qalınlığı da az оlmalıdır.Termiki tozlandırma zamanı səthin üzərində çox nazik qat yaratmaqla lazımi xassəni almaq mümkündür. Geniş tətbiq xüsusiyyətlərinə malik olan qaz-termiki örtüklər yaradılmasının əsas hissəsi-qazalоvlu və qaztermik metallaşdırma prоsesləri geniş yayılmış və tətbiq edilir. Bu sahədə plazma və detоnasiya ilə örtüklərin çəkilməsi perspektiv üsullardan hesab edilir. Belə ki, adi kоnstruksiya materiallarının yeyilməyə və kоrrоziyaya qarşı müqavimətinin bir neçə dəfə artırılması azacıq оvuntu materialları sərfinin hesabına əldə edilə bilər. Səthin mühafizə edilməsi üçün yeyilməyədavamlı örtüklər yaradılmasında nanotexnologiyalardan istifadə edilməsi böyük perspektivlərə malikdir. İndiyədək işlənmiş texnologiyalar keramika, kvars, metal, plastik kütlə, kompozisiya materiallarından hazırlanmış məmullar üzərində Pd, İr, Rh, Co, Ni, Ag, Cu örtüklərinin alınmasına imkan verir. Nanomaterialların yaratdığı belə örtüklərin sıxlığı və korroziyayadavamlılığı daha yüksək olmaqla, həm də qalınlığa görə bircinsli olur, mürəkkəb formalı məmullar üzərində yaxşı qalır, qalvanik üsulla və ya vakuum tozlanması yolu ilə yaradılmış örtüklərə nisbətən daha yaxşı lehimlənə bilir. Metal matrisadan və matrisaya yeridilmiş dispers almas hissəciklərindən ibarət ikifazalı kompozisiya materialından alınmış örtüklər maraq doğurur. Metal matrisa üçün xrom, nikel, sink, mis, kobalt, gümüş və qızıldan istifadə edilir. Metal-almas kompozisiyası adheziya və koheziya yüksək qabiliyyəti, mikrobərkliyi, yeyilməyə və korroziyaya davamlılığı, kiçik məsaməliyi, yaxşı antifriksion xassələri ilə xarakterizə olunur. Metal ovuntularının preslənməsi üçün istifadə olunan xrom-almas örtüklü pres alətlərinin xidmət müddəti 15-20 dəfə, metalların uzatma deformasiyası üçün matrisa və puansonların iş müddəti 2,5-4 dəfə, daxiliyanma mühərriklərinin qazpaylayıcı vallarının iş müddəti 2-2,5 dəfə artır. Maqnitofonların yazma başlıqlarına kobalt-almas örtüyü çəkilməsi onların yeyilməyədavamlılığını 6 dəfə artırır. Qaz- termiki metallaşdırma hisənin səthinə çəkiləcək materialın maye hala qədər qızdırıb təzyiqlə əvvəldən hazırlanmış səthə oturdulmasından ibarətdir. İstilik mənbəyindən asılı olaraq qaz termiki örtüyün bir neçə növü mövcuddur. Elektrik qövs metallaşdırma, qaz plazma, plazma-qövs və detanasion tozlandırma. Elektrik-qövs metallaşdırma zamanı iki kəsişən məftil-elektrodlar arasında yaranan elektrik qövsü metalı əridir və qurğunun mənbəsindən çıxan sıxılmış hava şırnağı maye metalı hissənin səthinə çiləyir. Son zamanlar termiki tozlandırmada ən çox tətbiq edilən qurğu ЭМ-17 qurğusudur.
Magistrantların XVIII Respublika Elmi konfransı, 17-18 may 2018-ci il
23 Aparılan təcrübi təhlillər nəticəsində məlum olmuşdur ki, səthdə örtük yaratmaqla səthi mühafizə üsulları digər üsullara nəzərən çox effektiv və səmərəli olmuşdur. Belə ki hər hansı maşın hissəsini digər üsullarla təmiri və bərpası üçün sökülməsi və yenidən quraşdırılması lazım olduğu halda, örtük yaratma üsullarında sökülmədən yerindəcə bu problemi aradan qaldırmaq mümkündür.
TƏHLİLİ VƏ MÖVCUD PROBLEMLƏRİN HƏLLİ YOLLARI Əmiraslanov V.V. Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti Məlumdur ki, qazma məhlullarının qazılmış süxurlardan təmizlənməsi üçün texnikada müxtəlif növ avadanlıqdan istifadə edilir.Bunlarda biri və ən əsası mexaniki üsulla təmizləmək üçün avadanlıqlardır. Azərbaycanda və digər neft ölkələrində ən çox istifadə olunan titrəyişli ələklərdir.Qeyd etmək lazımdır ki, qazma məhlullarını müxtəlif ölçülü bərk süxurlardan təmizləmək üçün mexaniki üsulla işləyən avadanlıqların əsas hissələri tor və yaylardır. Qazma məhlullarının mexaniki üsulla təmizlənməsi üçün texnikada adətən vibrasiyalı tordan, tor- kanveyerdən və öz-özünə fırlanan seperatorlardan geniş istifadə edilir. Təqdim olunan işdə neft-qaz sənayesində istifadə olunan titrəyişli ələklərin işi nəzərdən keçirilmiş, orada yaranan problemlər və bu problemlərin aradan qaldırılması yolları ətraflı öyrənilmişdir. Torlarda əsas problem deşiklərin az və ixtiyari vəziyyətdə olmasıdır.Məlumdur ki, titrəyişli ələklərdə istifadə olunan torun deşiklərinin ölçülərinə görə bərk süxurlar məhluldan xaric olunur. Göstərilmişdir ki, əgər torun deşiklərinin ölçüləri çox kiçik olarsa, bu zaman özlü qazma məhlulları torla süzülə bilmir. Bu problemi həll etmək üçün torda deşiklərin şahmatvari açılması təklif olunur və bu zaman torun rəqsi zamanı mərkəzdənqaçma qüvvəsi yaranır və bunun təsiri altında faktiki olaraq istənilən ölçüyə malik hissəciklərin tordan kənarlaşdırılmasının mümkünlüyü göstərilir.Titrəyişli ələklərdə istifadə olunan silindrik şəkilli yaylarda yaranan problemlərdən biri rəqsi hərəkət zamanı rəqsin amplitudasının kiçik olmasıdır.Bu problemi aradan qaldırmaq üçün bizim tərəfimizdən silindrik şəkilli yayın əvəzinə konik şəkilli yayın istifadəsi təklif olunur. Neft-qaz sənayesində istifadə olunan mürəkkəb rəqsi xarakterə malik ələklərin işinin təhlili zamanı aşağıdakı nəticələr əldə olunmuşdur: -qazma məhlullarından bərk fraksiyaların təmizlənməsi üçün bir neçə avadanlıqlar təklif olunmuşdur; -təklif olunan avadanlıqların məqsədi açıqlanmışdır; -neftçıxarma sənayesində istifadə olunan titrəyişli ələklərin texniki xarakteristikalarına baxılmış və torda yaranan problemlər haqqında məlumat verilmişdir; -təqdim olunan avadanlıqların quruluşu və işləmə qaydası araşdırılmışdır; -ələklərdə istifadə olunan yaylar haqqında geniş məlumat verilmiş və yaranan problemlərin həlli yolları göstərilmişdir.
Bu məqalədə quyu ştanqlı nasos qurğularının işqabiliyyətlilik göstəriciləri analiz olunmuşdur və bütün bu analizlər mancanaq dəzgahının hesablaması SKD tipli müasir dezaksial mancanaq dəzgahı üçün məlum olan düsturlar üzrə aparılmışdır Quyu ştanqlı nasos qurğusunun əsas göstəricisı onun məhsuldarlığıdır. Bu göstərici aşağıdakı əsas rejim parametrlərindən asılıdır: 1)
2)
ştanqların asqı nöqtəsinin dəqiqədə ikiqat gedişlərinin sayı; 3)
nasosun plunjerinin diametri. Neftin ən əlverişli çıxarılması rejiminin tapılması üçün bu parametrlərinin düzgün uyğunluğunu seçmək lazımdır. Yüklə 10,07 Mb. Dostları ilə paylaş:
|