______________________________________________________ART-SANAT 2014/1________________________________________________________
153
Tablo: XVI
ENEZ AYASOFYA KİLİSESİ FATİ( CAMİ DUVAR RESMİ S)VALAR)N)N İÇERİĞİNDE
BULUNAN AGREGALAR)N)N STEREO MİKROSKOP İLE GÖRSEL ANALİZ SONUÇLAR)
TK-VK-Q-F-SC-M-B
*
ÖRNEK
NO
İÇERİKTE
GÖRÜLEN
AGREGALAR
AGREGA
TİPİ
KATKI
SONUÇ
DC8
VK-Q-F-SC
Köşeli
Kıtık
(%0,5) VK, (%1
– , kıtık, % - mm elek altı kara kumu
DC9
VK-Q
–F-SC
Köşeli
Kıtık
(%0,
VK, % , kıtık, % - mm elek altı kara kumu
DC10
VK-Q-F-SC
Köşeli
Kıtık
(%0,
VK, % kıtık, % , - mm elek altı kara kumu
DC11
VK-Q-F-SC
Köşeli
Kıtık
(%0,
VK, % kıtık, % - mm elek altı göl kumu
DC12
VK-Q-F-SC
Köşeli
Kıtık
(%0,5)VK, (%1
– kıtık, % - mm elek altı göl kumu
PR1A
Q-F-SC
Köşeli
Kıtık
Örnek %kalan miktarı tanımlama için yetersiz.
PR1B
VK-Q-F-SC
Köşeli
İnce
kıtık
(%5
–10)VK, (%30–
mm elek altı kara kumu
PR2
VK-Q-F-SC
Köşeli
İnce
kıtık
(%3
–4) VK, % kıtık, % –
mm elek altı kara kumu
PR3A
VK-Q-F- SC
Köşeli
İnce
Kıtık
(%3
– VK, % kıtık, % –
mm elek altı kara kumu.
PR3B
VK-Q-F- SC
Köşeli
İnce
Kıtık
(%3
– VK, % kıtık, % –
mm elek altı kara kumu
PR4
VK-Q-F-SC
Köşeli
İnce
Kıtık
(%3
– VK, % kıtık, % –
mm elek altı kara kumu
Tablo: XVII
ENEZ AYASOFYA KİLİSESİ FATİ( CAMİ DUVAR RESMİ S)VALAR)N)N İÇERİĞİNDE
BULUNAN AGREGALAR)N)N STEREO MİKROSKOP İLE GÖRSEL ANALİZ SONUÇLAR)
TK-VK-Q-F-SC-M-B
*
ÖRNEK NO
İÇERİKTE GÖRÜLEN
AGREGALAR
AGREGA
TİPİ
KATKI
SONUÇ
PR5
VK-Q-F-SC
Köşeli
İnce
Kıtık/Protein
(%3
– VK, % kıtık, % –
mm elek altı kara kumu
PR6
VK-Q-F-SC
Köşeli
İnce Kıtık
(%3
– VK, % kıtık, % –
mm elek altı kara kumu
*
TK: Tuğla kırığı, tuğla tozu. VK: Volkanik kayaç parçası. Q: Kuvartz. F: Feldspat. SC: Siyah c“r“f. M:
Muskovit. B: Biyotit
*
TK: Tuğla kırığı, tuğla tozu. VK: Volkanik kayaç parçası. Q: Kuvartz. F: Feldspat. SC: Siyah c“r“f. M:
Muskovit. B: Biyotit
______________________________________________________ART-SANAT 2014/1________________________________________________________
DUVAR RESİMLERİ VE MOZAİKLERİN
“TAŞINABİLİR”LİĞİ
GÜLSEREN DİKİLİTAŞ
Uzman, M.A., dgulseren@gmail.com
ÖZET
Bu makalede, duvar resmi ve mozaikler gibi yapıya ait taşınmaz unsurların,
taşınmasının ortaya koyduğu sorunlar, bazı ilke kararları çerçevesinde yenide gözden
geçirilmektedir. Bu kapsamda, taşınmaz kültür varlıklarının taşınabilir kültür varlığı
olarak ele alınması sorunu, çözüm olarak görülen bu uygulamaya ait örnekler ve
ortaya koyduğu sorunlar, korumanın bileşenleri, yerinde koruma sorunları ve önemi,
özgünlüğün korunması ve “taşınabilirlik” kavramının yeniden değerlendirilmesinin
gerekliliği konuları ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler:
mozaik, duvar resmi, taşınabilir, taşınmaz, taşınabilirlik, yerinde
koruma.
“REMOVABILITY” OF WALL PAINTINGS AND MOSAICS
ABSTRACT
In this article, problems which are caused by the removal of immovable elements of a
building as well as wall paintings and mosaics, are reviewed in accordance with some
principle decisions. In this scope, problems of immovable cultural property which is
treated as movable cultural property, samples of cases and the problems that are
caused by accepting them as a solution, components of conservation, issues of in-situ
conservation and it's importance, protection of the authenticity and the necessity of
reevaluation of the concept of “removability” are discussed.
Keywords:
mosaic, wall painting, movable, immovable, removability, in-situ
conservation.
______________________________________________________ART-SANAT 2014/1________________________________________________________
156
Taşınmazların Taşınabilirliği
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nda taşınmaz kültür varlıkları
içinde yer alan ve ait oldukları mekânın ayrılmaz unsurları olan duvar resimleri ve
mozaikler, çeşitli nedenlerle taşınabilir kültür varlıkları gibi değerlendirilmektedir.
Uluslararası tüzükler ve ilke kararlarında da taşınmaz kültür varlıklarının özgün
konumunda korunmasının kesinlikle mümkün olmadığı durumlarda taşıma işlemine
başvurulabileceği belirtilmektedir. Yasaya ve ilke kararlarına rağmen taşınabilir
kültür varlıkları gibi değerlendirilmelerine yol açan etkenlerin başında, arkeolojik
alanlarda güvenliğin sağlanamaması, zeminden ve ortamdan kaynaklanan
sorunların çözülememesi gibi “taşınmazın yararına” ya da baraj yapımı, alanın
imara açılması ve ulaşım gibi “kamu yararına” olduğu ileri sürülen nedenler
gelmektedir.
Korunmaları için düzenlenen tüzüklerdeki bazı maddelerin tam olarak
uygulanmaması ve taşıma kararını kolaylaştırıcı ifadelerin dikkate alınması da
1
bu
kararları kolaylaştırmaktadır.
Arazide korumaya göre müzelere taşıyarak koruma altına almanın daha kolay
olacağına inanılması, ziyaretçiler için erişim kolaylığı ve açıkça ifade edilmese de
müzelerin görsel zenginlik içeren malzemelere sahip olma isteği de taşıma
kararında etkili olan diğer nedenlerdendir.
Bu etkenlerden bazıları taşıma kararı alınmasında geçerli sebep oluşturmakla
birlikte, buradaki temel sorun yerinde koruma konusunda yeterli araştırma ve
çalışma yapılmadan, taşımanın çözüm olarak kabul edilmesidir.
Çözümle Gelen Sorunlar
Ülkemizde Türkiye Milli Komitesi bulunan ve amacı, kültür varlıklarının
korunmasına yönelik ilkeler, teknikler, siyasetler geliştirmek ve araştırmaları
desteklemek ve yönlendirmek olan ICOMOS
2
, arkeolojik alanlarda koruma ile ilgili
olarak, oldukça net ilke kararları oluşturmuştur. Bu kararlar, yaşanan
olumlu/olumsuz deneyimlerden edinilen sonuçların, koruma konusunda çalışan
kurumlar ve uzmanlarca paylaşılması ve tartışılmasıyla alınmaktadır. İlke olarak
1
ICOMOS, Arkeolojik Mirasın Korunması ve Yönetimi Tüzüğü, 1990, MADDE 8: Anıtın
tamamlayıcı unsurları sayılan heykel, resim gibi süslemeleri, ancak bunları korumanın başka
çaresi yoksa yerlerinden kaldırılabilir.
2
International Council on Monuments and Sites,
Uluslararası ve hükümetler dışı bir
organizasyon olan ICOMOS (International Council on Monuments and Sites) 1965 yılında
Varşova’da kurulmuştur. Başlıca amacı, tarihi anıtlar ve sitlerin korunması ve
değerlendirilmesine yönelik ilkeler, teknikler ve siyasetler geliştirmek ve ilgili her türlü
araştırmayı desteklemek ve yönlendirmek olan ICOMOS’un kuruluşunun arka planında
1964’de Venedik’te yapılan 2.Uluslararası Tarihi Anıtlar Mimar ve Teknisyenleri
Kongresi’nin sonuç bildirgesi olan “Venedik Tüzüğü” nün, anıt ve yerleşmelerin korunması
konusunda çalışacak uluslararası bir konseyin kurulmasını önermesi yatmaktadır.
http://www.icomos.org.tr
Dostları ilə paylaş: |