Исследование в XXI веке декабрь, 2022 г 360 maktabgacha katta yoshdagi bolalarda xalq og‘zaki ijodi vositasida
Yüklə 0,81 Mb. Pdf görüntüsü
|
часть 1 « Новости образования : исследование в XXI веке » декабрь , 2022 г 361 yomonlikka odatlansa, yomonlik bilan ulg‘ayadi va javobgarlik uning yaqinlari bo‘yniga tushadi. Shuning uchun bolani ehtiyot qilish, tarbiyalash, yomonliklardan pok tutib yaxshi axloqlarni o‘rgatish lozim. Agar bola yuzida hayo nurlari ko‘rinib, ba’zi ishlardan uyalsa va hayo qilsa, uni yomon deb bilsa, bu yaratganning hidoyati va axloqining yaxshiligi va qalbining tozaligiga dalolat qiladigan yaxshilikdir. Agar bolaning holati shunday bo‘lsa, u balog‘atga еtganda komil, aqlli bo‘lishi bilan kelajagi porloq. Bolaga chiroyli odob berishga rioya qilish diqqat-e’tiborga sazovor ish”1. 1 https://m.facebook.com/notes/taqvo-va-gozal-xulq Milliy g‘urur, vatanparvarlik tuyg‘usini shakllantirish har bir ota-onaning, tarbiyachi- murabbiylarning, jamoatchilikning Vatan oldidagi burchidir. Shuning uchun maktabgacha ta’lim tashkilotlari tarbiyalanuvchilarining ota-onalari bilan ham milliy g‘urur, mafkuraviy ta’lim ishlarini olib borilishi maqsadga muvofiqdir. Shu bois, maktabgacha ta’lim tashkilotlari tarbiyalanuvchilarini yoshlikdan xalq va yurt taqdiri uchun fidoiylik tuyg‘usini shakllantirish mafkuraviy tarbiyada muhim o‘rin tutadi. Buning uchun bola hayotining dastlabki yillaridan boshlab uni narsalar olami bilan tanishtirishning milliy an’analarimizga xos shakllarini qo‘llash lozim. Chunki, davlat va jamiyatning kelajagi yosh avlodning qanday voyaga еtishiga ko‘p jihatdan bog‘liqdir. O‘z navbatida milliy g‘urur millatning ma’naviy darajasi bilan belgilanadi. Yosh avlodni bolaligidan boshlab milliy g‘ururli, kishilarga mehr muhabbatli, izzat- hurmatda bo‘lish, vatanning qadriga еtish va hurmat qilish kabi ijobiy hislatlarni tarbiyalab borish barchamizning vazifamizdir. Oilaning jamiyat hayotidagi ahamiyatini o‘zbek xalqi qadimgi davrlardanoq ta’kidlab kelgan. Zardushtiylikning muqaddas kitobi “Avesto”da oila tarbiyasi masalalariga alohida urg‘u berilgan. Ushbu asarda oilani himoyalash, bir necha bolani dunyoga keltirib, tarbiyalagan ayollarni mukofotlash, ularga nafaqa tayinlash to‘g‘risidagi g‘oyalar o‘z aksini topgan. Islomiy qadriyatlarda ham oilada farzandni jamiyatga munosib inson qilib tarbiyalash, axloqli, mehnatsevar, go‘zal fazilat egasi etib shakllantirishga alohida ahamiyat beriladi. Xususan, “Ota o‘z farzandiga axloq-odobdan ko‘ra ko‘proq meros qoldira olmaydi” degan hadisda oila tarbiyasidagi eng muhim jihat – farzandga axloq-odob in’om etish ekanligi uqtiriladi. Tarixiy asarlarda mashhur shaxslarning onalari, ularning dono va zukkoligi, farzand tarbiyasida xalq og‘zaki ijodidan foydalanganliklari to‘g‘risida ma’lumotlar mavjud. Masalan, Ibn Arabshohning “Amir Temur” asarida Amir Temurning zavjalari Saroymulkxonim (Bibixonim)ning davlat ishlarida va bola tarbiyasida tutgan o‘rni to‘g‘risida misollar keltirilgan. Abu Ali ibn Sinoning “Tadbiri manzil” asari oilaviy tarbiya muammolariga bag‘ishlangan. Unda bola tarbiyasida xalq og‘zaki ijodi va uning ahamiyati to‘g‘risida qimmatli fikrlar bildirilgan. |