Ishlab chiqarishda boshqaruv fakulteti

Nazorat savollari:

1. 
   Mustaqillik yillarida soliq tizimining rivojlanishi necha bosqichga bo’lib o’rganiladi?
   
2. 
   Soliq tizimi rivojlanishining birinchi bosqichi qaysi yillarni o’z ichiga oladi?
   
3. 
   Soliq tizimi rivojlanishining birinchi bosqichining muhim jihatlarini tushuntiring?
   
4. 
   O’zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo’mitasi qachon tashkil topgan?
   
5. 
   Soliq tizimi rivojlanishining ikkinchi bosqichi qaysi yillarni o’z ichiga oladi?
   
6. 
   Soliq tizimi rivojlanishining ikkinchi bosqichining muhim jihatlarini tushuntiring?
   
7. 
   O’zbekiston Respublikasining birinchi soliq kodeksi qachon qabul qilingan?
   
8. 
   Qishloq xo’jaligi tovar ishlab chiqaruvchilar uchun yagona yer solig’i qachon joriy etilgan?
   
9. 
   Yagona soliq to’lovi qaysi yildan joriy etilgan?
   
10. 
    Soliq tizimi rivojlanishining uchinchi bosqichi qaysi yillarni o’z ichiga oladi?
    
11. 
    Soliq tizimi rivojlanishining uchinchi bosqichining muhim jihatlarini tushuntiring?
    
12. 
    Soliq tizimi rivojlanishining to’rtinchi bosqichi qaysi yillarni o’z ichiga oladi?
    
13. 
    Soliq tizimi rivojlanishining to’rtinchi bosqichining muhim jihatlarini tushuntiring?
    
14. 
    O’zbekiston Respublikasining Yangi tahrirdagi soliq kodeksi qachon qabul qilingan?
    

3-MAVZU: YURIDIK SHAXSLARDAN OLINADIGAN FOYDA SOLIG’I.
Reja:

1. 
   Yuridik shaxs tushunchasi.
   
2. 
   Yuridik shaxs daromadi.
   
3. 
   Foyda solig’i va uni hisoblash.
   
4. 
   Foyda solig’i bo’yicha imtiyozlar.
   

O’zbekiston Respublikasi davlat byudjeti daromadlari 1991-yilga qadar asosan davlat korxonalari foydasidan ajratiladigan ajratmalar hisobidan shakllanar edi. Ushbu foydadan ajratma davlat tomonidan belgilangan majburiy to’lov bo’lib, u korxonalar balans foydasining 90 foizgacha bo’lgan qismini byudjetga ketar edi. Qolgan mablag’lar esa korxona tomonidan emas, balki yuqori tashkilot topshirig’iga ko’ra tegishli fondlarga taqsimlanar edi.

Respublikamiz ma’muriy –buyruqbozlik tizimidan bozor munosabatlariga o’tishi tufayli mamlakatimiz xo’jalik turmushida chuqur ijobiy o’zgarishlar ro’y bera boshladi. Natijada mulkchilikning turli shakllari rivojlanishi, korxonalar imkoniyatining oshishi, bozor infrastrukturasi rivojlanishi bilan majburiy ajratmalarning avvalgi tizimi korxonalarning xo’jalik yuritish samaradorligini ta’minlay olmay qoldi hamda ular bevosita va bilvosita investitsiya dasturlariga to’sqinlik qila boshladi. CHunki foydadan ajratma o’zining iqtisodiy mohiyatiga ko’ra faqat davlat korxonalari foydasidan ajratilishi lozim edi.
Bozor munosabatlari rivojlanishi iqtisodiyotni soliqlar yordamida tartibga solish, xususan, foydadan ajratmalar o’rniga daromad solig’ini joriy etish zarurati paydo bo’ldi va 1992-yildan boshlab barcha turdagi xo’jalik yurituvchi sub’ektlar “Daromad” solig’ini to’lashga o’tdilar.
1995 yil yanvar oyidan boshlab soliqlarning rag’batlantiruvchi ro’lini kuchaytirish maqsadida mamlakatimizda korxonalarning foydasidan olinadigan soliq joriy etildi. 2008 yil 1-yanvardan kuchga kirgan Soliq kodeksining 23-moddasiga ko’ra yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig’i umumdavlat soliqlari tarkibiga kirib, u davlat byudjeti daromadlarini shakllantirishda asosiy manbalardan biri hisoblanadi.