Iqtisodiyot va turizm

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
BUXORO DAVLAT UNIVERSITETI
“IQTISODIYOT VA TURIZM” FAKULTETI
“YASHIL IQTISODIYOT” KAFEDRASI
“Ro’yxatga olindi” “Ro’yxatga olindi”
“Iqtisodiyot va turizm” “Yashil iqtisodiyot”
fakulteti kafedrasi
_________________________ _________________________
“____”_____________2023 yil “_____”_____________2023 yil

“­­­­­­­­­­­­­­­­­­____________________________________”

fanidan
“Fermer xo'jaliklarida almashlab ekishni tashkil etishning imkoniyatlari” mavzusidagi
Kurs ishi


Bajardi:
3-1 AGB-21 guruh talabasi
Nabiyev Hurmatillo
Ilmiy rahbar:
__________________________


Buxoro-2023
Mundarija
Kirish…………………………………………………...……………..………..3

1. 
   Almashlab ekish va uning ahamiyati………………………………………..5
   
2. 
   Qishloq xo'jaligi ekinlarini almashlab ekishning ilmiy asoslari……………...
   
3. 
   Almashlab ekish klassifikatsiyasi…………………………………………….
   
4. 
   Ekinlarning amaldagi joylashtirilish strukturasi……………………………..
   

Xulosa va takliflar…………..……………………………………………..…33
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati…………………………………………35
Ilovalar………………………………………………………………………..37


Kirish
Qishloq xo'jaligi moddiy ishlab chiqarish sohalaridan biri bo'lib, u dehqonchilik va chorvachilik mahsulotlarini yetishtirish bilan shug'ullanadi - aholini oziq-ovqat mahsulotlari va xalq xo'jaligining bir necha tarmoqlarini xomashyo bilan ta'minlaydi. Dehqonchilik va chorvachilik qishloq xo'jaligining asosiy tarmoqlari bo'lib, ular o'z navbatida quyidagi kichik tarmoqlarga bo'linadi: dehqonchilik - dalachilik, sabzavotchilik, polizchilik, bog'dorchilik, o'rmonchilik va boshqalar; chorvachilik - qoramolchilik, yilqichilik, qo'ychilik, parrandachilik va shu kabilar.
Jahon bo'yicha iqtisodiy faol aholining 45,2% qishloq xo'jaligi bilan shug'ullanadi. Qishloq xo'jaligida foydalaniladigan yer maydoni 13 387,0 mln ga (shundan 271,4 mln ga sug'oriladigan yerlar) bo'lib, bug'doy yetishtirish hajmi 583,6 mln t, sholi - 596,4, makkajo'xori - 600,4, arpa -130,0, kartoshka - 294,3, mevalar - 444,6, paxta tolasi - 25,1 mln tonnani tashkil etadi. Jahon bo'yicha 1 338,2 mln bosh qoramol, 1 068,6 mln bosh qo'y, 709,8 mln bosh echki, 14 139 mln bosh tovuq hoqiladi. Har yili 225,9 mln t go'sht, 480,6 mln t sut tayyorlanrnoqda.¹
Dehqonchilik qishloq xo'jaligi ekinlarini yetishtirish, ular hosildorligini oshirish, yerdan unumli foydalanish va tuproq unumdorligini oshirish haqidagi fandir. Tuproqning tabiiy unumdorligini saqlagan holda uning mahsuldorligini yuksaltirish har doim dehqonchilikning asosiy vazifasi bo'lib kelgan. Zero, shu masalaning ijobiy ha! etilishi qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishining taraqqiyotini ta'minlaydi. Respublikamizning umumiy yer maydoni 447,4 ming km² bo'lib, uning atigi 10% ekinzorlar bilan band. Sug'oriladigan yer maydoni 4,3 mln va lalmikor dehqonchilik maydoni 743 ming gektarni tashkil etadi. Respublikamizda yetishtirilayotgan qishloq xo'jaiigi mahsulotlarining 97% sug'oriladigan yerlardan olinmoqda. Aholining oziq-ovqat mahsulotlariga va sanoatning xomashyoga bo'lgan o'sib borayotgan ehtiyojini qondirish yer va suv resurslaridan yanada oqilona foydalanishni, ular hosildorligini oshirishni, chorvachilik mahsuldoriigini ko'paytirishni taqozo qiladi. O'zbekiston respublikasi xalq xo'jaligining eng yirik tarmog'i bo'lgan qishloq xo'jaligi mamlakat iqtisodiyotida muhim o'rin tutadi. So'nggi yillarda sohani rivojlantirish maqsadida mulkchilikning yangicha shakllarini teng huquqli asosda ravnaq topishini ta'minlash, bozor iqtisodiyotiga o'tish borasida islohotlami yanada chuquriashtirish masalasiga aiohida e'tibor berilmoqda.
Yurtimizda qabul qilinayotgan qonunlar, hukumat qaroriari qishloq xo'jaligida ishlab chiqarish vositalaridan yanada samaraiiroq foydalanishga imkon bermoqda O'zbekiston Respublikasi Prezidentining «Qishloq xo'jaligida islohotlami chuqurlashtirishning eng muhim yo’nalishlari to'g'risida»gi va «2010-2016 yillarda fermer xo'jaliklarini rivojlantirish konsepsiyasi to'g'risida»gi Farmoniari, «Fermer xo'jaiigi to'g'risida»gi, «Naslchilik to'g'risida»gi, «Chorvachilikda xususiy tadbirkoriikni rivojlantirish va qo'llab-quvatlash to'g'risida» qonuniar va boshqa me'yoriy hujjatiar fermer xo'jaiiklarining ishlab chiqarish vositalariga bo'lgan manfaatli munosabatlarini to'laqonli shakllanuviga keng yo'l ochib berdi.² Fan, texnika va ilg'or tajriba yutuqlarini ishlab chiqarishga keng joriy etish qishloq xo'jaiigi samaradorligini oshiruvchi ornillardan hisoblanadi.Bunga esa aniq bir joyning tabiiy va iqtisodiy sharoitlarini e'tiborga olgan holda sohada takomillashgan zamonaviy texnologiyalarini qo'llash orqali erishiladi.
Kurs ishining qisqacha tavsifi. Mazkur kurs ishi 3 ta reja, jadval, ilova, xulosa, va adabiyotlar ro’yxatidan iborat.