Atan / Aten etnonimi dəvəyə sitayişlə bağlıdır.
Türkmənlər erkək dəvənin bir cinsinə
atan deyirlər.
Təsadüfi deyil ki, xettlərin tabe etdiyi xatti şəhər-
lərindən biri Tiveliya (totemi dəvə olanlar) adlanırdı
(Гиоргадзе 1985. 211).
Türk mənşəli gürcü soyadlarından biri Təkədir.
Həmin ad orta əsr salnamələrində Takaşvili və Ta-
kayşvili formalarında yazıya alınmışdır.
Təkə türkmən tayfalarından biridir. Əbülqazi
Bahadur xan yazır ki, Salor elində Toytutmaz adlı
adam vardı. Təkələr onun nəslindəndirlər (Кононов
1958. 74).
Əslində Ön Asiyanın qədim etnoslarından biri
olan təkələr Salur deyildilər.
Onlar sonradan Salur tay-
fa ittifaqına daxil olmuşlar. E. ö. II-I minilliyə aid ya-
zılı mənbələrdə təkələr
Taka, Teka və
El Teke adlan-
dırılır (Генрих Грець 2. 1907. 84-85).
Erməni və gürcü tarixçilərinin iddia etdiyi kimi,
Təkə nəsli Qafqaza XI yüzildə gəlməmişdir. Onların
bir hissəsi e. ö. II minillikdə Aralıq dənizinin şərq sa-
hillərində yurd salmış, sonradan daha güclü etnosların
təzyiqilə şimala çəkilmişdir. Bu barədə həm yəhudi
mənbələrində, həm “Səcəreyi-tərakimə”də yetərincə
bilgilər var.
A.N.Kononov güman edir ki, türkmənlərin Nil
vadisinə axını XI əsrdə baş vermişdir. Ancaq onun
əksinə olaraq İ.İ.Şopen yazır ki, türkmənlərin və digər
şərq xalqlarının Misirə axınları e. ö. 23-cü, 18-ci və
13-cü əsrlərdə olmuşdur.
Fikrimizdə, gürcülərin Takaşvili nəsli sonrakı
türkmənlərin yox, Yudeyada yurd salan qədim tlərın
törəmələridir.
Henrix Qrets yazır: – Peyğəmbər Amos Teka və
ya El Teke nəslindən idi. Eradan öncə VIII əsrdə
yaşamış bu peyğəmbər tək Allahı tanıyırdı və büt-
Troya
panteonunda
ilahə Atena
cəsurların
hamisi sayılırdı.
Tək allahı
tanıyan
peyğəmbər
Amos Təkə
nəslindən
çıxmışdır.
Atel, Etil, İtil
türk boyunun və
Volqa çayının
qədim adıdır.