78
BAKI-BRÜSSEL (Azərbaycan-Avropa Ittifaqı münasibətləri)
www.aliyevheritage.org
çirkləndirilməsi baxımından daha çox təsir göstərirdi.
Doğrudur, indi bu sənaye müəssisələrinin bir qismi işləmir. Bəlkə bu, istehsalda
bizə zərər verirsə də, ətraf mühitin qorunmasında xeyir verir.
Amma ekologiya elə məsələdir ki, o, bir ölkənin çərçivəsində, onun sərhədləri
daxilində məhdudlaşmır. Bu, bütün dünyaya aid problemdir. Onun dövlətlərin
sərhədi kimi sərhədi yoxdur. Məsələn, Azərbaycana gələn böyük çaylar Araz çayı
və Kür çayıdır. Onların ikisi də mənbəyini Türkiyədən götürür, ancaq Azərbaycana
Ermənistanın və Gürcüstanın ərazisindən keçib gəlir. Biz bu çaylardan bütün
məqsədlər üçün istifadə edirik, çünki Azərbaycanın əsas su mənbələridir. Içməli
suyun çoxunu bu çaylardan götürürük. Sizə deyə bilərəm ki, Bakının su təchizatının
təxminən 70 faizi Kür çayından götürülən suyun hesabınadır. Kür çayı Arazla
birləşəndən sonra bir çay olur. Keçmişdə, Sovetlər Ittifaqı zamanı biz bir dövlət
daxilində olduğumuza görə, məsələn, Ermənistandan gələn Araz çayına tökülən
zəhərli tullantıların nə qədər olduğunu bilir və bunun qarşısını almağa çalışırdıq.
Eləcə də Gürcüstandan gələn Kür çayında. Amma indi buna imkanımız yoxdur.
Biz bilmirik ki, Ermənistan ərazisində Araz çayına nə qədər zəhərli tullantılar atılır.
Yəni harada, nə cür atılır - onu bilmirik. Amma burada suyu analiz edərkən onun
tərkibində zəhərli maddələrin olduğunu müşahidə edirik.
Ona görə də Cənubi Qafqaz çərçivəsində ekologiya sahəsində əməkdaşlıq etmək
bizim üçün vacibdir. Sizin təşəbbüsünüz yaxşı təşəbbüsdür. Amma iş bundadır
ki, Ermənistanla Azərbaycan arasında heç bir əlaqə yoxdur. Yəni biz münaqişə
şəraitindəyik. Belə bir halda hansısa formada bizim əməkdaşlıq etməyimiz müm-
kün deyildir. Amma buna baxmayaraq, biz o təklifi hələ diqqətlə öyrənirik. Çünki
bizdə bu təklifi qəbul etməyin tərəfdarları da var, amma ona etiraz edənlər də çox-
dur. Ona görə də mən hələ son fikrimi deyə bilmərəm. Amma eyni zamanda, hesab
edirəm ki, sizin təşəbbüsünüz dəyərlidir. Biz də son nəticəyə gələndə bu barədə sizə
məlumat verərik.
Joot Lagenduk: Cənab prezident, yəqin Sizə məlumdur ki, biz buraya gəlməzdən
əvvəl Gürcüstanda olmuşuq və burada olduğumuz müddətdə ayırd etmişik ki, iki
ölkənin çox oxşar problemləri vardır. Elə problemlər vardır ki, hər iki ölkəyə bunu
şamil etmək olar. Bu da korrupsiya problemidir. Bildiyiniz kim, Avropa Birliyi
də korrupsiya probleminə çox həssas yanaşır. Əgər Siz ölkənizdə iqtisadi artıma
nail olmaq istəyirsinizsə, ölkənizdə həm siyasətdə, həm cəmiyyətdə demokratik
təsisatları inkişaf etdirmək əzmindəsinizsə, bu, əlbəttə ki, Avropa Birliyinin ən çox
fikir verdiyi sahə olacaqdır. Avropa Birliyində bu, üstün sahələrdən sayılır. Biz Gür-
cüstanda olarkən sizin prezident həmkarınız cənab Şevardnadze ilə bu məsələni
müzakirə etmişik və istərdik Sizin də fikrinizi öyrənək ki, korrupsiya ilə mübarizə
aparmaqda hansı şərtləri əsas götürəcəksiniz?
Heydər Əliyev: Siz düşünürsünüz ki, bu problem bir Gürcüstandadır, bir də
79
wap.aliyevheritage.org
BAKI-BRÜSSEL (Azərbaycan-Avropa Ittifaqı münasibətləri)
Azərbaycandadır? Siz belə düşünürsünüz?
Joot Lagenduk: Xeyr, belə düşünmürəm. Amma bilirəm ki, bu problem Sizin
ölkələrdə var.
Heydər Əliyev: Bu problem bizim ölkələrdə var. Amma sizin ölkələrdə də var.
Joot Lagenduk: Mən Hollandiyadanam, o isə Italiyadan. Xahiş edirəm, ona aid
edin.
Heydər Əliyev: Italiyada, Hollandiyada yoxdur?
Joot Lagenduk: Bizdə var. Çalışırıq ona qarşı mübarizə aparaq.
Heydər Əliyev: Mən sizə deyim, Hollandiyada da var. Avropa Birliyinin Iqtisadi
Komissiyasında korrupsiya meydana çıxdı. Bundan xəbəriniz var? Onların hamısı
istefaya getdilər. Bundan xəbəriniz var? Jak Santer, Van Den Bruk və başqaları.
Joot Lagenduk: Cənab prezident, Sizə onu da deyim ki, bizim qrupumuz əsas
təşəbbüskar oldu ki, onlar istefaya getsinlər. Biz onlardan da soruşduq və Sizə də
bu sualla müraciət edirik.
Heydər Əliyev: Onda sizə alqış. Mən sizi tərifləyirəm. Onda siz verdiyiniz sualı
gərək düzgün qoyaydınız. Gürcüstanda, Azərbaycanda korrupsiya var. Korrupsiya
hər yerdə var. Əgər Avropa Birliyinin Iqtisadi Komissiyasının əksəriyyəti korrup-
siyaya bulaşmış oldularsa və deyirsiniz, sizin təşəbbüsünüzlə onlar cəzalandılar,
istefa verdilərsə, demək, bu bəla təkcə Azərbaycana, Gürcüstana və başqa ölkələrə
aid deyil, bütün ölkələrə aiddir.
Mən bunu niyə deyirəm? Çünki bəzi ölkələrdə öz ölkələrində olan vəziyyəti,
nöqsanları görmürlər, ancaq yeni müstəqillik əldə etmiş ölkələrdə - Azərbaycanda,
Gürcüstanda, yaxud başqa ölkələrdə - bunu görürlər və bunu da şişirdirlər. Ona görə
xahiş edirəm, gələcəkdə bunu nəzərə alasınız, öz nöqsanlarınızı da görəsiniz.
Amma indi mən sizin sualınıza cavab verirəm. Korrupsiya Azərbaycanda var və
bu korrupsiya bir indi deyil, 30 il bundan öncə də var idi, 40 il bundan öncə də var
idi. Məsələn, mən vaxtilə bu məsələni çox dərindən öyrənmişəm. Insan cəmiyyəti,
dövlət yaranandan korrupsiya olubdur. Ancaq onunla mübarizə də olubdur. Bu
mübarizə, əlbəttə ki, korrupsiyanı müəyyən qədər azaldıb, amma təəssüf ki, onun
tamamilə kökünü kəsə bilmir.
Mən 30 il bundan öncə Azərbaycana başçı seçilmişdim. Məndən üç il son-
ra dostum Şevardnadze Gürcüstana başçı seçildi. SSRI-yə daxil olan 15 müttəfiq
respublikadan iki ölkədə - öncə Azərbaycanda, ondan sonra
Gürcüstanda Heydər
Əliyev və Şevardnazdenin təşəbbüsü ilə korrupsiyaya qarşı güclü mübarizə baş-
landı. Biz Şevardnadze ilə həm dostuq, həm də bu barədə eyni əqidəyə malik in-
sanlarıq. Azərbaycanda mən korrupsiya ilə apardığım mübarizəyə görə özümə çox
düşmənlər qazandım. Amma bu məni narahat etmir.
Doğrudur, biz yeni iqtisadi sistem qururuq. Belçika səviyyəsinə, Italiya
səviyyəsinə, Fransa səviyyəsinə bizim gəlib çatmağımız üçün hələ illər, bəlkə də on