Haç ve Hilal Altında Ortaçağda Yahudiler

Haç ve  H i lal Altında Ortaçağda Yahudiler 3 6 7  
Sons of Abraham ]ews,  Oıristians and Moslems, 
57-58. 5. surenin 83, ayeti 
şöyle  der:  "Peygambere  indirilen  Kuran'ı  işittiklerinde,  gerçeği öğren­
melerinden gözlerinin yaşla  dolarak  'Rabbimiz! inandık, bizi de şahit­
lerden "yaz'."- Bazı yirminci yüzyıl islam fundamentalistlerine göre, su­
re  5:  82,  güya İslama  yönelik genel  islam  karşıtı batı  antipatisimn bir 
parçası olan ebedi Yahudi (ve Siyonist)  düşmanlığın gözde bir kanıtı­
dır; Reuven Paz,  "The Stance of the  Radical  Islamic Movement on the 
Jews and  Zionism  in Our Time"  (ibranice), 
İslam ve-shalom: gishot isla­
miyyot le-shalom ba-olam ha-a'ravi ben zemaneinu 
İslam ve Barış:. Çağdaş 
Arap  Dünyasında  Barışa  İslami  Yaklaşım)  (Givat  Haviva,  1992),  48 
içinde. 
31 
"Onlardan bir kısmı, Kitapta olmadığı halde Kitaptan zannedesiniz 
diye  dillerini eğip bükerler, O, Allah katından  olmadığı  halde,  'Allah 
katındandır' derler, bile bile Allah'a karşı yalan söylerler." 
32 
Tahrif, tagyir ve tedbil 
sözcükleri, büyük ölçüde birbirinin yerine kul­
lanılan Arapça terimlerdir. 
33 
Bkz. Lazarus-Yafeh, 
İnterveihed Worlds, 
Ezra ile ilgili polemik motifi­
nin 
başkalaşımı üzerine 3. bölüm. 
34 
ibid., 19-35. 
35 
Bizzat 
Eski Ahit 
terimi, Müslüman bağlamında uygunsuzdur. 
36 
William  Adler,  "The  Jews  as  Falsifiers:  Charges  of  Tendentious 
Emendation in Anti-Jewish Christian Polemic," 
Translation of Scripture, 
Annenberg Araştırma Enstitüsü'ndeki bir konferansın "tutanakları, 15-
16 Mayıs 1989 Oewish Quarterly Review'in eki) (Philadelphia, 1990), 1-
27 içinde. 
37 
İbid., 16 vd. 
3s 
Başlığına karşın, Norman Roth'un makalesi "Forgery and Abrogation 
of the Torah: A Theme in Müslim and Christian Polemic in Spain" 
(Pro­
ceedings  of tlıe, American Academy far Jewisk Research 
54 
[1987], 203-236) 
karşılaştırmayı derinleştirmez. 
39 
Thema 15:26'da sürdürülür:  "Fakat Baha'dan size göndereceğim Sa­
vunucunuz  [Advocate]  geldiğinde  ... o bana  tanıklık edecek"  Muam­
malı 
parakletos 
sözcüğünün "Advocate" olarak çevrilmesi, 
The New Eng­
lish Bible'dedir. 
40 
Ibn Kayyım, 
Hidayet el-Jıeyara fi acvibet et-yelıud ve' lnesara, 
ed. Ahmed 
Hicazi  Ahmed  El-Sekka  (Kahire,  1979),  118, 1.19.  Krş.  Lazarus-Yafeh, 

---

3 68  Mark R. Cohen 
Intenvined Worlds, 
77-78. 
41 
Ali İbn Rab ban el-Teberi, 
The Book of Religion and Empire, 
çv. 
A. Min­
gana (Manchester, 1922), 3; Arapça: 
Kitab el-din ve'l devle 
(Tunus [1973]), 
12-13. 
42 
Book of Religion and Empire, 
15-18; 
Kitab el-din ve' l-devle 23. 
43 
Wadi Z. Haddad, "Continuity and Change in Religious Adherence: 
Ninth-Century  Baghdad," 
Conversion  and Continuity: Indigenpus Chris­
tian Communities in Islamic Lands, Eighth to Eighteenth Centuries, 
ed. Ger­
vers ve Bikhazi, 47-48 içinde. 
44 
"Yahudilere ve Museviliğe yöneltilen İslami polemiğin, çok büyük ve 
belirleyici  ölçüde,  Hıristiyanların kitlesel  Müslümanlaşmasıyla  İslami 
çevreye akan, kısmen İslam öncesi Hıristiyan kaynaklardan türemiş ve 
bunlar  tarafından beslenmiş  görünüyor":  Perlmann,  "Medieval  Pole­
mics,"  106;  krş.  Lewis, 
Jews of  Islam, 
86.  Museviliğe ve  Hıristiyanlığa 
karşı İslami polemiklerin İslam öncesi ve İslami olmayan kaynakların 
bir değerlendirmesi için bkz. Lazarus-Y afeh, 
Intenvined Worlds, 
130-135. 
45 
İbn Kayyım, 
Hidayet el-heyara, 
114. 
46 
Reuven Firestone, 
fourneı; in Holy Lands: 
The 
Evolution of the Abraham­
Ishmael Legends in Islamic Exegesis 
(Albany, N.Y., 1990), 76-79. Krş. Avi­
va Schussman,  "Abraham's Visits  to  Ishmael:  The Jewish Origin and 
Orientation" (lbranice), 
Tarbiz 
49.(1980), 325-345. Sekizinci yüzyıl mid­
rashı 
Pirkei de Rabbi Eliezer'm 
30.  bölümünde yakın bir paralellik görü­
nüyor. Bkz. 
Pirke de Rabbi Eliezer, 
çv. Gerald Friedlander (1916; yeniden 
basım, New York, 1970), 218-219. 
47 
Ali Teberi, 
Book of Religion and Empire, 
80-83; 
Kitab el-din ve'l-devle, 
76-
77. 
48 
İbn Kayyım, 
Hidayet, 
115. 
49 
Samau'al el-Mağribi, 
Ifham el-yehud, 
ed. ve 
çv. 
Moshe Perlmann, 
Pro­
ceedings of tlıe American Academy far Jewish Research 
32 (1964) 46-47. 
50 
Hava  Lazaris-Yafeh,  "The  Contribution  of a  Jewish  Convert  from 
Morocco to the Müslim Polemic against the Jews and Judaism" (İbrani­
ce), 
Pe'amin 
42 (1990),  86-87; E.  Strauss,  "Methods of Islamic Polemics" 
(İbranice), 
Sefer ha-zikkaron le-veit ha-midrash la-rabbanim be-vina 
(Kudüs, 
1946), 189 vd. içinde. 
51 
Ali Teberi, 
Book of Religion and Empire, 
140-141; 
Kitab el-din, 
125. 
52 
İbn Kayyım, 
Hidayet, 
109-112. 

---

Haç ve  H i lal Altı nda Ortaçağda Yah u d i l e r  369 
53 
Ahmed ibn İdris el-Kerafı, 
Al-acwibe el1ahire en eles'ile el-Jedra, 
Abd el­
Rahman Bachaji. Zadeh, 
El-Farik beyn el-mehluk ve'l-halik 
(Kahire, tarih­
siz), 238-239'un kenarlarına yazılmış. 
54 
Ali Teberi, 
Book of Religion, 
86-87; 
Kitab el-din, 
81. 
55 
Firestone, 
Joumeys in Holy Lands. 
56 
Ahkam ahl al-dhimma'sı 
bu kitapta sık sık aktarılan ondördüncü yüz­
yıl bilgini. 
57 
İbn Kayyım, 
Hidayet, 
249-259 (Musevilik), 260-299 (Hıristiyanlık). 
58 
Moshe Perlmann, "lbn Kayyım and Samau'al al-Maghribi," 
]oumal of 
jewish Bibliography 
3 (1942), 71-74. 
59 
İbn Kayyım, 
Hidayet, 
260. 
60 
İbid., 263. 
61 
Bkz. Sidney H. Griffith,  "Anastasios  of Sinai, the Hodegos, and  the 
Muslims," 
Greek Orthodox TJıeotogical Review 
32 (1987), 341-358, görünü­
şe göre Müslümanlığın Hıristiyanlık eleştirisine polemiksel yanıt veren 
(geçerken de olsa) ilk Hıristiyan yazar-İslama karşı Hıristiyanlığı savu­
nan tanınmış Şamlı John'dan (ö. 749?) önce yaklaşık yarım yüzyıl Ayrı­
ca bkz. 
Anti-christian Polemic in Early İslam: Abu Isa al-Warraq's "Against 
the Trinity," 
ed.  ve çv. David Thomas (Cambridge,  1992), erken doku­
zuncu yüzyıl bir Şii bilginin metni. Şamlı John ve onun İslam eleştirisi 
konusunda bkz. paniel J. Sahas, 
]ohn of Damascus: The "Heresy of the Is­
lamaelites" 
(Leiden, 1972). 
62 
Sidney  H.Griffith,  'Theodore  Abu  Qurrah's  Arabic  Tract  on  the 
Christian Practice of Venerating İmages," 
]oumal of the American Orien­
tal Sodety 
105 (1985), 53-73; idem: "Theodore. Abu Qurrah: The Intellec­
tual Profile of an Arab Christian Writer of the First Abbasid Century," 
Tel  Aviv  Üniversitesi  Arap  Edebiyatı  Irene  Holmos  Kürsüsü  Yıllık 
Dersi (Tel Aviv, 1992). 
63 
Wadi Z. Haddad, "Continuity and Change in Religious Adherence: 
Ninth-Century Baghdad," 35-47. 
64 
Thomas F. Michel, ed. ve 
çv., 
A 
Müslim Theologian's Response to Chris­
tianity: Ibn Taymiyya's Al-Jawab al-Şahih. 
143. 
65 
Geniza'da rastlanan ve önceleri bilinmeyen Yahudi-Arapça eserden 
bir parça eski Yahudi vezir Yakup ibn Killis'in (ö. 991) sarayındaki haf­
talık  meclislerden  birinde  geçen  gergin  bir  Yahudi-Müslüman  karşı­
laşmasını anlatır. Bkz.  Cohen ve Somekh, "in the Court of Ya'qub ibn 

---