Günah lüğət elmində
Yüklə 3,44 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2-HAQQIN ZÜHURU
- “Onlar Allahın nurunu batil sözləri ilə söndürmək istəyirlər; Allah isə kafirlərin xoĢuna gəlməsə də, yalnız Öz nurunu tamamlamaq istəyir”
- “Əgər onlar sizə qələbə çalsa, sizi daĢ-qalaq edəcəklər!” 1
- “Necə onların əhd-peymanının bir dəyəri olsun Əgər onlar sizə qalib gəlsələr, nə sizinlə qohumluğu gözləyər, nə də bir əhdə əməl edərlər!”
- اَلْاِلاا ولْاِٙاَظ ٍٝاَ ٝملْاِجاَ٠ لا َلالْاٍِ لْاِلاا ةُخاَّ ٍاَو ةُالله ةُٗاٍَاَفلْاِكاَا ّلا ا ءٍواَثاَٚ لااَٚ ءٍهاَلاَِ ةُذلْاِ١اَث ٗ لْاِه
285 etmirik. Məsələn, Ətiyyə Peyğəmbəri-əkrəmdən (s) nəql edir ki, o həzrət bu ayəni tilavət etdikdən sonra belə buyurdu: “Bu ayədə məqsəd Əhli-beytdir!” 1 Qurtubi baĢqa bir hədisdə Peyğəmbəri-əkrəmin (s) belə buyurduğunu nəql edir: “Yer mənim üçün yığıldı, şərq və qərbin hər tərəfini gördüm. Tezliklə yer üzündə mənim ümmətimin hökuməti bərpa olacaq!” 2 Qeyd etdiyimiz rəvayətlərə əsasən, bəzilərinin bu ayənin təfsiri ilə əlaqədar iradları mənasızdır. Ġzah: Dediyimiz kimi, ilahi vədin xaricdə təzahürləri vardır. Bu vəd Peyğəmbəri-əkrəmin (s) dövrünün saleh bəndələri və möminlərinə də Ģamil olur. Belə ki, Məkkə fəth edildikdən və Ġslam bütün Ərəbistan yarımadasına yayıldıqdan sonra müsəlmanlar nisbi təhlükəsizlik əldə etdilər və çox böyük bir məntəqəyə hakim oldular. Bu da həmin ayənin nazil olması ilə əlaqəlidir. Bu ayənin nazilolma səbəbini açıqlayan bir çox təfsir kitablarında, o cümlədən, “Əsbabun-nüzul”, “Məcməül-bəyan”, “Fi zilal” və “Qurtubi” kimi təfsir kitablarında (azacıq fərqlə) nəql olunan rəvayətlərdə deyilir ki, Peyğəmbəri-əkrəm (s) və müsəlmanlar Mədinəyə hicrət etdikdən və “ənsar” onları gülərüzlə qarĢıladıqdan sonra bütün ərəblər onların əleyhinə qalxdılar. Hətta müsəlmanlar məcburiyyət qarĢısında qalıb, özlərilə həmiĢə silah gəzdirir, gecəni silahla yatır, sübh silahla dururdular. Bəziləri soruĢurdular ki, bu vəziyyət nə vaxta qədər davam edəcək? Elə bir vaxt gələcəkmi ki, gecəni rahat yataq, Allahdan baĢqa heç kəsdən qorxmayaq?! Bu zaman həmin ayə nazil oldu və onları belə bir xəbərlə müjdələdi. Daha böyük mərhələ xəlifələrin dövründə həyata keçdi, dünyanın böyük bir hissəsi Ġslamı qəbul etdi və müsəlmanların əmin- amanlığı, təhlükəsizliyi bir az da artdı. Lakin üçüncü və sonuncu mərhələ Ġslamın cahanĢümul hökuməti, bütün dünyaya hakim olması, təhlükəsizliyin tam təmini və tövhid ordusunun Ģirk və küfr üzərində qəti qələbəsi ilə baĢa çatacaq. Bu da yalnız imam Mehdinin (ə) zühuru zamanıdır. Qeyd 1 “Ruhul-məani”, həmin ayənin təfsiri. 2 “Təfsiri-Qurtubi”, həmin ayənin təfsiri. 286 etdiyimiz bu üç mərhələ bir hədəfə doğru yönəlmiĢdir və bir-birinə əsla zidd deyil. Yeri gəlmiĢkən, bu ilahi vəd yalnız möminlərə və saleh əməl sahiblərinə məxsusdur. ġübhəsiz, nə vaxt bu Ģərt (iman və saleh əməl) ödənərsə, ilahi vəd də gerçəkləĢəcəkdir. Amma bu Ģərt ödənənədək müsəlmanlar məğlubiyyətə məruz qalası, düĢmənlərin caynaqları altına düĢəsidir. Deməli, hazırda ilahi vədi doğruldan həmin iki Ģərt unudulmuĢ, müsəlmanların imanı zəifləmiĢ, saleh əməllər çirkinliklərlə qarıĢmıĢdır! *** 2-HAQQIN ZÜHURU “Tövbə” surəsinin 33-cü ayəsində buyurulur: اَٖ واَو لْاِٛاٌَاَٚ ٗدٍِّةُو ٓ٠دِّلٌا ٝاٍَاَ ةُٖاَو ٙلْاِظةُ١ ٌ دِّكاَؾلْاٌِا ٓ٠ كاَٚ ٜاَلةُٙلْاٌِب ث ةُٗاٌَٛةٍُاَه اًَاٍَ لْاِهاَأ ٞ نمٌَّا اَٛةُ٘ اَْٛةُو ولْاِْةُّلْاٌِا “MüĢriklərin xoĢuna gəlməsə də, bütün dinlər üzərində qələbə üçün Peyğəmbərini doğru yol və haqq dinlə göndərən Odur!” Diqqət yetirmək lazımdır ki, bu ayə “Onlar Allahın nurunu batil sözləri ilə söndürmək istəyirlər; Allah isə kafirlərin xoĢuna gəlməsə də, yalnız Öz nurunu tamamlamaq istəyir” ayəsindən sonra gəlir. Ötən ayələrdəki kimi, bu ayələrdə də Allah-taala Ġslamın digər dinlərə qalib gələcəyini vəd etmiĢdir. Ġslamın bütün dinlərə qalib gəlməsi necə baĢa düĢülməlidir? Bu barədə təfsirçilərin çoxlu ehtimalları var. Fəxri-Razi burada beĢ cür təfsir qeyd edir və qələbənin keyfiyyəti ilə bağlı suallara cavab verir: 1. Məqsəd nisbi qələbədir; çünki Ġslamın tutduğu hər bir yerdə bu din hakimdir. 2. Məqsəd Ərəbistan yarımadasındakı dinlər üzərində üstünlükdür. 3. Məqsəd Peyğəmbəri-əkrəmi (s) bütün ilahi dinlərdən agah etməkdir (ayədəki “li-yuzhirəhu” ifadəsi tam agahlıq kimi məna edilmiĢdir). 4. Məqsəd məntiqli qələbədir, yəni Ġslamın mahiyyəti digər dinlərlə müqayisədə bitkin və idealdır. 287 5. Məqsəd Ġslamın həzrət Ġsanın (ə) zühuru və imam Mehdinin (ə) inqilabı ilə bütün din və ayinlər üzərində son qələbəsidir. ġübhəsiz, burada Ġslamın mahiyyətcə qələbəsi təfsiri düzgün deyil. Çünki Ġslamın mahiyyətcə digər dinlərin fövqündə durması elə Ġslamın zühuru ilə aĢkar oldu. Bundan əlavə, ayədə qeyd olunan “li-yuzhirəhu” sözünün kökü olan “zühur” və “izhar” sözləri Qurani-kərimin digər ayələrindəki kimi, xarici və həqiqi qələbəni ifadə edir. Necə ki, “Əshabi-Kəhf”in əhvalatında buyurulur: “Əgər onlar sizə qələbə çalsa, sizi daĢ-qalaq edəcəklər!” 1 “Tövbə” surəsinin 8-ci ayəsində buyurulur: ًخمَِّ م اَلااَٚ ًّلا إ لْاُِةُى١ ـ لْاِاٛةُجةُل لْاِواَ٠ اَلا لْاُِةُىلْاِ١اٍَاَ اٚةُواَٙلْاِظاَ٠ ْ إاَٚ اَؿلْاِ١اَو “Necə onların əhd-peymanının bir dəyəri olsun? Əgər onlar sizə qalib gəlsələr, nə sizinlə qohumluğu gözləyər, nə də bir əhdə əməl edərlər?!” Aydındır ki, Məkkənin bütpərəstləri və müĢrikləri allahpərəstlərin məntiqinə qalib gələ bilmədilər. Burada məqsəd, yalnız döyüĢdə qələbədir. Buna əsasən, Ġslamın bütün dinlər üzərində qələbəsi məntiqi və zehni aləmdəki qələbə yox, xarici aləmdəki qələbədir. Öncə qeyd etdiyimiz kimi, bu qələbənin müxtəlif mərhələləri var: birinci mərhələ Ġslam peyğəmbərinin (s) dövründə və daha geniĢ bir mərhələsi sonrakı əsrlərdə baĢ vermiĢdir. Son mərhələ isə imam Mehdinin (ə) zühuru və inqilabı ilə hasil olacaqdır. Çünki bu ayədə Ġslam dininin qeyd-Ģərtsiz bütün dinlərə qalib gələcəyindən söz açılır. Mütləq və qeyd-Ģərtsiz qələbə yalnız bütün yer üzünü əhatə etdiyi bir vaxt gerçəkləĢə bilər. Necə ki, Peyğəmbərdən (s) nəql olunan bir rəvayətdə buyurulur: اَلْاِلاا ولْاِٙاَظ ٍٝاَ ٝملْاِجاَ٠ لا َلالْاٍِ لْاِلاا ةُخاَّ ٍاَو ةُالله ةُٗاٍَاَفلْاِكاَا ّلا ا ءٍواَثاَٚ لااَٚ ءٍهاَلاَِ ةُذلْاِ١اَث ٗ لْاِه : “Yer üzündə daşdan və palçıqdan tikilən elə bir ev, yundan və kürkdən hazırlanan elə bir xeymə tapılmayacaq ki, Allah-taala İslamın səsini oraya daxil etməsin!” 2 Süyuti “Əd-durrul-mənsur” kitabında Səid ibn Mənsur və Ġbn Münzərdən, eləcə də Beyhəqi “Sünən” kitabında Cabir ibn Abdullah Ənsaridən belə nəql etmiĢlər: “Bu hadisə (Peyğəmbərin (s) buyurduğu hədis) o zaman gerçəkləĢəcək ki, (yer üzündə) baĢqa 1 “Kəhf” surəsi, ayə: 20. 2 “Məcməül-bəyan”, həmin ayənin təfsiri. Yüklə 3,44 Mb. Dostları ilə paylaş:
|