282
“Axirəz-zamanda mənim ümmətim hökmranlar tərəfindən ağır
bəlalara məruz qalacaq. Belə ki, ondan ağır və şiddətlisi
eşidilməmişdir! Hətta yer üzü bu qədər genişliyi ilə belə, onlara dar
olacaq, zülm və haqsızlıq hər yeri tutacaq. Mömin bir kəs zülmdən
pənah aparmağa yer üzündə bir yer tapmayacaqdır. Bu zaman
Allah-taala mənim sülaləmdən olan bir nəfəri göndərəcək ki, yer
üzünü zülm və haqsızlıqla dolduğu kimi, haqq-ədalətlə doldursun.
Göy və yerin sakinləri ondan razı olarlar, yer üzü özünün bütün
toxumlarını cücərdər, səma bütün yağışını onun üzərinə tökər (və
hər yeri xeyir- bərəkət bürüyər)!”
1
Hakim NiĢapuri bu hədisi qeyd etdikdən sonra yazır: “Bu hədis
səhih və doğrudur, hərçənd, Buxari və Müslim onu nəql
etməmiĢlər.”
Müxtəlif ravilər tərəfindən nəql olunan bu hədislərin məĢhur
mənbələrdə qeyd olunması göstərir ki, axirəz-zamanda imam
Mehdinin (ə) dünyaya hakim olacağı, yer üzünü haqq-ədalətlə
dolduracağı və “həqiqətən, yer üzünə saleh bəndələr sahib
olacaqlar” ayəsi qaçılmaz həqiqətdir.
2-“NUR” AYƏSĠ
“Nur” surənin 55-ci ayəsində buyurulur:
اَؿاٍَ لْاِقاَزلْاٍِا باَّاَو ٗ لْاِهاَ لْاِلْا ٟ ـ ُةُٙمَّٕاَف ٍ لْاِقاَزلْاَِاَ١اٌَ دباَؾ ٌبمٌَّٖا اٛةٍُ ّاَ اَٚ لْاُِةُىٕ ِ اٛةُٕاَِآ آَ٠ نمٌَّا ةُ مَّالله اَلاَ اَٚ
لْاُِ ٙ ـ لْاِٛاَف للْاِعاَث ٓدِِّ ُةُٙمَّٕاٌَدِّلاَجةُ١اٌَاَٚ لْاُِةُٙاٌَ ٝاَٚاَرلْاِها ٞ نمٌَّا ةُُةُٙإَ٠ ك لْاُِةُٙاٌَ مَّٓإَدِّىاَّةُ١اٌَاَٚ لْاُِ ٙ ٍلْاِجاَل ٓ ِ آَ٠ نمٌَّا
بًٕلْاِِاَأ
اَٞ
اَْٛةُم ٍباَفلْاٌِا ةُُةُ٘ اَه ئاٌَلْاِٚةُتاَـ اَه ٌاَم اَللْاِعاَث اَواَفاَو ٓاَِاَٚ بًئلْاِ١اَّ ٟ ث اَْٛةُو ولْاِْةُ٠ اَلا ٟ ٕأَٚةُلةُجلْاِ
“Allah aranızda iman gətirib saleh iĢ görənləri, yalnız Mənə
ibadət edən və heç nəyi Mənə Ģərik qoĢmayanları onlardan
əvvəlkilər kimi yer üzünə varis edəcəyini, möminlər üçün Özü
bəyəndiyi dini möhkəmləndirəcəyini və onların qorxusunu əmin-
amanlıqla, arxayınçılıqla əvəz edəcəyini vəd etmiĢdir. Bundan
sonra hər kəs kafir
olsa, Ģübhəsiz ki, əsl fasiqlərdir!”
Bu ayədə açıq-aydın saleh və yaxĢı iĢlər görən möminlərə
müjdə verilir ki, onlar yer üzünün rəhbərliyini əldə edəcək, Ġslam
dini hər tərəfə yayılacaq, qorxu əmin-amanlıq, təhlükəsizliklə əvəz
1
“Əl-müstədrəkü ələs-səhiheyn”, 4-cü cild, səh. 465. Heydərabad çapı.
283
olunacaq, Ģirkə, fitnə-fəsada son qoyulacaq, Allahın bəndələri
azadlıqla yeganə Allaha ibadət edəcək və bütün insanlara höccət
tamamlanacaqdır. Belə ki, əgər hər kəs bundan sonra küfr etsə,
Allahın itaətindən çıxmıĢ əsl fasiq adlanacaqdır.
Bu mühüm hadisə və ilahi vədlər həm Peyğəmbəri-əkrəmin (s),
həm də ondan sonrakı dövrlərdə nisbətən geniĢ miqyasda dünya
müsəlmanları üçün gerçəkləĢdi. Lakin sonralar düĢmənlərin
caynaqları altına keçən Ġslam və müsəlmanları qorxu və dəhĢət
bürüdü. Bu dəhĢət təkcə ərəb ölkələrini deyil, dünyanın əksər
məntəqələrini əhatə etdi və düĢmənlər bütün cəbhələrdə kəskin
mövqe tutdular. Hələ ki, bütün dünyada Ģirk və bütpərəstliyi tövhidlə,
zülm və haqsızlığı təhlükəsizlik, əmin-amanlıqla əvəz edəcək
cahanĢümul Ġslam hökuməti gerçəkləĢməmiĢdir və mütləq onun
intizarını çəkmək lazımdır. Bu böyük hadisə “mütəvatir” rəvayətlərə
görə, imam Mehdinin (ə) zühuru və inqilabı ilə həyata keçəcəkdir.
Lakin bu ayə nisbi olaraq Ġslam peyğəmbərinin və ona yaxın olan
dövrlərə də Ģamil olur. Bu isə geniĢ miqyasda imam Mehdinin (ə)
zühurundan sonra baĢ verəcəkdir. Burada əsla ziddiyyət yoxdur və
bunlar ilahi vədlərin müxtəlif zamanlardakı təzahürləridir.
Ayədə qeyd olunan “Onları özlərindən əvvəlkilər kimi yer
üzünün varisləri edəcəyini vəd etmiĢdir” ifadəsində məqsəd budur
ki, keçmiĢ ümmətlərdə (nisbi) baĢ verdiyi kimi, möminlər və saleh
bəndələr yer üzündən birdəfəlik zülm və küfrü qaldırıb yerində haqq
hökuməti bərpa edəcəklər. Bunu biz “Yunus” surəsinin 14-cü
ayəsində də görürük: “Onların ardınca sizi yer üzünün varisləri
təyin etdik ki, görək özünüzü necə aparacaqsınız!”
Buna “Əraf” surəsinin 69 və 74-cü ayələrində də iĢarə
edilmiĢdir. Beləliklə, bu ayənin ilk dörd xəlifənin xilafəti zamanına
aid olduğunu və ilahi vədin onların dövründə gerçəkləĢdiyini deyən
Fəxri-Razi kimiləri yanılır! Çünki qeyd etdiyimiz ayə hətta
Peyğəmbərin (s) dövrünə aid olmayıb, “Yunus” surəsinin 14-cü və
“Əraf” surəsinin 69-75-ci ayələrində iĢarə edildiyi kimi, keçmiĢ
qövmlər haqda deyilmiĢdir. Həmçinin “Əraf” surəsinin 137-ci
ayəsində də buna toxunulmuĢdur: “Zəif görünən o tayfanı (Ġsrail
övladlarını) yer üzünün xeyir-bərəkət verdiyimiz Ģərq və qərb
tərəflərinə varis etdik. Səbir etdiklərinə görə, Rəbbinin Ġsrail
övladlarına verdiyi gözəl vədlər tam yerinə yetdi.”
284
Məlum olduğu kimi, Allah Ġsrail övladlarını Fironun varisi etdi,
onlar Misir və onun ətraf nahiyələrinə, eləcə də orada mövcud bütün
sərvətə sahib oldular.
Ümumiyyətlə, bəhs etdiyimiz ayədə saleh bəndələrə, möminlərə
yer üzünün rəhbərliyi müjdə verilir. Hərçənd, o zaman bu rəhbərlik
və hökumət cahanĢümul deyildi, bütün dünyanı əhatə etmirdi. Lakin
bu özü də ilahi vədin gerçək bir nümunəsi idi. Onların yer üzündəki
cahanĢümul hökuməti təsis olunan zaman Allahın təqdir və istəyi,
imam Mehdinin (ə) inqilabı ilə öz əksini tapacaq. Peyğəmbərin (s) və
sair məsumların rəvayətlərinə əsasən, o, dünya boyu zülm və
haqsızlıqdan sonra, haqq-ədaləti bərpa edəcək. Biz də Qurani-
kərimin vəd etdiyi bu hökumətin intizarını çəkirik!
Ayənin təfsiri ilə bağlı müxtəlif mənbələrdə nəql olunan
rəvayətlərdə bu həqiqət aĢkar qeyd edilir. Məsələn, məĢhur təfsir
alimi Qurtubi “Əl-camiu li-əhkamil-Quran” kitabında Səlim ibn
Amirin və Miqdad ibn Əsvədin Peyğəmbəri-əkrəmdən (s) belə
eĢitdiyini nəql edir: “Yer üzündə daşdan, yaxud palçıqdan (tikilmiş)
elə bir ev qalmayacaq ki, Allah-taala İslamı o evə daxil etməsin!”
1
“Ruhul-məani” kitabında imam Əli ibn Hüseynin (ə) (bu ayənin
təfsiri ilə bağlı) belə buyurduğu nəql olunmuĢdur:
خمَِّةُلاا ٖ ن٘ ٌّٜ للْاِٙاَِ اَٛةُ٘اَٚ بّٕ ِ ءًٍةُعاَه لاَ٠ ٝاٍَاَ لْاُِ ٙ ث اَه ٌام ةًُاَعلْاِفةُ٠ ذلْاِ١اَجلْاٌِا اًَلْاِ٘اَا بٕةُزاَع١ ّ اللهاَٚ لْاُِةُ٘
الله ةُيٛةٍُاَه اَيبل ٜنمٌَّا اَٛةُ٘اَٚ
(
ٓ
)
اَكلْاِجاَ٠ لْاُِاٌَ لْاِٛاٌَ ٗ١ ـ
اَه ٌام ٌٝبعاَر ةُالله اَيمَّٛاَلاٌَ ةٌَ لْاِٛاَ٠ ّلا ا ب١لْأُِّلٌا آَ ِ
لْاِذاَئ ٍةُِ بّاَو ًبللْاَِ ل اًَٚ ًلالْاِلاَ اَٗ لْاِهاَلاا ةُ اَلالْاِّاَ٠ ٝ ّلْاٍِ ا ةُٗةُّلْاٍِ ا ٝ راَولْاِز لْآِ ِ ةًٌةُعاَه اَٝ ٍاَ٠ ّٝزاَؽ اَ اََ لْاِٛاَ١لْاٌِا
ً ًاه لْاِٛ اَعاَٚ ًبّلْاٍِةُظ
:
“Allaha and olsun! Onlar bizim şiələrimizdir. Allah-taala bunu
bizdən olan bir şəxsin vasitəsilə həyata keçirəcək. O, bu ümmətin
Mehdisidir.
Allahın Peyğəmbəri (s) onun haqqında belə
buyurmuşdur: “Əgər dünyanın qurtarmasına bir gün qalmış olsa
belə, Allah-taala həmin günü Əhli-beytimdən olan, adı mənim
adımla eyni olan bir şəxsi yer üzünə hakim edəcəyi vaxta qədər
uzadar. O, yer üzünü zülm və haqsızlıqla dolduğu kimi, haqq-
ədalətlə doldurar.”
Bu hədisə azacıq fərqlə Ģiə mənbələrində də təsadüf etmək olar.
Alusi “Ruhul-məani” kitabında bu hədisi müvafiq nəzərlə
araĢdırmasına baxmayaraq, təfsirində yazır: “Bizim sənədlərimizlə
nəql olunan bir sıra rəvayətlər bunu təsdiq etsə də, biz onlara istinad
1
“Təfsiri-Qurtubi”, 7-ci cild, səh. 4692.
Dostları ilə paylaş: |
