270
5-ƏN YAXġI ƏMƏL
“Nəml” surəsinin 89-cu ayəsində buyurulur:
دَِّ ُةُ٘اَٚ باَٙلْإِدِِّ ةٌولْاِ١اَف ةُٗاٍَاَـ خإَاََاَؾلْاٌِب ث اباَع ٓاَِ
اَْٛةُٕ ِآ ءٍن ئاَِ لْاِٛاَ٠ ءٍ اَياَـ ْ
“Hər kəs həsənə ( saleh iĢ) görsə, onu bu əməldən də yaxĢı bir
mükafat gözləyəcək. Belələri o günün dəhĢətli qorxusundan əmin-
amanlıqda olarlar!”
Bu ayədəki “həsənə” (saleh iĢ) sözü geniĢ mənada bütün yaxĢı
əməllərə Ģamil olur. YaxĢı əməl sahibləri Allahın xas mükafatları ilə
müjdələnirlər ki, onlardan ən mühümü qiyamət və məhĢər gününün
dəhĢətindən amanda olmaqdır.
Bir çox rəvayətlərdə Peyğəmbərin (s) Əhli-beytinə məhəbbət
bəsləmək ayədə qeyd olunan yaxĢı əməlin xaricdə ən gözəl və bariz
nümunəsi kimi göstərilir. Bu da o deməkdir ki, insanın onlara
məhəbbət bəsləməsi qiyamət günü ən gözəl əmin-amanlığa səbəb
olacaq.
“ġəvahidut-tənzil” kitabında uyğun ayənin təfsiri ilə bağlı bir
neçə rəvayət nəql olunmuĢdur. Orada yaxĢı əməl Əhli-beytə (ə)
məhəbbətlə əlaqələndirilmiĢdir. Əbu Abdullah Cədəli deyir ki, Əli
(ə) mənə buyurdu: “Ġstəyirsənmi sənə “Hər kəs saleh iĢ görsə, onu
bu əməldən də yaxĢı bir mükafat gözləyəcəkdir” ayəsinin təfsirini
deyim?” Dedim: “Bəli, sənə qurban olum!” Həzrət buyurdu: “Yaxşı
əməl biz Əhli-beytə məhəbbət, pis əməl isə bizə kin-küdurət və ədavət
bəsləməkdir!” Sonra Həzrət bu ayəni tilavət etdi.”
1
Bu məzmun həmin kitabın 582 və 587-ci hədislərində vardır; bu
fərqlə ki, 587-ci hədisdə belə buyurulur:
لااَا
اًَلْاِ٘اَا بٕةُٚلْاِؽةُث ،اَُمَّٕاَٙاَع هبٔ ٝ ـ ٗ ٙ لْاِعاَٚ ٍٝاَ ةُالله ةُٗمَّجاَواَا بٙ ث اَابع لْآِاَِ ٝ زٌّا خاَئدِّ١مٌََّبث اَنةُو ج لْاِفةُا
ذلْاِ١اَجلْاٌِا
!
“Sənə elə pis əməlin adını deyimmi ki, Allah-taala onu yerinə
yetirən hər kəsi üzü üstə cəhənnəmə atacaqdır? O (pis əməl), Əhli-
beytə kin-küdurət və ədavət bəsləməkdir.” Sonra Əmirəl-möminin
Əli (ə) ikinci ayəni (“Nəml” surəsinin 90-cı ayəsini) tilavət etdi:
هبمٌَّٕا ٟ ـ لْاُِةُٙةُ٘ٛةُعةُٚ لْاِذمَّجةُىاَـ خاَئدِّ١مٌََّب ث اباَع ٓاَِاَٚ
1
“Şəvahidut-tənzil”, 1-ci cild, səh. 425, hədis: 581.
271
“Hər kəs pis iĢ görsə, cəhənnəm oduna üzü üstə atılar!”
1
BaĢqa bir hədisdə Əbu Əmamə Bahili Peyğəmbəri-əkrəmin (s)
belə buyurduğunu nəql edir:
بٙةٍُ لْإِاَا بأَاَباَـ ،حاَل ؽاٚ ءٍحاَو اَغاَّ لْآِ ِ ًبّ١ ٍاَ اَٚ ٝ ٕلْاِم ٍةُفاَٚ ،ّٝزاَّ ءٍواَغاَّ لْآِ ِ اَاب١ جلْأِاَلاا اَكاٍَاَف اَالله مَّْ ا
اَٚ ،ب٘ةُهبّ ص ةُٓلْاِ١اََةُؾلْاٌِااَٚ ةُٓاََاَؾلْاٌِااَٚ ،بٙةُ لْاِواَـ ٌّٝ ٍاَ اَٚ
ءٍٓلْاِٖةُؽ ث اَكمٍَّاَعاَر لْآِاَّاَـ ،بٙةُلاه لْاِٚاَا بٕةُ ب١لْاِّ اَ اَا
مَُّةُص ، َب اَؿلْاٌِاَا مَُّةُص ، َب اَؿلْاٌِاَا اَاللهاَلاَجاَ ًال ثباَ مَّْاَا لْاِٛاٌَاَٚ ،ٜٛاَ٘ اَغاى لْآِاَِاَٚ ،بغأَ بٙ ٔبٖلْاِؼاَا لْآِ ِ
هبٌّٕا ٝ ـ ٗلْاِ٠اَواَقلْإِ ِ ٝاٍَاَ ةُالله ةُٗمَّجاَواَابٕاَزمَّجاَؾاَِ لْاِن هلْاِلةُ٠ لْاُِاٌَ مَُّةُص ، َب اَؿلْاٌِاَا
:
“Allah-taala peyğəmbərləri müxtəlif ağaclardan (köklərdən),
məni və Əlini isə bir ağacdan yaratdı. Mən o ağacın kökü, Əli
budağı, Həsən və Hüseyn meyvələri, şiələrimiz isə yarpaqlarıdır. O
ağacın budaqlarının birindən yapışan şəxs nicat tapar, onlardan üz
döndərən isə süqut edər. Əgər bir abid Allaha min il, daha min il,bir
daha min il ibadət etsə, lakin bizə məhəbbət bəsləməsə, Allah-taala
onu üzü üstə cəhənnəmin oduna atar!”
2
Əllamə Qunduzi birinci hədisi imam Əlidən (ə) nəql edərək,
onu Həzrətin bu sözü ilə sona yetirir: “Yaxşı əməl bizə məhəbbət, pis
əməl isə bizə kin-küdurət və ədavət bəsləməkdir!”
3
Yenə həmin kitabda Ġbn Kəsirdən imam Sadiqin (ə) belə
buyurduğu nəql olunmuĢdur: “Hər kəs yaxĢı iĢ görsə, onun
müqabilində on bərabər mükafat verilər” ayəsi bütün müsəlmanlar
üçün, “Hər kəs yaxĢı iĢ görsə, onu bu əməldən də yaxĢı bir mükafat
gözləyir. Belələri o günün dəhĢətli qorxusundan amanda olar”
ayəsi isə yalnız vilayəti qəbul etmək və bizə (Peyğəmbərin (s) Əhli-
beytinə) məhəbbət bəsləməyin mükafatıdır!”
4
Bir qrup təfsir və hədis alimi bu ayənin təfsirində Əhli-beytə (ə)
məhəbbəti böyük “həsənə” və yaxĢı əməl kimi qeyd etməsə də,
“ġura” surəsinin “Kim yaxĢı iĢ görsə, onun yaxĢılığının savabını
artırarıq”
5
ayəsinin təfsirində uyğun məzmunda hədislər nəql
etmiĢdir. Məsələn, Süyuti “Əd-durrul-mənsur” kitabında Ġbn Əbi
Hatəmdən Ġbn Abbasın bu ayənin təfsirində belə dediyini nəql edir:
1
Yenə orada.
2
“Şəvahidut-tənzil”, 1-ci cild, səh. 428, hədis: 588.
3
“Yənabiul-məvəddət”, səh. 98.
4
Yenə orada.
5
“Şura” surəsi, ayə: 23.
272
“Bu ayədəki yaxĢı əməldə məqsəd Məhəmmədin (s) Əhli-beytini
sevməkdir!”
1
Alusi “Ruhul-məani” kitabında bu ayənin (“ġura”, 23)
təfsirində (“həsənə”də məqsədin Əhli-beytə (ə) və Peyğəmbərin (s)
yaxın adamlarına məhəbbət olduğunu bildirən bəzi təfsir alimlərinin
nəzərlərini və bunun Ġbn Abbas və Südeydən nəql olunduğunu qeyd
etdikdən sonra) yazır: “Peyğəmbərin (s) Əhli-beytini sevmək ən
böyük həsənə və yaxĢı əməldir.
2
Buna oxĢar hədislər baĢqa kitablarda da nəql olunmuĢdur. Biz
isə qeyd olunanlarla kifayətlənirik. Bu bəhsi də Əhli-beytin (ə)
məhəbbətini qiymətləndirən bir hədislə sona yetiririk. (Əlbəttə, bu
hədis bəhs etdiyimiz ayənin təfsirində nəql olunmamıĢdır.)
ġəblənci “Nurul-əbsar” kitabında Peyğəmbəri-əkrəmdən (s) (öz
etirafına görə, səhih və doğru olan) belə bir hədis nəql edir:
ؼةُ٠ ّٝزاَؽ اَْبّ٠ لْاِلااَا ،ءًٍةُعاَه اَتلْاٍِاَل ةًُةُفلْاِلاَ٠ لا اللهاَٚ
لْاُِةُٙمَّث
ٝدِّٕ ِ لْاُِ ٙ زاَثاواَم ٌ ٝ زلْاِ١اَجاٍَلْاِ٘اَا
:
“Allaha and olsun! Mənim Əhli-beytimi onların mənimlə
yaxınlığına görə sevməyən şəxsin qəlbinə iman daxil olmaz.”
3
Bunu da qeyd edirik ki, sadə məhəbbət və sevgi qiyamət
gününün dəhĢətli qorxusundan kiməsə əmin-amanlıq verə bilməz,
əsla imanın Ģərtlərindən sayılmaz. Bu ifadələr açıq-aydın göstərir ki,
Əhli-beytin sevgisi, sözsüz, din və nübüvvətin davamı, imanın
qorunub-saxlanılmasını təmin edən imamət və vilayət əsası ilə
əlaqədardır.
***
Qeyd etdiyimiz bütün ayə və rəvayətlərdən aydın baĢa düĢülür
ki, Peyğəmbərin (s) Əhli-beyti, xüsusilə Əli ibn Əbi Talib, Fatimeyi-
Zəhra, Həsən və Hüseyn (ə) yüksək məqama malikdirlər; onları
sevmək risalət və peyğəmbərliyə hörmət, onlara salavat
göndərmədən qılınan namaz batildir. Onlar “sirati-müstəqim” (doğru
yol) və Adəm peyğəmbərin tövbə üçün Allahdan öyrəndiyi
müqəddəs adlar və sözlərdir. Bəli, bu böyük fəzilətlərə malik olan,
həm Ģiə, həm də əhli-sünnənin məĢhur rəvayətlərində böyük adla yad
edilən kəslər baĢqaları ilə bərabər deyil. Onlara məhəbbət bəsləmək,
Ģübhəsiz, Peyğəmbər (s) tərəfindən əsası qoyulan imamət və vilayətə
1
“Əd-durrul-mənsur”, 6-cı cild, səh. 7.
2
“Ruhul-məani”, 25-ci cild, səh. 31.
3
“Nurul-əbsar”, səh. 126.
Dostları ilə paylaş: |
