Oriental Renaissance: Innovative,
educational, natural and social sciences
(E)ISSN:2181-1784
www.oriens.uz
SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7
3(4), April, 2023
97
Metafora o’xshash, shuning uchun ham ko’plab yondashuvlar shaklan va
uslubiy, vazifasiga ko’ra
yaqin kelsada, mohiyati jihatdan farqlanadi. Shu sababdan
ham ko’chma ma’noda qo’llangan so’z tarzida talqin qilinadi. Yana bir bilish kerak
bo’lgan ma’lumot, metaforaning mumtoz adabiyotida “istiora” deb atalashidir. Ma’no,
mazmun, vazifa jihatdan ikkalasi bir hil. Biroq istiora faqatgina she’riyat, g’azalda
foydalaniladi. Aslida g’azalda tasvirlanayotgan narsa yoki shaxs oddiy she’rdan ko’ra
bo’rttirilgan tarzda aks etadi. Undagi istioraning ishtiroki esa obrazni o’quvchiga
yanada ta’sirchanroq aks etishini ta’minlaydi.
Ikkala til kundalik hayotdagi metaforaning o’rni
haqida gapirilganda, u
muloqotning tushunarliligini hamda nutqni madaniyatliroq bo’lishiga yordam beradi
Ayniqsa, nasriy asarlarda metafora kuzatuvchi uchun sezilarli darajada ko’zga
tashlanadi. Sababi, nasriy asarda voqealar rivoji ko’proq va uni o’quvchiga
ta’sirchanroq hamda yozuvchining aynan xayolida gavdalangan g’oyani
tasvirlash
uchun eng muhim manba hisoblanadi. Shuning uchun ham metaforani adabiyotdagi
o’rni beqiyosdir.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR (REFERENCES)
1.
Qo’ng’urov R.,Begmatov E.,Tojiyev Y, Nutq ma’daniyati va uslubiyat asoslari.-
T.:O’qituvchi,1992
2.
Qo’ng’urov R., O’zbek
tilining tasviriy vositalari,T.,1977
3.
Aristotel. Ritorika. Poetika – M.:Labirint,2000._C.128
4.
Adabiyot: darslik-majmua /B.To’xtaliyev,-Toshkent: “O’zbekiston milliy
ensiklopediyasi”Davlat
ilmiy nashriyoti,2017.B.168-169
5.
Abdurauf Fitrat., ”Adabiyot qo’llanmasi”
6.
Adabiyot:
darslik-majmusi/B.To’xtaliyev,-Toshkent:
“O’zbekiston
milliy
ensiklopediyasi”Davlat ilmiy nashriyoti,2017.B.168-169
7.
Xandon pista., G’afur G’ulom nomidagi adabiyot va san’at nashriyoti.Toshkent-
1994
8.
https://uz.warbletoncouncil.org
9.
Mirtojiyev M.Linguistik metaforalar tasnifi. //O’zbek tili va adabiyoti. –
1973.B.33-37
10.
Mahmudov N, Nurmonov A.O’zbek tilining nazariy gramatikasi. O’qituvchi,
1995. B. 233
11.
O’zME.Birinchi jild.Toshkent,2000-yil
12.
“The last leaf”., B.13
13.
“The gift of the Magi”.,B.3-7