Film Fiction
Film Fiction | Yanvar, №5
Yüklə 7,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Film Fiction | Yanvar, №5
- 1. Koza (1995)
- 2. Qəsəbə ( Kasaba ) 1997
5
ona asan başa gəlmir. Dehlidə almalarla qarın doyurmağa, turistlərin şəkillərini çəkərək pul toplamağa məcbur olur. Və nəhayət uzun ayrılıqdan sonra Türkiyə öz tərki dünya dərvişinə qovuşur. Arıqlamış, saçı ağarmış, gözlərində uçurumlar qədər dərinlik olan Nuri artıq nə istədiyini dərk etmiş halda idi. Bu halda hərbi xidmət ona çox asan gəlir. Burda o Roman Polanskinin “Roman” adlı film dərsliyi kitabını oxuyur və bu kitabdan sonra o, özünün rejissor olacağına əmin olur. Amma kollektiv, qarmaqarışıq setləri düşünmək belə istəmir.
Bütün hərbi xidməti dövründə beynində filmləri hansı tərzdə, necə çəkəcəyini düşünür. Amma ətrafı onun bu fikrinə bir qədər soyuq yanaşır. Hamı rejissorluğun necə çətin sənət olduğunu ona anlatmağa çalışır. Nuri bir qədər tərəddüd edir. Bu tərəddüd dövrü o, “Memar Sinan Univeristetinə” daxil olur, amma 2 il sonra anlayır ki, o rejissor olmalıdı, vəssalam. Universitetlər sadəcə insanı gec-tez üzləşəcəyi problemlərdən uzaq saxlayan bəhanələrdən biridi. Bu əminliklə univesiteti yarıda buraxır, film sənəti ilə ciddi şəkildə maraqlanmağa başlayır.
Filmdə debütü aktyor kimi Mehmet Eryılmazın filmində olur. O, aktyorluğa olan sevgisini anlayır. Amma bunu bildirmir, gizlədir. Çünki, ilk öncə rejissorluqdu. Elə məhz çəkildiyi kameranı Mehmetdən satın alan Nuri özünü
sınamaq qərarına gəlir. İlk filmini 1995-ci ildə lentə alır. Bu qısa metrajlı film “Koza” adlanır. Qısa zamanda özünü ən yaxşı tərəfdən sübut edən rejissor adını Türkiyə, o cümlədən dünya kino tarixinin ən usta rejissorları sırasına yazır. Rejissor filmlərinin bir çoxunda amatör aktyorlarla işləyib. Bunlar isə rejissorun öz ailəsidi.
Filmləri o qədər içdəndir ki, bunları anlatmaq da olmur. İnsanların unutduqları, bəzən önəm vermədiyi, bəzən utandığı bir çox amilləri o öz filmlərində yada salır. İnsan düşüncəsini, hissləri dialoqsuz, heç bir mahnıya, kəlməyə ehtiyac olmadan tamaşaçıya yaşada bilir. Tamaşaçı və baş qəhrəman arasında ürək bağı yaradır. “Gözəl sənətdi, amma film deyil” deyənlər az deyil Nuri Bilge Ceylan filminə baxanlar arasında. Amma filmdən qida alanlar üçün onun çəkdikləri ən lazımlı filmlərdən sayılır. Rejissor üslubuna görə onu İnqmar Berqman, Antonioni, Yasudziro Odzu və Andrey Tarkovski ilə müqayisə edirlər. 1990-cı ildə isə məhz Tarkovskinin filmini izləyərkən filmi yarıda buraxıb, zalı tərk etsə də, 4 il sonra isə Tarkovskinin eyni filminə baxıb olduqca təsirlənmişdi. Filmlərinə ssenariləri özü yazır və ən xırda detala qədər ssenaridə qeyd edir ki, çəkiliş meydançasında vaxt itkisi olmasın.
6
görəndəki çəkmək istədiyim alınmır, dəxli olmayan, lazımsız bir kadrı çəkməyi tapşırıram. Niyə? Çünki, mən əgər qərarsız görünsəm hamı ruhdan düşə bilər. Ona görə maksimum qərarlı görünürəm çəkilişdə. Həmin dəxlisiz kadr çəkilən zaman isə mən mənə lazımlı olan kadrları seçirəm.”
Dediyinə görə onun filmləri bir günə çəkilib, bir ilə montaj oluna bilər, çünki filmdə ən önəmli cəhət montaj və kadr seçimini sayır.
Çəkiliş meydançasında az insan olmasını sevir. “Mən əvvəllər filmlərin çəkilişinə baxanda dəhşətə gəlirdim ki, burda kim nə edir? Rejissorun yanında 30 adam və meydançada insanlar ora bura qaçışırlar. Və onların hər birinə pul ödənilir və bu bir yana mən həmin rejissorun yerinə heç olmaq istəməzdim. Mənim ilk tam metrajlı “Kasaba” filmini iki nəfər çəkib- mən və assistentim. Bir işi bir nəfər görə bilirsə niyə 10 nəfər də ona kömək etməlidi?!”
İndi isə rejissorun filmlərinə nəzər salaq:
Koza filmi rejissorun debüt filmidi. 20 dəqiqəlik film “Kann festivalı”nın da qısa filmləri arasında nominant olub. Nuri ilk filmdəcə tərzi ilə diqqətləri cəmlədi. Kamera səssiz olduğundan, səs filmə sonradan əlavə olunub. Filmdə əsas rolları Nurinin ata və anası ifa edib. Film simvolikalarla zəngindi. Bir növ insan düşüncəsi ilə uyğunlaşdırılıb. Bunun nəticəsi olaraq ilk baxışdan qarmaqarışıq bir film yaranıb.
“Qəsəbə” filmi ilə Nuri tam metrajlı film karyerasına start verdi. Məhz bu filmdən sonra ona Tarkovski davamçısı deyilməyə başlandı. Film avtobioqrafik sayıla bilər. Təqdimatı 1998- ci ildə Kannda baş verdi və rəğbətlə qarşılandı. Nuri bu dəfə də yaxşı mənada təəcübləndirməyi bacarmışdı. Ağır dramatizmlə uzun kadrlardan bir ağ-qara film yaratmışdı. Filmdə olduqca gözəl kadrlar var ki, bundan sonralar bir çox rejissor bəhrələnib. Büdcəsi demək olar ki olmayan bu filmi böyük ustalıqla lentə alan Nuri artıq rejissorluq üçün doğulduğunu təsdiqləyirdi. Filmdə yenə rejissorun valideynləri, əmisi oğlu Mehmet Emin Toprak
Yüklə 7,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|