Fakultə : «Əmtəəşünaslıq» Ixtisas : Istehlak mallarının ekspertizası və marketinqi
Yüklə 379,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Şüşə parça və sap naxışı.
- Rəngli şamot kütləsi ilə naxışlama.
- Fiqurlu qulp və ayaq.
41
metal plitkaya səpilir. Eyni zamanda rəngsiz şüşədən olan qızdırılmış pulka diyirləndirilir, nəticədə xırdalanmış rəngli şüşə onun səthinə əriyib yapışır. Sonra pulka qızdırılır. Xırda rəngli şüşə tam əriyərək, yaxud rəngli şüşə fonunda müxtəlif rənglilik əmələ gətirilir. Şüşə parça və sap naxışı. Bu üsulla naxışlamada şüşədən olan çubuq formaya qoyulur, sonra ora şüşə bankası yerləşdirilərək üfürülür. Bu zaman dekorativ element (parça) şüşənin səthində əriyib yapışır. Məmulat üfürülərək öz həcmini artırır, parçanın sapları ayrılaraq məmulatın səthində sərbəst naxış əmələ gətirir. Dekorativ elementi şüşə məmulatını divarının daxilində də yerləşdirmək olar. Bu halda naxış şüşə kütləsinin qatı ilə örtülür. Rəngli şamot kütləsi ilə naxışlama. Rəngli şamot kütlə parçasını naxışlanacaq məmulatın səthində əritmək olar. Nəticədə qabarıq naxış alınır. Belə naxış məmulatın termiki davamlılığını kəskin surətdə azaldır.
sərbəst üfürmə üsulu ilə istehsal edilir. Quten məmulatı hamar konfiqurasiya ilə xarakterizə olunur. Məmulatın səthində müxtəlif formalı yapışdırmalar ola bilər.
elmi-tədqiqat laboratoriyası sulfid tərkibli şüşə hazırlamışdır ki, bundan çox qat, yaxud səthində müxtəlif naxışları olan ucuz məmulatlar istehsal etmək olar. Bu şüşənin tərkibinə 73% - SiO 2 , 1% - Al 2 O 3 , 8% - ZnO, 18% - Na 2 O və 3-4% - S daxildir. Həmçinin müxtəlif boyaqlarda tətbiq oluna bilər. Sudfidsink şüşəsindən olan məmulat xarici görünüşcə zəif tutqunluğu olan şüşəni xatırladır. Sulfidsink şüşəsinin dekorativliyini artırmaq üçün daxili səthində çıxıntısı olan formalara üfürülür. Şüşənin bu qırıntılara toxunması nəticəsində bir-birini əvəz edən rəngli zolaqlar əmələ gəlir ki, bu da dekorativ elementdən ibarətdir.
sonra naxışlı xüsusi metal ştampla naxış (yarpaq və s.) məmulatın üzərinə sıxılır. 42
formalara sıxılır, sonra da rəngli şüşə bankasından hazırlanmış uzunsov qıfa salınır. Bunlar üfürmə zamanı birləşir. Süd rəngli şüşənin divarı rəngli şüşənin yalnız qabarıq hissələrində birləşir, çökək yerlərində hava qalır ki, bu da münasib effekt verir. Xarici səthinə yeyici turşu sürtülür. Optik naxış. Bu naxışı almaq üçün şüşə kütləsi əvvəlcə hazır məmulat ölçüsündən kiçik ölçülü formaya üfürülür. Bu formanın iri naxışı var. Sonra məmulat normal ölçüyə qədər hamar formada fırladılaraq üfürülür. Bunun nəticəsində bütün naxış xaricdən qismən, yaxud tam hamarlanır, yalnız divarının daxili qalınlığı qalır.
metal formada sıxılır. Bunun nəticəsində şüşədə münasib çıxıntılar əmələ gəlir. Bu zaqatovka fiqurlu qulp və ayaq hazırlanmasına işlədilir. Məmulatların çoxu soyuq halda naxışlanır. Bunlara əsas naxışlar deyilir. Əsas naxışlara mexaniki, kimyəvi üsullarla əmələ gətirilən naxışlar və rəssamlıq naxışı daxildir. Mexaniki üsulla naxış əmələ gətirməyə tutqun lenta, sadə cilalanma, mürəkkəb cilalanma, almaz naxışı, enli düz til naxışı, qumvurma emalı, nəqqaşlıq daxildir.
ibarətdir. Ən sadə naxış növüdür. Tutqun lent naxışı xüsusi dəzgahda əmələ gətirilir. Bu naxışı vurmaq üçün məmulat ağac və ya rezin ucluğu olan şpindelə geydirilir. Və məmulata müəyyən eni olan polad lövhəciyi sıxılır. Bu lövhəciklə məmulatın arasına daima qum və sudan ibarət horra tökülür. Burada məmulat fırlandıqca lövhəcik qum dənələrini məmulatın səthinə sıxır, qum onun səthini cırmaqlayır və polad lövhəciyin eni qədər məmulatın səthində tutqun zolaqlar əmələ gətirir. Sadə cilalama. Bu naxışı əmələ gətirmək üçün şüşə məmulatlar fırlanan dövrələrə sıxılır və onların üzərində dağınıq girdə və ya oval oyuqlar əmələ gətirir. Hazırda bu naxış tətbiq edilmir.
43
xırda oyuqlardan, novlardan, zolaqlardan, əyri kəsiklərdən ibarətdir. Ayrı-ayrı oyuq və kəsiklərin uyğunlaşdırılması nəticəsində çiçək, meyvə, yarpaq növündə naxış alınır.
ulduza bənzər dərin künclərdən ibarət olur. Sadə naxışlar gözəyarı əmələ gətirilir. Çox mürəkkəb naxış qabaqcadan xüsusi alət vasitəsilə nişanlanır. Almaz naxışı elektrokorund dövrələrdə əmələ gətirilir. Bu naxışların əmələ gətirilməsini sürətləndirmək üçün tərkibində almaz tozu olan abraziv dövrələr tətbiq edilir. Naxış cilalandıqdan sonra tutqun, pardaqlandıqdan sonra isə şəffaf olur. Məmulatın cilalanması qurtardıqdan sonra mexaniki və kimyəvi üsullarla pardaqlanır. Məmulat mexaniki üsulda probka və keçə dövrələrdə pardaqlanır. Hal-hazırda mexaniki pardaqlamanı geniş surətdə kimyəvi üsulla pardaqlama əvəz edir. Çünki bu üsulla pardaqlama çox faydalıdır və naxış parlaq olur. Kimyəvi üsulla pardaqlama aparmaq üçün məmulat içində 1 hissə 40%-li flüroid turşusu və 1 hissə 92-96%-li kükürd turşusu qarışığı olan vannaya doldurulur. Onlar bu qarışıqda 2 saniyə saxlanır, sonra içərisində su olan vannaya yığılıb yuyulur. Bu, bir neçə dəfə təkrar edilir ki, mexaniki pardaqlanmaya nisbətən yüksək keyfiyyətli pardaqlanma alınsın. Üfürmə şüşə məmulatda almaz naxışları 1-7 nömrədə, büllur məmulatlarda isə 4-10 nömrəyə qədər olur. Almaz naxışının nömrəsi yüksək olduqca məmulatın da qiyməti bahalaşır. Nəqqaşlıq. Nəqqaşlıq vasitəsilə istənilən mürəkkəğlikdə naxışlar əmələ gətirilir. Nəqqaşlıq almaz naxışından fərqli olaraq yastı və ya böyük olmayan kontr relyef növündə ola bilər. Bu naxış müxtəlif diametrli fırlanan mis disklər vasitəsilə əmələ gətirilir (bu disklərin diametri 1-100 mm qədər olur). Həmin disklərə narın üyüdülmüş sumbata tozunun maşın yağı və ya kerasinlə qarışığından ibarət cilalayıcı pasta sürtülür. Diskin diametrini və abraziv dənələrinin ölçüsünü Yüklə 379,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|