www.vivo-book.com
128
almışdı və zərbəni də məhz ora endirmişdi. O, bunu heç
nəyə ümid bağlamadan, qarasına, lakin sonsuz bir qətiyyət,
qəzəb və tükənməz nifrətlə etmişdi.
Həvədiş havada kəlləmayallaq aşıb, beli üstə dənizə
düşdü; qoca onun sönən gözlərini aydın gördü və artıq
öldüyünü yəqin etdi. Amma o, təzədən çevrildi; nizənin
sapındakı kəndir iki dəfə belinə dolandı. Bu hərəkətlə sanki
o, qocanın çıxardığı hökmlə razılaşmaq istəmədiyini
bildirirdi. Arxası üstə düşdüyü halda quyruğunu oynadıb
dənizi elə köpükləndirdi ki, elə bil suda mühərrikli qayıq
gedirdi; çənə döyə-döyə dişlərini şaqqıldatdıqca adamı
vahimə basırdı.
Köpəkbalığının çırpındığı yerdə dəniz ağappaq idi;
tezliklə yekə cəmdəyin dörddə üçü suyun üzünə qalxdı,
belinə sarınmış kəndir əvvəl tarım çəkilib titrədi, sonra
qırılıb tikə-tikə oldu. Qoca durub tamaşa edirdi. Dentuso
yavaş-yavaş dənizə batdı.
– Məlun köpək! Ətimdən düz qırx girvənkə qopartdı, –
qoca ucadan dilləndi; sonra dinməzcə fikrindən keçirtdi ki,
bəs o hələ mənim nizəmi də, üstəlik, olan-qalan kəndirimi
www.vivo-book.com
129
də özüylə apardı, balığın isə qanı axır, bu qanın izinə düşüb
başqa yırtıcılar da mütləq özlərini yetirəcək.
O didilib eybəcərləşmiş balığa baxa bilmirdi. Dentuso
bayaq balıqdan iri bir dişləm qoparanda qocaya elə gəlmişdi
ki, əti qoparılan balıq yox, o özüdür.
“Amma mən hər necə olsa, balığıma qəsd edən yırtıcını
öldürdüm, – o düşündü. – Ömrümdə birinci dəfədir belə
dentuso görürəm. Allaha and olsun ki, bu vaxtacan mən çox
həvədişə rast gəlmişəm, amma bu cür natarazı olmamışdı.
İşim çox yaxşı gedirdi, heyf! Əlbəttə, belə vəziyyət çox çəkə
bilməzdi. Mən çox istərdim ki, bütün bunlar yuxu olsun:
guya mən bu nəhəng balığı tutmamışam, üstünə qəzet
döşənmiş çarpayımda sakitcə uzanıb yatmışam, vəssalam.
Kaş belə olaydı”.
– İnsan övladı məğlubiyyət üçün yaranmayıb, – o dedi.
– İnsanı məhv etmək olar, lakin məğlub etmək olmaz.
“Hər necə olsa da, balığı öldürməyimə peşmanam, –
qoca düşündü. – Nahaq öldürdüm onu. Yaxşı bilirəm ki, bu,
mənə ucuz oturmayacaq. Nizəm də əlimdən çıxdı.
Həngamənin zırpısı hələ qabaqdadır. Dentuso olduqca
www.vivo-book.com
130
çevikdir. Çox hiyləgər, çox da amansızdır. Həm çox
güclüdür, həm də çox ağıllı. Amma mən ondan da ağıllı
çıxdım. Ola bilsin, mənim üstünlüyüm yalnız ondan yaxşı
silahlanmağımdadır”.
– Qoca, burax bu fikirləri! Üzməyində ol, bəla gələndə
də onu kişi kimi qarşıla, – o, yenə ucadan dilləndi.
Amma tez də fikrindən ayrı şeylər keçirtdi: “Yox, mən
düşünməyə bilmərəm, çünki mənimki də bir bu balıqdır, bir
də beysbol. Görəsən, dentusonu bircə sərrast zərbə ilə
təpəsindən vurub öldürməyim Di Macionun xoşuna gələrdi?
Bu o qədər də böyük məharət deyil, bunu başqası da eləyə
bilərdi. Qoca, sən bilən, kimin işi daha çətindir? Səncə,
yaralı, ya qıc olmuş əllərin sənə sümük döyənəyi ilə beysbol
oynayanların mahmızından çox mane olur? Nə bilim, vallah.
Mən onu bilmərəm. Ömrümdə ayaqlarım ağrımayıb. Cəmisi
bircə dəfə – dənizdə çimərkən təsadüfən elektrikli skat
balığının üstünə çıxdım, cərəyan məni vurdu, qıçım dizəcən
iflic oldu; ağrısına dözə bilmirdim”.
– Qoca, boşla bu qəliz fikirləri, yaxşı olar ki, ürəkaçan
şeyləri yada salasan, – o ucadan dedi. – Evə çatmağa daha
www.vivo-book.com
131
bir şey qalmayıb. Ətindən qırx girvənkə itirəndən sonra
xeyli asan üzürsən.
O, axına düşəndə başına nələr gələcəyini yaxşı bilirdi.
Əlindən nə gələrdi? Axı neyləmək olar ki?
– Düz danışmırsan, bəyəm bıçağı kürəklərdən birinin
sapına bağlaya bilməzsən?
Dediyi kimi də elədi. Sükanın dəstəyini qoltuğunun
altına dayayıb, yelkənin ipini ayağı ilə basdı və bıçağı avarın
sapına bağladı.
– Bax, gördünmü?! Mən qocayam, amma hər necə olsa,
silahsız deyiləm.
Külək qayığı qabağına qatıb aparırdı. Qoca indi balığın
yalnız baş hissəsinə baxır, puça çıxmış ümidlərinin bir qismi
sanki geri qayıdırdı.
“Ümidi itirmək ağılsızlıqdır, – o düşündü, – həm də
günahdır. Qoca, günah haqqında düşünmə! Onsuz da,
çəkiləsi dərd-sərin az deyil. Bir də mənim günah-savab kimi
şeylərdən başım çıxmaz. Özüm də belə şeylərə inanmıram.
Ola bilsin ki, balığı öldürmək günahdır. Amma mən onu
özümün yaşamağım üçün öldürmüşəm. Hələ çoxlarını da
www.vivo-book.com
132
onun əti ilə qidalandıracam. Belə götürəndə, dünyada elə hər
şey günahdır; günah olmayan nə var ki? Heç düşünməyə
dəyməz. İndi bu barədə fikirləşmək gecdir. Bir də bu haqda
qoy o adamlar narahat olsunlar ki, günah-savab üçün pul
alırlar. Balıq – balıq olmaqdan ötrü dünyaya gəldiyi kimi,
mən də balıqçı olmaqçün doğulmuşam. Müqəddəs Pyotr özü
də, Di Macionun atası da balıqçı olub”.
O, əhatə olunduğu aləm haqqında mülahizə yürütməyi
yaman xoşlayırdı. Hər şey barəsində düşünərdi, hətta günah-
savab haqqında fikirləşməkdən də qalmazdı. Çünki işə
başlayan vaxtlarda nə oxumağa bir şey, nə də qulaq asmağa
radio vardı.
“Sən balığı təkcə diri qalmağın üçün və ya satmaqdan
ötrü öldürməmisən, – o fikirləşdi, – sən onu özünü
öyməkçün, bir də balıqçı olduğuna görə öldürmüsən. Axı
balıq diri olanda da sən onu sevirdin, öləndən sonra da
sevirsən. Əgər sən onu hər vaxt sevirsənsə, onda onu
öldürmək heç də günah deyil. Sevdiyini öldürmək günah
sayılmır, ya əksinə, ən böyük günah bəlkə elə budur?”
Dostları ilə paylaş: |