www.vivo-book.com
48
– Yeyəcək! Ağzı nədir yeməsin, – qoca qışqırdı, –
Allah özü onun ruzisini yetirib...
Amma deyəsən balıq tilova gəlmədi, yan keçdi. Tilov
ipi daha tərpənmirdi. Qoca heç nə başa düşmədi.
– Gedə bilməz, Həzrət İsa özü onu getməyə qoymaz.
Yəqin yerini dəyişdirir. Çox güman ki, əvvəllər bir dəfə də
qarmağa keçib, odur ki, indi ehtiyatlı davranır.
İp yüngülcə tərpəndi, qocanın da kefi kökəldi.
– Dedim axı, yerini dəyişdirir, mütləq tilova gələcək.
İpin yenə yavaşdan tərpənməsi qocanı sevindirdi, lakin
o gözlənilməz, ağır təkandan sarsıldı. Görünür, balıq çox
yekə, çox da ağır idi; qoca tilov ipini buraxdı, qaytan sürüşə-
sürüşə, sürətlə aşağıya getdi; dərinə, lap dərinə getdi. Qoca
ehtiyat üçün saxladığı kələflərdən birini işə saldı. Qaytan
dərinə getdikcə o, barmaqlarına düşən gücdən balığın
nəhəngliyini açıq-aydın hiss edirdi.
– Bu balıq nə yekəlikdədir? – təəccüblə mızıldandı. –
Görünür, qarmağı köndələninə udub, o da ilişib ağzına; indi
xilas olmağa can atır, kəndiri qırıb qaçmaq istəyir.
Qoca fikirləşdi: “Çevrilib qarmağı udacaq”.
www.vivo-book.com
49
Ancaq düşündüyünü dilə gətirməkdən çəkindi; ona elə
gəlirdi ki, yaxşı arzunu bərkdən söyləyəndə baş tutmaz.
Qarmağa keçən balığın çox yekə olduğunu anlayırdı; o,
balığın bu saat ağzına köndələninə keçmiş qarmağı da, ona
sancılmış tunesi də götürüb dənizin dərin qatlarına cummağa
necə can atdığını yaxşı təsəvvür edirdi. Balıq tərpənəndə
qoca onun nə ağırlıqda olduğunu çox yaxşı bilirdi. Birdən
ağırlıq çoxaldı, qoca da ipi tam boşaltdı, sonra bir anlığa onu
barmaqları arasında saxlayıb gözlədi, ağırlıq və gərginlik
yenə artıb gücləndi, qaytan aşağı dartılmağa başladı.
– Əməlli-başlı tutdu!
Qoca rahatlandı, sonra qaytanı dənizə buraxa-buraxa
sol əli ilə iki kələfin ipini açıb onu ikinci qarmağın ehtiyat
kələfinə caladı. İndi o, nəhəng balıqla vuruşmağa tam hazır
idi. Dənizə salladığından başqa, hələ hər biri qırx dəniz
sajeni uzunluğunda olan üç ehtiyat kələfi də vardı.
“Bir az da ud görək, – deyə qoca xəyalən balığa
müraciət elədi, – yaxşı-yaxşı ud! Elə ud ki, qarmağın ucları
gedib düz ürəyinin başına batsın, sonra da suyun üzünə
www.vivo-book.com
50
çıxarsan ki, nizəni sənin böyrünə saplayım. Oldumu?
Hazırsanmı? Yoxsa hələ çox yeyəcəksən?”
– Daha bəsdir, – qoca qışqırdı; qaytanı var gücüylə
ikiəlli özünə tərəf dartdı və bir yarda qədərini geri yığdı,
sonra onu bir neçə dəfə tərpətdi.
Lakin qocanın bütün səyləri puça çıxırdı. Balıq baş
götürüb harasa üzür, üzdükcə də qayıqdan uzaqlaşırdı; qoca
onu bir qarış da olsun dala qaytara bilmirdi. Qaytanlar çox
möhkəm idi; qoca bunları güclü, nataraz balıqları tutmaqdan
ötrü hazırlamışdı. Tilov ipini kürəyinə aşırıb tarım çəkdi;
ətrafa su damcıları səpələndi. Sonra taxta oturacaqda əyləşib
bədənini arxaya verdi və bütün gücünü topladı. Qayıq
yavaş-yavaş şimal-qərbə istiqamətlənirdi.
Balıq durmadan üzür, qayıq da dalğasız dənizin üstüylə
balığın üzdüyü səmtə gedirdi. Qarmaqlarına yem taxılmış o
biri tilovlar da suda idi. Hələ ki, qocanın əlindən heç nə
gəlmirdi.
– Keşkə oğlan burada olaydı, – o, təəssüflə ucadan
dedi. – Balıq məni yedəyinə alıb aparır. Hə, bu saat mən
ancaq
yedəkdəyəm.
Məndən
olsa,
kəndiri
qayığa
www.vivo-book.com
51
bağlayardım, amma qorxuram balıq qırıb qaçsın. Yox,
qaytandan bərk yapışmalıyam, lazım olanda onu az-az
boşaldaram. Allaha çox şükür ki, hələ düzünə üzür, çox
dərinə baş vurmur.
Fikirləşdi ki, birdən balıq dərinə getməyə başlasa, heç
bilmirəm neyləyəcəm. Ölüb daş kimi dənizə düşsə, əlimdən
nə gələr? Amma yox, mən nəsə eləməliyəm. Ediləsi çox şey
var. Hər halda, öhdəsindən gələrəm.
Qoca suya köndələn düşmüş qaytana və qayığın şimal-
qərb səmtə üzməyinə baxırdı.
“Gec-tez qarmaq, onu öldürəcək, – özlüyündə hökm
verdi, – qarnında qarmaq ola-ola, çox üzə bilməz ki”.
İntəhası dörd saat keçəndən sonra da balıq eyni
qaydada yorulmadan üzür, qayığı da, qocanı da yedəyinə
alıb arxasınca dartıb aparırdı. Qoca tilov ipini çiynindən
aşırmış halda qayığın içində oturub qalmışdı və gərgin
vəziyyətdə gözləməyində idi; gün qısaldıqca həyəcanı da
artırdı.
– Qarmağıma keçəndə günorta idi, amma mən hələ də
onu görməmişəm, – o, əlacsızlıqdan köks ötürdü.
www.vivo-book.com
52
Balıq tilova keçməmişdən qabaq qoca öz həsir
şlyapasını qulaqlarına qədər basmışdı; indi şlyapanın
qıraqları alnını kəsirdi. Susuzluqdan ürəyi yanırdı. Kəndir
tərpənməsin deyə dizləri üstə çöküb ehmalca qayığın
burnuna tərəf süründü, əlini uzadıb şüşəni götürdü, tıxacı
çıxardıb bir neçə qurtum su içdi. Sonra qayığın burnuna
tərəf əyildi, yanını köhnə, yamaqlı yelkənin sarındığı
dorağacının üstünə basıb nəfəsini dərməyə, dincini almağa
başladı. Çalışırdı ki, qayıq üzdükcə qüvvəsini qorumaqdan
başqa özgə heç nə barəsində düşünməsin.
Dönüb arxaya nəzər saldı: sahil görünmürdü.
Fikirləşdi ki, eybi yoxdur, axşam düşsə, ulduzları nişan
götürüb işığın köməyi ilə geri qayıdaram. Günün batmasına
hələ iki saatdan çox qalıb, bəlkə balıq suyun üzünə çıxdı. Ya
da ay doğanda, lap uzaqbaşı bu da baş tutmasa, çox güman
ki, sabah gün çıxanda mütləq suyun üstünə qalxar. Əllərim
hələlik ağrımır, qüvvəmi də itirməmişəm. Nə istəyir, qoy
eləsin, qarmağı ki, udub. Axı bu necə balıqdır ki, heç cür
üzə çıxmır? Görünür, məftil ağzına elə bərk ilişib ki,
Dostları ilə paylaş: |