ƏLƏVİYYƏ babayeva süSƏN, SÜNBÜL

 

18 

 

         TƏZƏ İL 

Gülәri  bu  gün  bağçadan  atası  gәtirirdi.  Onlar  mağa zaların  vitrinlәrindә 

düzәldilmiş bәrli-bәzәkli yolkaların yanından keçdikcә atası Gülәrә deyirdi: 

—

 

Bax, görürsәn Şaxta baba uşaqlara nә gözәl yolkalar  gәtirib? 

Gülәr  bir-birindәn  şux,  bir-birindәn  yaraşıqlı  yolkaların  qarşısında  ayaq 

saxlayıb soruşdu: 

—

 

Ata, yolkaların üstündәki qırmızı-sarı işıqları da Şaxta baba yandırıb? 

—

 

Bәs necә. Bir gör o yekә yolkanın başına nә gözәl ulduz sancıb? 

—

 

Ata, axı bizim bağçadakı yolkanı һeç Şaxta baba gәtirmәdi. Onu bir dayı 

ilә  Ceyran  müәllimә  gәtirib  gәldi,  sonra  da  özümüz  bәzәmәyә  başladıq. 

Ancaq  Ceyran  müәllimә  dedi  ki,  yolkamız  һazır  olandan  sonra  Şaxta  baba 

özü bizә qonaq gәlәcәk, uşaqlara çoxlu һәdiyyә gәtirәcәk. 

Mağazaların  işıqları,  dirәklәrә  vurul muş  elektrik  lampaları,  maşınların 

faralarından  düşәn  işıq  zolaqları  tәzәcә  yağmış  yağışdan  sonra  güzgü  kimi 

parıldayan  sәkilәrin  üstündә  әks  edirdi.  Gülәr  әn  çox  sevdiyi  oyuncaq 

mağazasının vitrinindә qoyulmuş iri, bәzәkli yolkanın qabağından keçәndә 

atasının  әlini  tutub  çәkdi.  Onlar  durub  yolkanın  altındakı  ağ  pambıq 

dovşana, başını һey yırğalayan ayıya, qırmızıyanaq, ağsaqqal Şaxta babaya 

xeyli tamaşa etdilәr. Gülәr yolkanı göstәrib soruşdu: 

—

 

Ata, bәs niyә ora qar yağıb, bura yağış? 

Gülәrin  atası  gülümsәdi.  Onun  yanınd a  dayanmış  xala  da  bәrkdәn 

şaqqıldayıb dedi? 

—

 

Uşaq doğru deyir dә. Belә dә tәzә il olar. Yeni ildә ki, qar yağmadı, nә 

lәzzәti. 

Gülәr  başını  qaldırıb  sualedici nәzәrlәrlә  bir  atasına,  bir  dә  özgә  xalaya 

baxdı. 

Atası dedi: 

—

 

Qızım, oradakı qar deyil, pambıqdır. 

---

 

19 

 

Bir  az  sonra  onlar  evlәrinә  yetişdilәr.  Qapıya  çatanda  Gülәr  atasını 

qabaqladı. 

—

 

Ata, sәn dur, zәngi mәn özüm basacağam.—O, pәncәlәri üstә qalxıb baş 

barmağını zәngә uzatdı. Amma  әli çatmadı. Atası  Gülәrin belindәn yapışıb 

yuxarı qaldırdı. Gülәr barmağını düymәyә basdı. Qapı açılan kimi barmağını 

düymәdәn çәkdi. 

Gülәr atasının әlindәn çıxıb, astanada dayanan anasının qoynuna atıldı:  

—

 

Ana, zәngi özüm basdım ey. Bax, bu barmağımla. 

Gülәrin  qardaşı  Çinar  özünü  saxlaya  bilmәdi.  O,  anasının  әtәyini  çәkib 

dedi: 

—

 

Ana, yox, yalan deyir, özüm gördüm. Onu atam  yuxarı qaldırmışdı. 

Mәryәm mәzәmmәtlә Çinara baxıb başını buladı: 

—

 

Çinar,  Gülәr  yalan  danışmaz,  zәnki  Gülәr  özü  basıb,  amma  atan  ona 

kömәk elәyib. Axı onun boyu һәlә zәngә çatmır.  

Mәryәm Gülәrin paltosunu çıxarandan sonra tez mәtbәxә qaçdı. 

Mәtbәxdәn  Gülәrin  әn  çox  xoşladığı  alma  piroqunun  әtri  gәlirdi.  Çinar 

dәһlizdәn yemәk otağına keçәn qapını taybatay açıb Gülәrә dedi: 

—

 

Bir bax, gör bir nә gözәl sü frә açmışıq. 

Gülәr  qaloşlarını  çıxara -çıxara  başını  qaldırıb,  pәrdәnin  arasından 

görünәn bәzәkli stola baxdı.  

Çinar öyünәrәk dedi: 

—

 

Anamla mәn düzәltmişәm. Bu gün axı biz tәzә ili qarşılayacağıq, 

Gülәrin  daһa  qaloşunun  o  biri  tayını  çıxarmağa  sәbri  çatmadı.  O,  tez 

pәrdәni qaldırıb otağa qaçdı. 

Böyük ağ süfrәnin üstünә lәzzәtli yemәklәr—üstü qәһvәyi, çәһrayı kremlә 

bәzәdilmiş  iri  tort,  naxışlı  şәkәrburalar,  şәkәr  çörәklәr  düzülmüşdü.  Gülәr 

burnunu stolun bir bu cağına dayayıb bәrli -bәzәkli boşqablardan, rәngarәng 

qәdәһlәrdәn  gözünü çәkә bilmirdi. Stolun tәn ortasında qo yulmuş iri billur 

güldandakı  çiçәklәrin  әtri  is ә  bütün  otağı  bürümüşdü.  Gülәr  dodaqlarını 

büzüb ağlamsına-ağlamsına qardaşına dedi: 

---

 

20 

 

—

 

Bәs mәni niyә gözlәmәdiniz? Mәn dә sizә kömәk etmәk istәyirdim. 

Çinar ciddi bir görkәm alıb qaşlarını çatdı: 

—

 

Axı vaxt yoxdu. Anam qorxurdu ki, qonaqlar yığışar, tәzә il gәlәnә kimi

 

stolu

 

sәliqәyә sala bilmәrik. 

Gülәr gözünü süfrәdәn çәkmәdәn soruşdu 

—

 

Çinar, tәzә il һaradan gәlir? Moskvadan? Onu qarşılamağa gedәndә bizi 

dә aparacaqlar? 

Gülәrin  atası  keçәn  qış  Moskva ya  ezamiyyәtә  getmişdi.  Mәryәm  onun 

gәlmәyinә  bir  neçә  gün  qalmış  uşaqlara  demişdi: —iki  gündәn  sonra  atanızı 

qarşılamağa gedәcәyik. 

Ertәsi gün o, ev-eşiyi tәmizlәmiş, bayram günlәrindә olduğu kimi lәzzәtli 

xörәklәr bişirib һәr tәdarükünü görmüşdü. Sonra da Gülәrlә Çinarı geyindirib 

şәһәr  vağzalına  aparmışdı.  Gülәr  atasını  qarşılamağa  getdiklәri  günü  çox 

yaxşı  xatırlayırdı.  Atası  onlara  Moskvadan  nәlәr  gәtirmәmişdi:  danışan 

gәlincik, miyoldayan pişik. Çinarın özügedәn maşınını... 

İndi dә Çinar deyәndә ki, tәzә ili qarşılayacağıq, Gülәr elә bildi onlar yenә 

şәһәr vağzalına gedәcәk, Şaxta babaya oxşar әmini—tәzә ili qarşılayacaqlar. 

Çinar bacısının sözlәrinә ucadan gülüb: 

—

 

Tәzә il bәyәm adamdır?—dedi. 

Gülәr duruxdu, azca fikirlәşәndәn sonra soruşdu: 

—

 

Bәs nәdir? 

—

 

Nәdir, nәdir? Necә nәdir? — Doğrusu Çinar özü dә bilmirdi ki, bacısına 

nә  cavab  versin.  Ancaq  karıxdığını  gizlәtmәk  üçün  әlini  yellәyib 

dedi:—Yox, biz onu qarşılamağa  getmәyәcәyik. Elәcә özü gәlәcәk. 

Bu  vaxt  qapının  zәngi  çalındı.  Çinar  cәld  dәһlizә  qaçdı.  Gülәr  dә  onun 

dalınca getdi. Gәlәn, Gülәrin xalası Sәlimә idi. O yağışdan islanmış plaşını 

çıxarıb mıxdan asdıqdan sonra Gülәri qucağına aldı, yanağından öpüb dedi: 

—

 

Ay qızım, sәnin tәzә ilin mübarәk olsun, neçә belә bayramlara yetәsәn! 

O  qoltuğundan  bağlamanı  açıb  Gülәrә  qırmızı  bir  top,  Çinara  da  kiçik 

Şaxta baba bağışladı. 

---