“Elektron ta’lim” – “Электронное обучение” – “E-learning” December-2020,Volume 4 issn2-181-1199

“Elektron ta’lim” – “Электронное обучение” – “Electronik edication” March-2022,volume 6,№1 ISSN2-181-1199
http://ej.nspi.uz//
28
 
3) muammodagi ma’lum va noma’lum faktlarni bir – biriga bog‘lanishi.
Muttaxassislar ijodiy faoliyat turiga asoslangan muammolarni o‘rganishning 
uchta turini aniqlaydi:
1) ilmiy ijod;
2) amaliy ijod;
3) badiiy ijod. Muammoli ta’limning asosiy maqsadi muayyan sharoitlarda 
aqliy faoliyatni kuchaytirishdir.
Psixologlarning fikriga ko‘ra talabalar faoliyati, ular tajribasi va oldiga 
qo‘yilgan muammolar orasidagi ziddiyatlar bilan bog‘liq bo‘lib, o‘quv masalalarni 
yechish jarayonida yuzaga keladi. Bu qarama-qarshilik faol aqliy harakatga olib 
keladi. Muammoli ta’limdagi yana bir muhim masala - bu muammoli vaziyatni 
yaratish jarayonidagi muttaxassislar fikri obyekt va subyekt orasidagi mantiqiy 
munosabat, subyektning (talabaning) psixologik holati bilan bog‘liq bo‘lib, 
masalani yechish jarayonida undan yangi, ma’lum bo‘lmagan bilimlar va 
harakatlarni namoyish etish vazifasi sifatida oldiga qo‘yiladi [6]. Boshqacha 
aytganda, muammoli vaziyat shunday vaziyatki, subyekt oldida turgan qiyin 
masalalar yechimi qo‘shimcha bilimlar talab qiladi. Shu yetishmagan bilimlarni 
talaba o‘zi topib ixtiro qilishi kerak bo‘ladi.
Natijada, muammoli ta’limning an’anaviylarga nisbatan bir qator 
afzalliklarini eslatib o‘tamiz:
1) mantiqan, ilmiy, dialektik, ijodiy tarzda fikrlashni o‘rgatadi;
2) ta’lim materiallarini yanada aniqroq anglashadi, shuning uchun bilimlarni 
mustahkamlaydi;
3) ko‘proq chuqur intellektual his-tuyg‘ularni, shu jumladan quvonchli 
mamnuniyat hissi, ularning qobiliyatlari va qudratiga ishonchni his etishga olib 
keladi, shuning uchun u talabalarni jalb qiladi, ulardagi ilmiy bilimlarga jiddiy 
qiziqish uyg‘otadi;
4) mustaqil "ilmiy natijalar", osongina unutilmasligi va unutilgan taqdirda 
qo‘lga kiritgan bilimlarni tezroq tiklash mumkinligi aniqlandi.

---