23
S
İ Y A S E T V E
K
Ü L T Ü R
D
E R G İ S İ
GASPIRALI, İsmail (2004), Seçilmiş Eserleri:2 Fikri Eserleri, (hzl: Yavuz Akpınar), İstanbul: Ötüken
Neşriyatı.
TÜRKOĞLU, İsmail (2000),
Rusya Türkleri Arasındaki Yenileşme Hareketinin Öncülerinden Rızaeddin
Fahreddin (1858-1936), İstanbul: Ötüken Yayınları.
TÜRKOĞLU, İsmail (2001),
“Arşiv Belgelerine Göre Osmanlıların Gaspıralı’nın Faaliyetlerine Bakışı”, Yüz
Yılda Gaspıralı’nın İdealleri.
Bildiriler, İstanbul: Türk Yurdu Yayınları, s. 105-113.
BENDRİKOV, K. Y. Oçerki po
İstorii Narodnogo Obrazovaniya v Turkestanskom Kraye (1865-1924),
Moskova, 1960.
Julian Stafford Corbett, Maritime operations in the Russo-Japanese war: 1904 - 1905, Volume II, United
States Naval Institute, Annapolis, 1994.
DEUTSCH, Karl W. «Social Mobilization and Political- Development», American Political Science
Review, LV (Septemjber 1961).
RESULZADE, Mehmed Emin (1990), .Azerbaycan
Cumhuriyeti, Bakü: Maarif Neşriyatı.
BALA, Mehmet-zade Mirza (1938), .Mill
î Azerbaycan Hareketi – Mill
î Az. ‹›Müsavat›› Halk Fırkasının
Tarihi, Fırka Divanı Tarafından, Berlin.
DEVLET, Nadir (1999), Rusya Türklerinin Millî Mücadele Tarihi (1905-1917), Ankara: Türk Tarih Kurumu
Yayınları.
DEVLET, Nadir (1998), 1917 Ekim İhtilali ve Türk-Tatar Millet Meclisi (İç Rusya ve Sibirya Müslüman
Türk-Tatarlarının Millet Meclisi -1917-1919), İstanbul.
DEVLET, Nadir - GASPIRALI İsmail (2011), Unutturulan Türkçü, İslamcı,
Modernist, İstanbul.
HABLEMİTOĞLU, Necip (1997), Çarlık Rusyası’nda Türk Kongreleri (1905-1917), Ankara: Kırım Dergisi
Tarih Araştırmaları Serisi.
SARIAHMETOĞLU, Nesrin Azeri (2006), Ermeni İlişkileri (1905-1920), Ankara: TTK Yayınları.
WADE, Rex A. (2005), The Russian Revolution, 1917, Cambridge University Press.
CREWS, Robert D. (2006), For
Prophet and Tsar: Islam and Empire in Russia and Central Asia, Cambridge,
Mass: Harvard University Press.
HUNTİNGTON, Samuel ”Siyasal Gelişme ve Siyasal Bozulma”, çev. Ergun Özbudun, Ankara Üniversitesi
Hukuk Fakültesi Dergisi, 1965-66, Cilt 22-23, Sayı 1-4, s. 55 – 107. Sarıarka Gazetesi, 25 Ocak 1918,
No.29.
ZENKOVSKY, Serge A. (1971), Rusya’da Pan-Türkizm ve Müslümanlık, çev. İ. Kantemir, Ankara.
HAPLEMİTOĞLU, Şengül Necip (1998), Gaspıralı Şefika ve Rusya’da Türk kadın Hareketi (1893-1920),
Ankara: Ajans Türk.
DEVLETŞİN, Tamurbek (1981), Sovyet Tataristanı, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, s. 175-179;
SWİETOCHOWSKİ, T. (1988), Müslüman Cemaatten Ulusal Kimliğe Rus Azerbaycan’ı, çev. Nuray Mert,
İstanbul.
İMANOV, Vügar - TOPÇUBAŞI Ali Merdan (2003), (1865-1934) Lider Bir Aydın ve Bağımsız Azerbaycan
Cumhuriyetinin Temsili, İstanbul: Boğaziçi üniversitesi Yayınları.
ABDULLİN,
Ya. G., TATAR, Dzhadidizm sredi (1998), vozniknovenie, razvitie i istoricheskoe mesto,
24
D
Ü Ş Ü N C E
D
Ü N Y A S I N D A
T
Ü R K İ Z
Kazan: İman Yayınları.
DEVLET, Nadir (1999), Rusya Türklerinin Millî Mücadele Tarihi (1905-1917), Ankara: Türk Tarih Kurumu
Yayınları.
AKÇURA, Yusuf (1328), “Türklük”, Salname-i Servet-i Fünûn, s. 189-192.
AKÇURAOĞLU, Yusuf (1906), Din Münazaralarında İrkinçilik Hakkında, Kazan: Maarif Kitabhanesi.
AKÇURA, Yusuf (1981), Yeni Türk Devletinin Öncüleri, 1928 Yılı Yazıları, Ankara: Kültür Bakanlığı
yayınları.
AKÇURA, Yusuf (2007), Üç Tarz-ı Siyaset, Ankara: TTK Yayınları.
AKÇURA, Yusuf Mevkufiyet Hatıraları, 2. Baskı, İstanbul:
Türk Yurdu Kütüphanesi, 1329 (1914).
TOGAN, Zeki Velidi (1981), Bugünkü Türkili Türkistan ve Yakın Tarihi, İstanbul: Enderun Kitabevi.
TOGAN, Zeki Velidi (1999), Hatıralar, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
ABDÜRREŞİDOV, Zeynelabidin (2008), İsmail Gaspirinski ve Türkistan’da Cedidçilik, Taşkent.
1906 Sene 16 – 21 Avgust’da İctima’ İtmiş Rusya Müslümanlarının Nedvesi, Kazan: Matbaa-i Kerime,
1906.
Türkler ve Türklük Bilimi
Siyasi ve kültürel sonuçları bakımından binlerce yıllık, Türk tarihinin çok
önemli toplantılarından biri, 26 Şubat-6 Mart tarihleri arasında yapılan Bakü
Türkoloji Kurultayıdır.
Bilindiği üzere Türkler; insanlığa, özgün medeniyet bağışlamış milletlerden
biridir. Bir milletin kendine has bir medeniyet oluşturması, elbette çok uzun süreli bir
birikimin sonucudur, ancak hiçbir medeniyetin de tek kaynaklı oluşması mümkün
değildir. Yani medeniyetlerin bir oluşturucu etnik gücü vardır. Ancak medeniyetin
gücü ve renkleri diğer kültür ve medeniyetlerden aldıklarıyla ve onları hazmetme
yetenekleriyle ilgilidir. Türklere bu açıdan bakıldığında karşımıza çıkan manzara
şudur: Henüz bilinmeyen devirlerde çağının en hızlı ulaşım aracı olan ata binen ve
yine çok eski zamanlarda demirden silah üreten bir kavim. Bu iki temel üstünlük
aracı, Türk’ün yaşadığı konar-göçer hayat tarzıyla birleştiğinde insan havsalasını
zorlayan tarihî macera ortaya çıkmıştır. Bu tarihi maceranın coğrafyasını, bir başka
deyişle Türk’ün sosyo-kültürel alanını, Türk medeniyetinin yayılma alanlarını çok
temel hatlarıyla şöyle gösterebiliriz: Türkler, bilinen ilk zamanlarından bugüne Çin
ile komşu ve sürekli bir mücadele halindedirler. İnsanlığın önemli medeniyetlerinden
biri olan Çin ile bu uzun süreli komşuluğun sonucunda elbette ki kültürel alış
1926 Bakü Türkoloj
İ
Kurultayı
Prof. Dr. Vah
İ
t Türk
*
*
İstanbul Kültür Üniversitesi öğretim üyesi.
25