18
TEORİ
Projeksiyon Tahtası ve Katalizör Olarak
Ortadoğu Çatışmaları
Filistin-İsrail çatışması hem Batı’da hem de Müslüman ağırlıklı top-
lumlarda sıklıkla antisemit zihniyetin projeksiyon tahtası ve katalizör
olarak iş görmektedir. Eski Ahit’te geçen kin, uzlaşmazlık, seçilmişle-
rin küstahlığı gibi tanıdık kalıp yargılar İsrail Devleti’ne yansıtılır.
23
Bunlar arasında, Irak’ta bağımsız bir Kürdistan kurulması için
var olduğu söylenen Yahudi planı özel bir önemdedir. Bu sıklıkla
yayınlanan komplo teorisinde, Kuzey Irak’taki Kürdistan Bölgesel
Yönetimi Başkanı Mesud Barzani, ailesinin iddia edilen Yahudi kö-
keni nedeniyle merkezi bir rol oynar.
24
Nazi Karşılaştırmaları
İsrail eleştirilerinde Nasyonal Sosyalizm’e farklı biçimlerde gönder-
me yapılır. Farklı görüşlerden yazarların Gazze’deki İsrail operasyon-
larını Nazi politikalarıyla eş tutan yazıları adeta olağan bir hal almış-
tır. Bazı örnekleri vermek gerekirse:
— Bugün İsrail, Nazi Almanyası’nınkine benzeyen bir ‘suç’ işlemek-
tedir. […] Çünkü ‘Yaz Yağmuru’ Harekâtı […] ezilen halkı toplu
olarak cezalandırmakta ve Hitler tarafından Yahudilere karşı ör-
gütlenmiş olan ‘Kristal Gece’ Pogromu’nu anımsatmaktadır.
25
— İsrail Auschwitz ayıbını işleyenlerden farkı ne?
26
— Nazilerden öğrendiklerini hayata geçirerek, Yahudi SS’inin iş
başında olduğu […] ‘İsrail’ denilen Siyonist-Nazi işgal rejimini
kurmuşlardı.
27
— Nazilerinkini çoktan geçmiş bir toplama kampı.
28
— [Hitler] dünyaya bela olacaklarını bildiği için, ırkçılığı din belle-
miş ve dünyayı kana bulamaktan zevk alan hilebaz Yahudileri
dünyadan temizledi.
29
23 Krş. Wolfgang Benz, Was ist Antisemitismus? [Antisemitizm nedir], Bonn
2004, S.202.
24 Krş. Ayşe Hür, Küreselleşen
Anti-Semitizm ve Türkiye, Birikim, 18.10.2005.
25 Hadi Uluengin, Kristal,
Yaz ve Israil, Hürriyet, 11.07.2006.
26 Ahmet Kekeç,
Gazze değil Auschwitz, Star gazetesi, 31.12.2008.
27 Hakan Albayrak, Nazi benzetmesi niye rahatsız etti?, Yeni Şafak, 10.01.2009.
28 Ali Bulaç, İsrail!, Zaman, 29.12.2008.
29 Abdurrahim Karakoç, Vakit 17.08.2004.
“Mavi Marmara” Olayı: Almanya’daki Türkçe Gazetelerin
Haberlerinin Bir Çözümlemesi
“Mavi Marmara” olayı, yani 2010 Mayıs’ındaki Gazze filosu, Türk ka-
muoyunda ve Türk siyasetinde hem İsrail-Türkiye ilişkilerinde hem
de İsrail’in Türk kamuoyundaki imgesinde belirgin bir kötüleşmeye
yol açan bir infial dalgası yaratmıştı. Son olarak, bu vaka üzerinden üç
gazeteyi, Hürriyet, Sabah ve Türkiye, inceleyerek bir medya çözüm-
lemesi yapalım.
30
Özellikle Sabah ve Türkiye’de yer alan görüşler açık biçimde
taraflıydı. Sütunlarında yalnızca İsrail karşıtı ama aynı zamanda an-
tisemit yorumlar okunuyordu. Buna karşılık Hürriyet gazetesindeki
köşe yazılarında böyle taraflı bir habercilik bulunmuyordu. Haberle-
rin bütünü İsrail’e karşı eleştirel kategorisine girse de aynı zamanda,
bu gazetede olan bitenin tarafsız ve mesafeli bir çözümlemesini yap-
ma çabasını gösteren yorumlar da basılıyordu.
Sabah’taki 4 Haziran 2010 tarihli köşe yazısında yorumcu
Yavuz Donat okuyucularını İsrail gizli servisinin Türkiye’de girişebi-
leceği kışkırtma denemelerine karşı uyarıyordu. Haşmet Babaoğlu 2
Haziran 2010’da Türk basınında, İsrail kutsal tatil günlerinde bile
yardımları Gazze‘ye zamanında ulaştırıyor diye yanıltıcı görüşler ya-
zan, “ajan ruhlu zavallılar var,” diye yazıyordu.
31
Türkiye gazetesinde “beşinci kol”un Türkiye’de Yahudi serma-
ye biçiminde Türkiye’de etkin olduğu,
32
2 Haziran 2010’da İsken-
derun’daki Deniz üssüne yapılan, altı Türk askerinin öldüğü PKK
saldırısıyla “Mavi Marmara” olayı arasında bir bağlantı olduğu ifa-
de edilmiştir.
33
Sabah’ta ise Antalya’da Episkopos Padovese’nin Türk şoförü
tarafından öldürülmesinin de İsrail’in “Mavi Marmara” saldırısıyla
ilişkili olduğunu,
34
daha sonra izole olmuş bir Türkiye’ye karşı daha
etkili olabilmek için, ABD’yle karşı karşıya getirmek istediği
35
gibi
iddiaları içeren yazılar yayımlanmıştır.
Almanya’daki Türkiye kökenli insanlar için Türkçe medya çok
önemli bir rol oynamaktadır. Bu medyayı takip eden bu görece yaş-
lı hedef kitlenin ve onların etkisi altında siyasallaşma süreçlerini
yaşayan genç kuşakların Türk-Alman göçmen topluluğunda küçüm-
senmeyecek bir ağırlığı olduğu varsayılabilir. Bu yolla Türkçe haber-
lerde dile getirilen antisemit yorumlamaların Almanya’daki Türk göç-
menlerin görüşlerinin oluşmasına da belli bir etkisi olmaktadır.
•
30 İncelemede Türk gazetelerinden Sabah (48), Türkiye (22) Hürriyet (63)‘ten
2.-11.6.2010 tarihleri arasından 133 makale çözümlemeye dâhil edilmiştir. Bu
seçimler sırasında yalnızca köşe yazılarında ya doğrudan olaya ya da İsrail-Türkiye
ilişkilerine değinen görüş bildirimleri dikkate alınmıştır.
31 Haşmet Babaoğlu, Olup biteni bu medyayla anlayabilir miyiz?, Sabah,
02.06.2010.
32 İsmail Kapan, İsrail‘in beşinci kol faaliyetleri.
33 Nuri Elibol, PKK İsrail‘e taşeronluk yapıyor, Türkiye, 02.06.2010.
34 Okay Gönensin Vatan gazetesi için yazar. Sabah, 6.6.2010 tarihinde onun
İsrail’i eleştiren köşe yazısına yer vermiştir.
35 Yılmaz Öztuna, İsrail‘in hedefi, Türkiye, 2.6.2010
19
TEORİ
Türkiye’de mevcut olmayan Holokost eğitimine özellikle de güncel an-
tisemitizm, Holokost’un çarpıtılması, küçümsenmesi, inkarı ve tüm
bunlar karşısında halkın, aydınların, medyanın ve siyasi liderlerin
umursamazlığı nedeniyle ihtiyaç var.
Elbetteki Holokost eğitiminin faydalı olabileceği çok daha farklı
alanlar, öğrencilere sağlayabileceği kazanımlar var ancak bunlar baş-
ka insan hakları, ayrımcılık gibi dersler vasıtasıyla da öğretilebilir.
Türkiye’de resmi söylemde antisemitizmin varlığı reddediledur-
sun, antisemitizm; sokaktaki vatandaşın konuşmasında, liberal de-
diğimiz gazetecinin yazısında veya siyasetçilerin demeçlerinde de
mevcut. İslamcı basın bu konuda başı çekiyor tabii. Üstelik bu ülke-
de sadece Yahudi olduğu için öldürülen de var, yağmalanan Yahudi
mezarlıkları da var, bombalanan sinagoglar da var.
Uluslararası Holokost Anma İttifakı’nın (IHRA) 2016 yılında
kabul edilen antisemitizmin çalışma tanımındaki birebir Holokost’la
ilgili kısımlar şu şekilde:
36
- 2. Dünya Savaşı’nda Nasyonal Sosyalist Almanya’nın, destekçi-
lerinin ve işbirlikçilerinin elinde Yahudilerin soykırıma uğradığını, bu-
nun kapsamını, mekanizmalarını (örneğin gaz odaları) ya da maksatı-
nı inkar etmek (yani Holokost’u inkar etmek).
- Yahudileri bir halk olarak ya da İsrail’i bir devlet olarak Holo-
kost’u uydurmak ya da abartmakla suçlamak.
Holokost’un komplo teorileri kapsamında ele alınıp, İsrail ve ora-
dan yola çıkarak Yahudilerin elinde bir silah ve kontrol aracı olduğu,
Filistinlilere karşı yaptıklarını haklı göstermek adına kendilerini kur-
banlaştırmak ve acındırmak için kullandıkları bir vasıta olduğu çokça
başvurulan bir söylem. Bazı politikacıların böyle bir yola başvurmaya
çalıştığını düşünsek bile bunu tüm ülkeye ve halkına, oradan da tüm
Yahudilere mal etme eğilimi son derece sakıncalı.
* Istanbul Bilgi Üniversitesi Yahudi Toplulukları Çalışma Birimi (YATOÇ)
36 https://www.holocaustremembrance.com/sites/default/files/press_release_
document_antisemitism.pdf
Türkiye’de Holokost inkarı da oldukça yaygın, Holokost inkarcılarının
kitapları yayınlanmaya devam ediyor.
37
İnkarcılar sadece Yahudi soy-
kırımının olmadığını söylemekle yetinmiyor, bir yandan da bu “yala-
nın” siyasi bir işlevi olduğunu söylüyorlar; siyonizmi meşrulaştırmak.
Çünkü her ne kadar Holokost, İsrail devletinin kurulmasının nedeni
ve tarihi dayanağı olmasa da bu devletin kuruluşuna ahlaki bir meş-
ruiyet kazandırdı. İşte inkarcı-antisemit söylem de Yahudi Devleti’nin
meşruiyetini ortadan kaldırmak için Holokost’un önemini ve kapsamı-
nı, hatta varlığını reddiyor.
38
Tarihin bilinçli olarak reddedilmesi ve çarpıtılması, demokrasi-
nin güvence altına alınması ve bireysel hakların korunmasına karşı bir
tehdittir. Soykırımın inkar edilmesi, sadece o soykırımın kurbanları-
nın anılarına ve ailelerine karşı bir saygısızlık değil aynı zamanda bir
toplumun geçmişle olan ilişkisine, geçmişini ve geleceğini algılama-
sına yönelik de bir müdahaledir ve toplumsal barışın önünde ciddi
bir engeldir. Bir toplumda bir grup hedef alındığında aslında herkes
37 The World Conquerers (Louis Marschalko) 1971’de Türkiye’de yayınlanan ilk
inkarcı kitabı, “Cihanı Yutmaya Hazırlanan Sinsi Canavar Yahudi“ başlığıyla yayın-
landı ve 2014 yılında da dahil olmak üzere yayınlanmaya devam ediyor, 2014’te
Dünya Hakimleri -Yahudi- Cihanı Yutmaya Hazırlanan Sinsi Canavar olarak yayın-
landı; Harun Yahya adıyla Adnan Oktar 1995’te Soykırım Yalanı adlı kitabını yay-
ınladı; bkz. Rıfat N. Bali, Antisemitism and Conspiracy Theories in Turkey, Libra,
2013. Adnan Oktar daha sonra bu kitabı kendisinin değil Nuri Özbudak adlı bir ar-
kadaşının yazdığını ve Holokost’u inkar etmediğini açıklamıştır. Holokost inkarcısı
Roger Garaudy Türkiye’de de İslami kesimde çok etkili olan bir isim. Kitabı “İsrail,
Mitler ve Terör” Türkiye’de yayınlanmaya devam ediyor (son olarak 2015’te basıldı).
2013’te ölümünün ardından Garaudy Türkiye’de muhafazakar basında saygıy-
la anıldı. Bkz. Pınar Dost-Niyego, “Negasyonist Roger Garaudy‘nin Ardından...
Türkiye‘de Holokost Eğitimi”, Birikim, 20 Ağustos 2012, http://www.birikimdergisi.
com/guncel-yazilar/631/negasyonist-roger-garaudy-nin-ardindan-turkiye-de-
holokost-egitimi#.WJWSc1OLTIU.
38 Georges Bensoussan, “Négationnisme et antisonnisme: récurrences et con-
vergences des discours de rejet”, Revue d’histoire de la Shoah, n˚166, Mayıs-
Ağustos 1999.
Türkiye’de Antisemitizmle
Mücadelede Bir Araç Olarak
Holokost Eğitimi
METİN
Dr. Pınar Dost-Niyego*