Çay Hazırlama ve Servisi doc

 

 

40 

Ø

 

İngilterede çay servisi

 

Çay  kültürü  konusunda,  mutlaka  sözünü  etmemiz  gereken  bir  ülke  de,  hiç  şüphesiz, 

İngiltere’dir.  Dünyaca  meşhur  “İngiliz  5  çayı”, 

İngilizlerin  çayı,  Hindistan’da  bulundukları  sürede 

deneyip  vazgeçemedikleri  diğer  tatlar  ile  birlikte 

ülkelerine  getirmeleriyle  gelişmiştir.  Çay  salonu  (tea 

room),  “iki  kişilik”  çay  (tea  for  two),  ikindi  çay  saati 

(afternoon  tea)  gibi  kavramlar;  sütlü  çay,  çay  saatinde 

kaymak  ve  marmelatla  yenilen  çörekler  (scones)  ve 

porselen  çay  fincanları,  çay  kültürüne  hep  İngilizlerin 

armağanıdır. 

 

Fransa ve Hollanda'dan sonra İngiltere'ye sıçrayan 

çay  ı,  Kral  Edward'ın  sohbet  ortamı  için  hoş  bir  ortam  yaratma  amacıyla  küçük  çay 

ziyafetleri  düzenlemesi  sonucu  gelenek  haline  gelen  beş  çayı,  İngiltere'den  tüm  dünyaya 

yayılmıştır.  

 

Davetlerde Çin çayı Hint çayına tercih edilirken, limonlu, sütlü ya da kremalı sunulur. 

Eğer  çay  süt  ile  içilecekse,  daha  iyi  bir  karışım  için  fincana  çaydan  önce  süt  eklenmelidir. 

Çayın yanında ise küçük sandviçler ve el yapımı çay pastaları tercih edilir. 

 

İlgilterede  çay  bitkisi  yetişmemesine  rağmen  İngilizlerle  özdeşleşen  çay  isimleri 

vardır. Bunlar;  

•

 

Eraly Grey: İngilizler genellikle bu çayı tercih ederler. Bu yoğun kokulu 

çay, bergamut esansı ile harmanlanarak hazırlanmaktadır. 

•

 

English Breakfast: Güne dinç başlamak için Hindistan ve Seylan 

çaylarının karışımından elde edilen güçlü bir harman çayıdır.  

Bir  İngiliz  çay  davetinde  en  az  iki  masa  hazırlanır.  Birinci  masada  ev  sahibesi  çay 

gereçlerini  ve  çay  fincanlarını  elinin  altında  bulundurur.  İkinci  masada  ise  tabaklar  ve 

lezzetli yiyecekler durur. Ayrıca misafirlerin fincanlarını bırakabilecekleri küçük sehpalar da 

vardır. Bir İngiliz çay saati yaklaşık bir saat sürer.  

 

Ø

 

Kırgızistan’ da çay servisi 

Küçük  bir  çanak  olan  “  çanaç”  Kırgızistan’da  çay  içmek  için  kullanılan  porselen  bir 

kaptır. Çay çanaçın içerisine en fazla üçte birine veya yarısına kadar ulaşacak şekilde konur. 

Kırgız  geleneklerine  göre  çanaça  az  çay  koyulur  böylece  daha  fazla  sayıda  çay  servisi 

yapılarak misafirperverliğin ve saygının ifadesi en üst düzeye taşınmak istenir. 

Orta Asya'da ise çay tereyağı ile bir tencerede pişirilir, süt ve kaymak ilâve edilir. çay 

kültürünün çok yaygın olduğu Kazaklarda iki türlü hazırlanır. 

Bir  türü  hemen  hemen  her  yemek  sonrasında  içilen  "akşay"  yani  "akçay"dır.  Bu  çayı 

hazırlarken, ocakta kaynayan çaydanlığa yeteri  kadar çay atılır, çaya, karabiber, zencefil  ve 

karanfil  de  eklenir.  Bu  karışım  3-4  dakika  kaynadıktan  sonra  süt,  tereyağı  veya  varsa, 

kaymak  ilâve  edilir.  Tuz  da  eklenir  ve  "şını"  denilen  büyük  porselen  fincanlarla  servis 

yapılır. 

Resim 2.40: İngiliz çay servisi 

 

---

 

 

41 

Kazakların diğer çay hazırlama yöntemi ise onlara özgüdür. Kazaklar, "Bolagan" ya da 

"karma çay"  dedikleri çayı şöyle  hazırlarlar: Tencerede, yağda kavrulan unun üzerine sütlü, 

tuzlu çay, süzülerek konur. Ağır ateşte 4-5 dakika kaynatılır. Elde edilen bu koyu çay sıcak 

servis yapılır.  

 

Ø

 

Fas, Tunus ve diğer Kuzey Afrika Ülkelerinde çay servisi 

Bu  yörenin  çayına  “nane  çayı”  (mint  tea)  deniyor.  Çünkü  bildiğimiz  çay,  mutlaka 

içerisinde bir dal taze nane yaprağı ve bol miktarda şekerle içilir. Düz formda, altın yaldızlı, 

ince cam bardaklarda servis edilir. 

 

Ø

 

Fransa’ da çay servisi 

Fransız  entellektüellerinin  özel  bir  çay  sevgisi  vardır.  Yaygın  çay  salonlarının  yanı 

sıra,  romantik  isimleri  olan  çeşitli  çayların  satıldığı   küçük  çay  dükkânı  zincirleri  vardır. 

Fransız  kültüründe  çay,  uzun  süre  demlenmeden,  ince  porselen  bir  fincanda  ikram  edilir. 

Hafif  içimli  bir  çayın  yanında  küçük  bir  çikolata,  krokan  gibi  yiyecekler  servis  edilir.  

 

Ø

 

Moğolistan’ da çay servisi   

Çaya  biraz  yağ,  bir  tutam  tuz,  biraz  un  ya  da  darı  ekleyip  ikram  ederler.  Dilim  dilim 

edilip  bir  hafta  açık  havada  kurutulmuş  kuzu  etini  çayın  içine  atıp  içerek,  soğuk  iklim 

koşullarına ve göçebe hayata karşı güç ve enerji kazanırlar.  

Ø

 

Arabistan’da çay servisi   

"Süleymanî"  denilen  usulle  çayı  demlerler.  Çay  ve  şeker  aynı  kapta  kaynatılır. 

Kaynatılan çay,  şeker karışımlı servis edilir. Genellikle Seylan çayı servis edilir. 

 

Ø

 

Paraguay’ da çay servisi 

 

Resim 2.41: Paraguay çay servisi takımı 

 

Demlik  olarak  kurutulmuş  su  kabağı,  bölgede  yetişen  sert  kabuklu  meyvelerin 

kurutulmuş  kabukları,  gümüş,  cam  veya  uygun  metal  kaplar  tecih  edilir.  Bu  kaplar  'mate' 

olarak  adlandırılır.  Demlemeden  önce  kap  ~  65

o

C’  lik  bir  suyla  çalkalanır.  Yerba  mate 

denilen  kurutulmuş çay  yaprakları kaba konur. Çay üzerine  kaynar vaziyette  olmayan sıcak 

su dökülür. Bir iki dakika demlemeye bırakılır. Çay içimi bombilla denilen çubuklarla olur. 

Bu  çubuklar  yaprakların  ağza  girmesine  engel  olur.  Hazırlanan  deme  konulmadan  önce 

bombilla  85

o

C  civarında  sıcak  su  ile  çalkalanması  gerekmektedir.  Genellikle  sade  olarak 

içilmekle  beraber,  isteğe  göre  süt,  şeker  veya  limon  ile  farklı  bir  lezzet  katılarak  servis 

edilebilir. 

---