Buyraklar patofiziologiyasi

Siydikning solishtirma ogirligi

• Normada 1002-1035 gacha bo’ladi (ovqatlanish turiga va klimotga bog’liq bo’ladi). 1018-1020 atrofida bo’ladi. Quyidagi turlari farq qilinadi:
•  
• a) Gipostenuriya – solishtirma og’irligi 1012-1014. Bu buyrakning konsentratsiyalash hususiyatining buzilganligini bildiradi va kanalchalarning og’ir shikastlanishlarida kuzatiladi.
•  
• b) Izostenuriya – solishtirma og’irligi 1010-1012 atrofida bo’ladi va ajralayotgan siydik miqdoriga bog’liq bo’lmasdan sutka davomida solishtirma og’irlik deyarli bir hil bo’ladi. Bunday holat asosan kanalchalarning distal qismi shikastlanishlarida, ya’ni tubulopatiyalarda kuzatiladi, shuningdek, surunkali glomerulonefritlarda, piyelonefritlarda bo’ladi.
•  
• v) Giperstenuriya – solishtirma og’irlik 1022 dan ↑. Quruq ovqatlar iste’mol qilinganda, suvsizlanishlarda, ADG miqdori ↑.

NORMADA SIYDIKNING TARKIBI:

• Umumiy azot qoldiqlari sutkada - 15-20 gr
• Shundan siydikchil - 10-12 gr
• Siydik kislotasi- 0.75 gr
• Kreatinin - 0.1-0.2 gr
• Gipur kislotasi - 0.7 gr
• Ammiak- izlari
• Tuzlar (uratlar, sulfatlar, natriy magniy ionlari)
• Suv o’rtacha 1.5 litr
• Ichki muhitga bog’liq holda atsidogenez va ammoniogenez.

Siydikning patologik tarkibi

• Gematuriya – siydikda eritrositlarning paydo bo’lishi. Quyidagi turlari farq qiladi:
• Darajasi bo’yicha:
• a) Mikrogematuriya – mikroskopda aniqlanadi;
• b) Makrogematuriya – siydik rangi qizg’ish rangda bo’ladi
• Rivojlanish mexanizmi bo’yicha:
• a) Buyrakka bog’liq gematuriya – siydikning hamma (masalan, o’tkir glomerulonefritlarda) porsiyalarida bo’ladi.
• b) Siydik ajratish yo’llari gematuriyasi – siydikning boshlang’ich porsiyalarida bo’ladi. Masalan: buyrak tosh kasalligi, siydik ajratish yo’llarida o’smalar bo’lganida.