Buxgalteriya lit

Т
o‘rtinchi muomala. 
Т
aqsimlash qaydnomasiga asosan
umumishlab chiqarish xarajatlari asosiy ishlab chiqarish
xarajatlariga o‘tkazildi — 8000 so‘m. Bu muomalaga
quyidagicha buxgalteriya provodkasi beriladi.
Debet
„Asosiy ishlab chiqarish“ schoti — 8000 so‘m.
Kredit
„Umumishlab chiqarish xarajatlari“ schoti —
8000 so‘m.
Beshinchi muomala. 
„Asosiy ishlab chiqarish“dan
tayyor mahsulot omborga qabul qilindi — 90000 so‘m.
Yuqorida keltirilgan misolimiz schotlar chizmasida
quyidagicha ko‘rsatiladi:

---

110
Demak, kalkulatsiya schotida mahsulot ishlab chiqa-
rish bilan bog‘liq xarajatlar ko‘rsatiladi.
Т
aqqoslovchi schotlar
. Bu guruhga kiruvchi schot-
larning o‘ziga xos xususiyati shundaki, ulardagi me’yor-
lashlarni bir-biri bilan taqqoslash, solishtirish imkoniyati
yaratiladi. 
Т
aqqoslovchi schotlarga „Mahsulot (ish,
xizmatlar) sotish“, „Foyda va zararlar“ schotlari kiradi.
Т
aqqoslovchi schotlardagi yozuvlar har xil bo‘lgan ikki
ko‘rsatkichni bir-biri bilan taqqoslash yo‘li bilan farq
summalarini aniqlash imkoniyati tug‘iladi. 
Т
aqqoslovchi
schotlar xususiyatini o‘rganish maqsadida quyidagi
misollarni keltiramiz.
„Materiallar“
Dt schoti Kt
50000
„Asosiy ishlab
chiqarish“
Dt schoti Kt „Tayyor mahsulot“
Dt schoti Kt
Boshlang‘ich
qoldiq
„Mehnatga haq to‘lash
bo‘yicha xodimlar bilan
hisob-kitoblar“
Dt schoti Kt
15000
„Ijtimoiy sug‘urta va
ta’minlashga doir
hisob-kitoblar“
Dt schoti Kt
5550
„Umumishlab chiqarish
xarajatlari“
Dt schoti Kt
8000
8000
5550
15000
50000
90000
Boshlang‘ich
qoldiq
90000
Oy oboroti: 78550
90000
Oy oxiriga qoldiq: 3550

---

111