Boshlang’ich sinf o’qituvchisi uchun interaktiv metodlar va o’quvchilarni darsga jalb qilish axmedova Dildora Boboqulovna
Yüklə 0,81 Mb. Pdf görüntüsü
|
часть 1 « Научный импульс » Февраль , 202 3 547 bironta ham o’quvchi chetda qolmasdan ishtirok etadi va o’zlarining shahsiy fikrlarini bemalol qo’rqmasdan bayon eta oladilar. O’quvchilar ko’rgan, eshitgan, idrok qilgan narsalarini zo’r qiziqish bilan bayon eta oladilar. Bolalarda darsga bo’lgan qiziqish va havas ham oshadi. Hamda o’zaro bir-biriga do’stona munosabatlar xosil bo’ladi.Bir-birlari bilan o’zaro fikr almashadilar. Boshlang’ich ta’limda o’quvchilarning yosh hususiyatlari, savodxonlik darajalari, tabiatlariga qarab turli hil didaktik o’yinlar va metodlardan foydalaniladi. Endi ta’lim jarayonlarini didaktik o’yinlarda olib boorish haqida gapiramiz: Interfaol metodlar o’quvchi faoliyatini jadallashtirib faollashtiradi.Bunda o’quvchilarning shahsiyatidagi ijodiy imkoniyatlarini ruyobga chiqaradi. Interaktiv o’yinlar – nazariy, amaliy, rolli, jismoniy, ishchanlik va bir qancha turlarga bo’linadi.Bunda o’quvchilar ulchash, hisoblash, tahlil qilish, sinash, solishtirish, xulosa chiqarish, nutq o’stirish, mustqail qaror qabul qilish kabi bilimlarni takomillashtiradi. Hozirda amaliyotda qullanilayotgan ta’lim metodlari rang-barang va hilma-hildir. Boshlang’ich sinflarni o’qitishda asosan – so’zlash, ko’rgazmali vositalardan foydalanib tushuntirish va ko’rish, tinglashga asoslangan metodlardan foydalaniladi. Rolli o’yinlar va didaktik o’yinlar metodi ham juda qo’l keladi. Bugungi kunda bir qancha rivojlangan mamlakatlarda ta’lim tarbiya jarayonining samaradorligini kafolatlovchi zamonaviy tehnikalarni qo’llash borasida katta tajriba asoslarini tashkil etuvchi – interfaol metodlar nomi bilan yuritilmoqda. Interaktiv metodlarning turlari ko’p bo’lib, ta’lim tarbiya jaratyonining deyarli hamma vazifalarini amalga oshirish maqsadlari uchun moslari hozirda mavjud. Interfaol metodlar deganda – ta’lim oluvchilarni faollashtiruvchi va mustaqil fikrlashga undovchi, ta’lim jarayonining markazida ta’lim oluvchi bo’lgan metodlar tushuniladi. Bu metodlar qullanilganda ta’lim beruvchi ta’lim oluvchini faol ishtirok etishga chorlaydi. Ta’lim oluvchi butun jarayon davomida ishtirok etadi.ta’lim oluvchi markazda bo’lgan yondashuvning foydali jihatlari quyidagilarda namoyon bo’ladi. I1.Ta’lim samarasi yuqoriroq bo’lgan o’qish-o’rganish; 2.Ta’lim oluvchining yuqori darajada rag’batlantirilishi; 3.Ilgari ortirilgan bilimlarni ham e’tiborga olinishi; 4.Ta’lim jarayoni ta’lim oluvchining maqsad ehtiyojlariga muvofiqlashtirilishi; 5.Ta’lim oluvchining tashabbuskorligi va mas’uliyatining qo’llab-quvvatlanishi; 6.Amalda bajarish orqali o’rganilishi; 7.Ikki taraflama fikr – mulohazalarga sharoit yaratilishi. ,, Agar bolalar erkin fikrlashni o’rganmasa, berilgan ta’lim samarasi past bo’lishi muqarrar” degan edi prezidentimiz I.A.Karimov. Boshlang’ich sinflarning o’qish darslari o’z mohiyati, maqsad va vazifasiga ko’ra ta’limda o’z o’rniga ega. Sababi uning negizida savodxonlik va ahloqiy ta’lim tarbiya asoslari yotadi. Shuning uchun ham o’qish ta’limisiz, boshqa ta’limni tasavvur qilib bulmaydi. O’qish darslarida o’quvchilarimiz ilk bor matnni to’g’ri o’qish, mazmunini o’zlashtirish bilan rubaro bo’ladi.aynan o’qish ta’limda o’quvchining avvalo insonligini, ya’ni o’zligini qolaversa |