62
Bank of Baku ilə yanaşı Azər -Türk Bank və Azərbaycan Beynəlxalq Bankı üzrə
aparılan əməliyyatlara nəzər salaq və onları qarşılıqlı formada müqayisə edək.
Cədvəl 4
15
Azərbaycan Beynəlxalq Bankı
mln manat
2013
2014
2015
2016
Kredit qoyuluşları
6025109
7292228
9352609
9873695
Kredit faizləri , %
(effektiv faiz dərəcəsi )
21
19
29
29
Kredit əməliyyatlarından
gəlirlər
224526
329017
380407
436896
Cədvəl 5
16
Azər-Türk Bank
Min manat
2013
2014
2015
2016
Kredit qoyuluşları
200693
202553
401781
560298
Kredit faizləri , %
(effektiv faiz dərəcəsi )
19
25
20
23
Kredit əməliyyatlarından
gəlirlər
9186
10196
35675
45637
15
Azərbaycan Beynəlxalq Bankı üzrə kredit əməliyyatlarının təhlili-
Mənbə
:https://www.ibar.az/az/about-bank/disclosure-of-information/financial-statements/
,
16
Azər-Türk
Bank
üzrə
kredit
əməliyyatlarının
təhlili-
Mənbə
http://www.azerturkbank.az/bank/disclosure/year/
63
Azər-Türk Bank üzrə risklərin idarəedilməsi siyasətinin əsas alətlərinə nəzər
salaq:
1.
risklərin idarəedilməsi ilə əlaqədar
parametrlər sistemi
2.
limitlər sistemi
3.
nəzarət sistemi
4.
qərarların qəbul edilməsi və səlahiyyət bölgüsü
Beynəlxalq Bank və Azər- Türk Bank üzrə kredit əməliyyatlarının
müqayisəli təhlilindən öncə, əvvəlcə, qeyd etməliyik ki, Azərbaycan Beynəlxalq
Bankı 1992-ci ildə yaradılan və yaradıldığı dövrdən indiyə qədər daim inkişaf
edən, eləcə də filial şəbəkəsini və şöbələrini genişləndirən ən qabaqcıl
kommersiya bankları sırasına aiddir. Bu bank üzrə kredit əməliyyatlarının təhlilinə
əsasən qeyd edə bilərik ki, 2013-2016-cı illər ərzində stabil olaraq bankın kredit
qoyuluşları artmışdır. Kredit qoyuluşlarını müvafiq olaraq əldə edilən gəlirləri
daim yüksəlmişdir. Azərbaycan Beynəlxalq Bank üzrə kredit əməliyyatlarının
təhlili vasitəsilə əldə edilən göstəriciləri, Azər-Türk Bank ilə müqayisə etdiyimiz
zaman bu, ümumilikdə, bu banklar arasındakı faiz dərəcəsi gəlirlər və kredit
qoyuluşları arasında kifayət qədər böyük fərq olduğunu görə bilərik.
Bununla yanaşı qeyd etməliyik ki, 2015-ci ildən etibarən yalnız Azərbaycan
Beynəlxalq Bankında deyil, ölkədə fəaliyyət göstərən bir sıra banklar ölkəmizin
məruz qaldığı mənfi iqtisadi şəraiti və qlobal neft qiymətlərinin azalmasının
təsirini ilə üzləşməli olmuşdur. Belə ki, 2015-2016-cı il üzrə Azərbaycan
Respublikası Mərkəzi Bank Azərbaycan manatının digər əsas ticarət valyutalarına
qarşı 34% devalvasiya etmişdir. Bunun nəticəsində manatın Amerika dollarına
qarşı mübadilə məzənnəsi, hər Amerika dolları üzrə 1.05Azn olmuşdur. 21 dekabr
2015-ci il tarixində isə manatının Amerika dollarına qarşı olan rəsmi mübadilə
məzənnəsi 1.55Azn olmuşdur.
Manatı devalvasiya olmasa ümumilikdə faiz dərəcələrinin və inzibati
xərclərin artması ilə nəticələnmişdir. Xüsusilə də bankların fəaliyyəti zamanı işlək
64
kreditlərin portfeldə payı kifayət qədər mənfəət əldə etməyə şərait yaratmalıdır.
Belə olduqda isə Azərbaycanda fəaliyyət göstərən banklardan getdikcə aktivlərin
keyfiyyətində azalma və problemli kreditlərin artması kimi hallar baş verməyə
başladı. Bu vəziyyətin aradan qaldırılmasından, bankların aktivlərinin keyfiyyətini
artırmaq və kapital mövqeyi möhkəmləndirmək vasitəsiləb bir sıra tədbirlər həyata
keçirməyə başlamalıdır.
Bununla yanaşı qeyd etməliyik ki , Azərbaycan Beynəlxalq Bankı, Azər-
Türk Bankla müqayisədə ölkədən şöbələrinin filiallarının və işçilərinin sayına görə
kifayət qədər geniş şəbəkəyə malikdir.
Tədqiqatçılar tərəfindən Amerika bank sisteminin xarakterizə edilməsi
zamanı , bu sisteminin dünya liderliyinin qorunub saxlanmasının bir sıra səbəbləri
vurğulanmışdır. Amerikadan azad sahibkarlıq ideyalarının yayılması və xarici
firmaların fəaliyyətinin məhdudlaşdırılması, onun daxili bazarından lider olmasının
əsas səbəblərindən hesab edilir. İstər Avropa, istərsə də Amerika bank təcrübəsinə
əsaslanaraq qeyd edə bilərik ki, ölkəmizdə xarici banklarla rəqabət apara biləcək
bank hesab edilən Beynəlxalq Bankın, eləcə də bir neçə digər nüfuzlu bankın
olması Bank sferasının inkişafının gələcək perspektivlərindən xəbər verir.