NƏTİCƏ VƏ TƏKLİFLƏR
Tədqiqat işinin müxtəlif bölmələrində risk menecmentinə təsir edən amillər
müəyyən edilmiş risklərin idarə edilməsi ilə bağlı məsələlər təhlil edilmiş və
ümumiləşdirilmiş nəticələr əldə edilmişdir. Hər şeydən öncə qeyd etməliyik ki,
istənilən halda risk dedikdə hər hansı fəaliyyət sahəsi üzrə olan yarana biləcək
itkilər nəzərdə tutulur. Çünki bank sferası üzrə fəaliyyət zamanı risklərin qəbul
edilməsi və buna müvafiq olaraq, risklərin idarə edilməsi bank işinin tərkib hissəsi
hesab edilir. Bazar iqtisadiyyatı şəraitində o banklar öz fəaliyyətini uğurla davam
etdirir ki, burada risklərin idarə edilməsi və risk menecmentin xüsusiyyətləri diqqət
mərkəzində saxlanılsan. Bankların fəaliyyətinin daha çox mənfəət əldə etməyə
istiqamətləndiyini nəzərə alsaq, onların fəaliyyətindən yaranacaq hər hansı bir risk
böyük itkilərə səbəb ola bilər. Elə buna görə də hər bir bank öz fəaliyyətində
risklərin idarə edilməsinin minimumlaşdırılması barədə düşünməlidir. Riskin
azaldılması və onuna minimuma endirilməsi ilə bağlı olan tətbiq edilən metodlar
isə aşağıdakılardan ibarətdir
sığortalama; ;
risklərin sahibkarlıq layihələri iştirakçıları arasında bölünməsi;
maliyyə ehtiyatlarının yaradılması (özünü sığorta);
diversifikasiya;
Tədqiqat işində risk menecmentinin xüsusiyyətlərinə uyğun olaraq bir sıra
bankların nümunəsində ümumilikdə, risklərin idarəolunması mexanizminin və risk
menecmentinin bank sferasına tətbiq istiqamətləri müəyyən edilmişdir.
Risklərin düzgün şəkildə qiymətləndirilməsi, bankların fəaliyyəti zamanı ödəmə
qabiliyyətinin kəskin zəifləməsinə, bank resurslarının itirilməsinə, planlaşdırılmış
gəlirlərin əldə olunmamasına səbəb ola bilər. Belə halların baş verməməsi
baxımından banklar bütün fəaliyyət istiqamətləri üzrə mövcud potensial riskləri
əvvəlcədən müəyyən etməli və onların yaranma səbəblərini aşkar edərək təhlil
etmək bacarığına malik olmalıdırlar. Bank sferasında risk menecmentinin tətbiqi
xüsusiyyətləri, zamanla baş verə biləcək itkilərin müəyyənləşdirərək onların
66
kompensasiya edə bilən alternativ variantlarının aşkar edilməsi risk menecmentin
əsas vəzifələrindən hesab edilir.
Risk menecmenti xüsusi diqqət tələb edən bir sahədir. Xüsusilə son illərdə bu
istiqamətdə çox əhəmiyyətli layihələr həyata keçirmişdir. Dünyada baş verən
qlobal maliyyə böhranı isə risk sferası üzrə layihələrini əhəmiyyətinin daha da
artırmışdır. Bunu müvafiq olaraq qeyd edə bilərik ki, ölkəmizdə risk
menecmentinin hansı model üzərində qurulması olduqca aktual hesab edilir. Lakin
buna baxmayaraq, bu gün ölkəmizdə olan risk menecmentin qurulacaq model
daha çox inteqrasiya olunmuş, eləcə də, kəskin dəyişiklikləri əhatə edən bir model
olmalıdır. Bu istiqamət üzrə adekvat və işlək prosedurların formalaşdırılması, risk
menecmentin əsasını təşkil edir. Məhz buna görə risklərin idarəolunması
prosesində xüsusi ilə kredit verilməsi ilə əlaqədar kredit riskləri üzrə tələblərin
yenilənməsi,
stress
testləşdirmə
və
tövsiyələrin hazırlanmasından risk
menecmentin tələblərinə uyğun əməliyyat sistemi keçid çox mühüm əhəmiyyət
kəsb edir.
Tədqiqat işində irəli sürülən təkliflər aşağıdakılardır :
1.
risk menecmentinin tətbiq istiqamətlərinin genişləndirilməsi ilə əlaqədar bir
sıra təkliflər verilmişdir ;
2.
banklarda risklərin idarə olunması sistemi üzrə müəyyən edilmiş qayda və
prosedurların təkmilləşdirilməsi istiqamətləri göstərilmişdir ;
3.
Banklarda risklərin idarə edilməsi prosesindən cavabdeh olan müvafiq
şöbələrində əməkdaşların bilik və bacarığının artırılması ilə bağlı müxtəlif
təlim və treyninqlərin keçilməsi
4.
Bank sferasında risklərein idarə edilməsi və məhdudlaşdırılması baxımından
skorinq metodunun tətbiqi
|