Baki dövlet universiteti
Yüklə 4,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 12. Təsbeh çəkmək
- 13. Bədnəzər
Xalidə Faiq qızı İslamzadə 422
Saqqal saxlamağın müstəhab (Həzrət Muhəmmədin bəzən edib, bəzən də etmədiyi əməllər), qırxmağın isə mübah (mükəlləflərin edib-etməməkdə sərbəst olduqları əməllər) olması fikrini müdafiə edən alimlərə görə, saqqal saxlamaq, yemək, içmək, geyinmək adətdir. Adət isə ibadətlə bağlı sünnət deyil, ürflə əlaqədar sünnətdir. Buna “sünnətüz-zəvdid” deyilir. Sünnətüz-zəvdid tərk edilməsi qəbahət sayılmayan sünnətdir. Müşriklərə iman yönündən bənzəmək müsəlmanlara haramdır. Ürf və adətə dair mövzularda isə caizdir (17, s. 155). Çünki, Rəsulullah (s.ə.s.) xristian rahiblərinkinə bənzər takunya (taxta ayaqqabı) geyinmişdir. Həmçinin bir sıra insanlar geyimi də dinləşdirmək niyyətinə düşərək qalstuk taxmağın müsəlmanlara caiz olmadığını iddia edirlər. Halbuki bu ehtimalın həqiqətlə heç bir əlaqəsi yoxdur. Bu zaman haqlı olaraq sual meydana gəlir ki, əgər həqiqətən də qalstuk taxmaq müsəlmanlara şəri yöndən qadağandırsa, bəs nə üçün bunu iddia edənlər şalvar və pencək geyinirlər?! Bu məsələyə məntiqlə yanaşsaq, bu halda belə bir nəticə alınır ki, əgər qalstuk xristian kəşfi olduğu üçün müsəlmana taxmaq olmazsa, o zaman şalvar və pencək də xristian ixtirası olduğuna görə, geyinilməsi caiz deyildir. Lakin qalstuk taxmağın müsəlmana qadağan olduğunu söyləyənlər nədənsə şalvar və pencəyin də qeyri-müsəlman libası olduğunu görməməzlikdən gələrək onları geyinirlər. Qalstuku xristian geyimi hesab etdikləri üçün taxmayıb xristian libası geyinməyin müsəlman dindarları üçün yolverilməz hesab edənlər qeyri-səmimi davranaraq şalvarla pencəkdən istifadə edib bunların də qeyri-müsəlman ixtirası olduğunu gözardı edirlər. Altını çizərək qeyd edək ki, Həzrət Muhəmmədin (s.ə.s.) dövründə nəinki müsəlmanlar, o cümlədən müşriklər də Peyğəmbər (s.ə.s.) kimi saqqal saxlayır, uzun əba geyinir və əmmamə taxırdılar. Yəni sözügedən saqqal və libas şəkli dinin əmri deyil, sadəcə o dövrün dəbi ilə əlaqədardır.
olunması müsəlmanların arasında yayqındır. Lakin Rəsulullah (s.ə.s.) Rəbbi zikr edərkən təsbeh adlanan muncuqlardan istifadə etməmişdir Muncuqları bir-bir çəkərək Tanrını anmaq isə İslama Buddizmdən keçmişdir. Belə ki, Buddistlər 108 kiçik və 1 böyük muncuqdan ibarət təsbehdən istifadə edərək mantralar (dini mətnlər) söyləyirlər (18, s. 335). Rəsulullahın (s.ə.s.) isə qızı Həzrət Fatiməyə (r.a.) və Həzrət Əli ibn Əbu Talibə (ə. s. ) tövsiyə etdiyi Allahı zikr şəkli belədir: 33 dəfə SÜBHANƏLLAH, 33 dəfə ƏLHƏMDÜLİLLAH, 33 dəfə də ALLAHU-ƏKBƏR sözlərini hər gecə demək (19, s. 84). Mövzu ilə bağlı mövcud hədislərdə Allaha təsbih (SÜBHANƏLLAH), təhmid (ƏLHƏMDÜLİLLAH) və təkbir (ALLAHU- İslam dininə gətirilmiş xurafatlar, bidətlət 423
ƏKBƏR) gətirərkən Peyğəmbərin (s.ə.s.) muncuqlardan istifadə etdiyinə və yaxud onun vasitəsilə zikri tövsiyə etməsinə dair səhih məlumat yoxdur. 13. Bədnəzər: Bədnəzərin olub-olmaması el arasında mübahisə doğuran mövzulardandır. Bəziləri bunu xurafat, digərləri isə həqiqət hesab edirlər. Qeyd edək ki, bədnəzərin mövcudluğu elmi yolla isbat edilmişdir. Belə ki, gözdə biotok deyilən şüalar vardır. Əgər həmin şüaların gücü normadan artıq olarsa, belə adamın biotokları məhvedici, zərərverici təsir göstərir. Məsələn: Bədnəzəri olan adam hər hansı bir əşyanı bəyənib ona diqqətlə baxarsa, həmin əşya qırılır, xarab olur. Cəmiyyətdə biotokları güclü olanları “bədnəzərli” adlandırırlar. Müfəssirlərin əksəriyyəti “…. . Doğrusu inkar edənlər zikri (Quranı) eşitdikləri vaxt hardaysa gözləri ilə səni yıxıb devirəcəklərdi…. ” kəlamından ibarət “əl-Qələm” surəsinin 50- ci ayəsindəki “gözləri ilə səni devirəcəklərdi” sözlərini “nəzər” kimi təfsir etmişlər (20, Elmalılı Hamdi Yazır. Hak dini, Kuran dili, c. VIII, s. 5305). Həzrət Muhəmməd (s.ə.s.) bədnəzər haqqında buyurub: Nəzərdən Allaha sığının! Çünki göz dəyməsi haqqdır (21, s. 268). Ondan qorunmaq üçün “Fatihə”, “Ayətəl-Kürsi”, “İxlas”, “Fələq”, “Nass” surələrini və “Nun” surəsinin sonuncu ayəsinin oxunması gərəkdiyini İbn Macə kitabının Tibb, 34-cü babında bildirir. Xurafatlardan, bidətlərdən qorunmağın və şirkə düşməməyin ən doğru yolu başqaların əməllərinin düzgün olub-olmadığını bilmədən onları kor-koranə təqlid etmək deyil, dini yöndən maariflənməkdir.
Xalidə Faiq qızı İslamzadə 424
İSTİFADƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT
V. M. Məmmədəliyev. Qurani-Kərim məalı. 2007. Seyyid Rəzi. Nəhcül-Bəlağə (tərcümə edən: Rəhman Nərimanoğlu). 2006, 336 s. Elmalılı. H. Yazır. Hak dini Kuran dili. İstanbul: Zaman yayın evi, VI c. A. Davudoğlu. Kuran-ı Kerim ve izahlı meali. İstanbul: Çile yayın evi, 1981. İmam Nevevi. Riyazüs Salihin (tərcümə edənlər: Y. Kandemir, İ. L. Çakan, R. Küçük). İstanbul: Erkam yayınları, 2005, VII c, 644 s. Müslim b. H. Sahihi Müslim ve tercümesi (tərcümə edən: M. Sofuoğlu). İstanbul: İrfan, 1988, VI c. Faruk Beşer. Hanımlara özel fetvalar. İSTANBUL: Nun yayıncılık, 2007, 375 s. Mevlana. Mesnevi-i şerif, (sadələştirən: Prof. Dr. Amil Çelebioğlu). İstanbul: Milli egitim yayınları, 2000, c. I, 945 s. Xacə Nəsirəddin Tusi. Əxlaqi-Nasiri. Bakı: Elm, 1980, 255 s. Əli Himmət Bərki, Osman Kəskioğlu. Xatəmül-Ənbiya Həzrəti Muhəmməd və həyatı. Ankara: Diyanət İşləri Başqanlığı Nəşri, 1996, 436 s. Havva Ergene Işık. Hanım sahabiler. İstanbul: Gül yurdu yayınları, 2006, 320 s. Buhari. Tecrid-i Sarih (tərcümə edən: M. Sofuoğlu). Akara: Ötüken yayın evi, 1980.
Küçük). İstanbul: Erkam yayınları, 2005, III c, 607 s. Ethem Ruhi Fığlalı. Çağımızda itikadi İslam mezhepleri. Ankara: Selçuk yayınları, 1996, 383 s. Seyyid Mühəmməd Hüseyn Fəzlullah. Tərcümə edən: Xəyyam Qurbanzadə. Əhli-Beyt məzhəbində namaz və oruc. Bakı: Xəzər Universiteti Nəşriyyatı, 2007, 349 s. İmam Nevevi. Riyazüs Salihin (tərcümə edənlər: Y. Kandemir, İ. L. Çakan, R. Küçük). İstanbul: Erkam yayınları, 2005, V c, 579 s. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: 2010, XXXVIII c. В. В. Юрчук. Кришна. Минск: Современное слово, 2004, 350 стр. Müslim. b. H. Sahihi-Müslim. İstanbul, VIII c. 19. Elmalılı Hamdi Yazır. Hak dini, Kuran dili. İstanbul: Zaman yayın evi, VIII c. 20. İ. Mace. Sünen-i İbn-i Mace tercemesi ve şerhi. Tıbb, Nazar deymesi işi ba- bı 32 (tərcümə edən: H. Hatipoğlu). İstanbul: Kahraman yayınları, 1983, IX c, 640 s.
Yüklə 4,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
|