Vəsiyyət edənin uşaqlarının, valideynlərinin və arvadının (ərinin) vəsiyyətnamənin
məzmunundan asılı olmayaraq mirasda məcburi payı vardır. Bu pay qanun üzrə vərəsəlik
zamanı onlara çatası payın yarısını (məcburi pay) təşkil etməlidir.
Maddə 1194. Məcburi payı tələb etmək hüququnun əmələ gəldiyi an
Məcburi payı tələb etmək hüququ mirasın açıldığı an əmələ gəlir. Bu cür tələb hüququ
vərəsəlik üzrə keçir. Məcburi payı tələb etmək hüququ olan şəxs qarşısında digər
vərəsələr birgə borclu kimi çıxış edirlər. (
12
)
Maddə 1195. Məcburi payın həcminin müəyyənləşdirilməsi
Məcburi payın tam həcmi vəsiyyət tapşırığını və ya ümumi faydalı məqsədlər üçün hər
hansı hərəkəti yerinə yetirməkdən ötrü nəzərdə tutulan əmlak da daxil olmaqla, bütün
mirasdan müəyyənləşdirilir.
Maddə 1196. Vərəsələrdən hər birinin məcburi payının müəyyənləşdirilməsi
Vərəsələrdən hər birinin məcburi payı müəyyənləşdirilərkən əgər vəsiyyətnamə
olmasaydı, miras almağa çağırıla biləcək qanun üzrə vərəsələrin hamısı nəzərə
alınmalıdır. Vəsiyyət üzrə vərəsələr nəzərə alınmır.
Maddə 1197. Alınmış əmlakın məcburi paya daxil edilməsi
Məcburi pay almaq hüququ olan şəxs miras qoyanın sağlığında ondan məcburi paya daxil
edilmək şərti ilə aldıqlarının hamısını məcburi paya daxil etməyə borcludur.
Maddə 1198. Vəsiyyət tapşırığından imtinanın nəticələri
Məcburi pay almaq hüququ olan, eyni zamanda vəsiyyət tapşırığını (leqatı) alan şəxs
vəsiyyət tapşırığından imtina edərsə, məcburi pay tələb edə bilər. Əgər o, vəsiyyət
tapşırığından imtina etməzsə, məcburi paya hüququnu vəsiyyət tapşırığının dəyəri
həddində itirir.
Maddə 1199. Vəsiyyətnamədə nəzərdə tutulmayan əmlakdan məcburi payın ayrılması
Əgər vəsiyyətnamədə miras əmlakının heç də hamısı nəzərdə tutulmamışdırsa, məcburi
pay birinci növbədə vəsiyyətnamədə nəzərdə tutulmayan əmlakdan ayrılır, bu, yetərli
olmadıqda isə vəsiyyətnamədə nəzərdə tutulan əmlakın hesabına tamamlanır. (
12
)
Maddə 1200. Məcburi payın bağışlanmış əşya hesabına artırılması
Miras qoyan əşyanı üçüncü şəxsə bağışladıqda, məcburi paya hüququ olan şəxs, əgər
bağışlanmış əşya mirasa daxil olsaydı, onun məcburi payının arta biləcəyi məbləğdə
məcburi payın tamamlanmasını tələb edə bilər. Əgər mirasın açıldığı vaxtadək
hədiyyənin verilməsindən iki il keçirsə, hədiyyə hesaba alınmır.
Maddə 1201. Payın tamamlanmasını tələb etmək hüququ
Əgər məcburi pay almaq hüququ olan şəxsə onun qanun üzrə vərəsəlik zamanı ala
biləcəyi payın yarısından az əmlak vəsiyyət edilmişdirsə, o, vəsiyyət üzrə aldığı payın
qanun üzrə vərəsəlik zamanı ala biləcəyi payın yarısından az olduğu hissəni tələb edə
bilər.
Maddə 1202. Məcburi payı qəbul etməkdən imtina
1202.1. Məcburi pay almaq hüququ olan vərəsə onu qəbul etməkdən imtina edə bilər,
lakin bu imtina digər vərəsələrin məcburi payının artmasına səbəb olmur. Onun payı
vəsiyyət üzrə vərəsələrə keçir.
1202.2. Məcburi payın qəbul edilməsi və ya ondan imtina olunması mirasın qəbul
edilməsi və ya ondan imtina olunması üçün müəyyənləşdirilmiş vaxt ərzində həyata
keçirilməlidir.
Maddə 1203. Məcburi pay almaq hüququndan məhrumetmə
1203.1. Məcburi pay almaq hüququndan məhrumetmə, ümumiyyətlə, vərəsəlik
hüququndan məhrumetməyə səbəb olan hallar olduqda mümkündür.
1203.2. Məcburi pay almaq hüququndan məhrumetməni miras qoyan hələ öz sağlığında
məhkəməyə müraciət etmək yolu ilə həyata keçirə bilər.
1203.3. Məcburi pay almaq hüququndan məhrumetmə barəsində məhkəmənin çıxardığı
qərar mirasın açıldığı andan qüvvədə olur. Miras qoyanın hələ öz sağlığında məhkəməyə
müraciət etdiyi, lakin qərarın onun ölümündən sonra qəbul edildiyi halda da bu cür nəticə
baş verir.
Maddə 1204. Məcburi payın vəsiyyət üzrə vərəsələrə keçməsi
Məcburi pay almaq hüququndan məhrum edilmiş vərəsənin payı vəsiyyət üzrə vərəsələrə
keçir. (
12
)
67-ci f
ə
sil. V
ə
siyy
ət tapşırığı (leqat)
Maddə 1205. Vəsiyyət tapşırığı anlayışı
Vəsiyyət edən miras hesabına hər hansı öhdəliyin bir və ya bir neçə şəxsin xeyrinə icra
olunmasını vərəsəyə həvalə edə bilər (vəsiyyət tapşırığı—leqat).
Maddə 1206. Vəsiyyət tapşırığının predmeti
Vəsiyyət tapşırığının predmeti miras əmlaka daxil olan əşyaların vəsiyyət tapşırığını
alanın (leqatarinin) mülkiyyətinə, istifadəsinə və ya digər əşya hüququ ilə verilməsi,
mirasa daxil olmayan əmlakın əldə edilməsi və ona verilməsi, müəyyən işin görülməsi,
xidmətlərin göstərilməsi və i.a. ola bilər.
Maddə 1207. Vəsiyyət tapşırığına əsasən yaşayış otağından istifadə
Vəsiyyət edən yaşayış evinin, mənzilin və ya digər yaşayış otağının keçdiyi vərəsənin
üzərinə miras açılanadək bir ildən az olmayan müddətdə miras qoyanla birlikdə yaşamış
şəxsə otaqdan və ya onun müəyyən hissəsindən ömürlük istifadə hüququ vermək
vəzifəsini qoya bilər. Yaşayış otağına mülkiyyət hüququ sonradan başqasına keçdikdə
ömürlük istifadə hüququ qüvvədə qalır.
Maddə 1208. Yaşayış otağından ömürlük istifadə hüququnun özgəninkiləşdirilməməsi
1208.1. Yaşayış otağından ömürlük istifadə hüququ özgəninkiləşdirilmir və vəsiyyət
tapşırığını alanın vərəsələrinə keçmir.
1208.2. Əgər vəsiyyətnamədə ayrı hal nəzərdə tutulmayıbsa, yaşayış otağından ömürlük
istifadə hüququ vəsiyyət tapşırığını alanın ailə üzvlərinin həmin otaqda yaşamasına əsas
vermir.
Maddə 1209. Vəsiyyət tapşırığının icra hədləri
Vəsiyyət tapşırığının icrasının həvalə edildiyi vərəsə həmin tapşırığı, miras qoyanın
borclarından ödəməli olduğu hissəni çıxmaqla, vəsiyyət edilmiş mirasın həqiqi dəyəri
hədlərində icra etməlidir.
Maddə 1210. Vəsiyyət tapşırığının başqa vərəsələr tərəfindən icrası
Əgər vəsiyyət tapşırığının icrasının həvalə olunduğu vərəsə miras açılanadək ölərsə və ya
mirasdan imtina edərsə, vəsiyyət tapşırığını icra etmək vəzifəsi onun payını almış digər
vərəsələrə keçir, bu şərtlə ki, vəsiyyətdən ayrı hal irəli gəlməsin.
Maddə 1211. Vəsiyyət tapşırığının icrasına xitam verilməsi
Vəsiyyət tapşırığının icrasının həvalə olunduğu vərəsənin öldüyü halda, əgər vəsiyyət
tapşırığının icrası onun iştirakı olmadan mümkün deyildirsə, vəsiyyət tapşırığını icra
etmək öhdəliyinə xitam verilir.
Maddə 1212. Vəsiyyət tapşırığının mirasdakı paya mütənasib surətdə icrası
Vəsiyyət tapşırığının icrası bir neçə vərəsəyə həvalə olunduqda, əgər vəsiyyətnamədə
ayrı qayda nəzərdə tutulmayıbsa, onlardan hər biri vəsiyyət tapşırığını mirasdakı payına
mütənasib surətdə icra edir.
Maddə 1213. Vəsiyyət tapşırığının icrası müddəti
Dostları ilə paylaş: |