Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ azərbaycan döVLƏt pedaqoji universiteti

TƏHSİLİN İNFORMATLAŞMASININ NƏZƏRİ VƏ METODOLOJİ MƏSƏLƏLƏRİ 
 
Təhsildə İKT 
  51 
trayektoriyası)  tərtib  etməklə,  özəl  kurs  kecmək  imkanına  malikdir.  Beynəlxalq  təcrübə 
göstərir ki, bu kateqoriya müdavimlərin təhsil keyfiyyəti daha yüksək olur. 
Müəllimlərin  yenidən  hazirlanmasını  qismən  DT-nin  keys  texnologiyası  əsasında 
həyata keçirmək mümkündür.Bu bəzi cəhətdən ilkin müəllim hazırlığında tətbiq edilən analoji 
işə uyğun həyata keçirilə bilər. 
Müəllimlərin  ixtisasartırma  kurslarında  da  DT-nin  keys  texnologiyaları  ugurla  tətbiq 
edilə bilər. Bu məqsədlə tədris edilən qısamüddətli kurslar üzrə xüsusi tədris materialları, test 
tapşırıqları, audio-video materiallardan istifadə edilə bilər( yenə də xüsusi keys tərtib edərək 
müdavimlərə  göndərilməklə).  Müəllimlərin  elektron  poçtun  imkanlarından  maksimum 
istifadəsi də əhəmiyyətli ola bilər. Bu zaman hər bir müəllim il boyu işlədiyi məktəbin və ya 
dayaq  məntəqəsi  olan  hər  hansı  məktəbin  kompüter  sinfindən  sistematik  olaraq,  distant 
formada zəruri tədris-metodik, elmi əhəmiyyətli informasiya resursları əldə edə bilər. Təbii ki, 
əvvəlcədən  zəruri  İnternet  resursları  hazırlanmalıdır.  Burada  icmal  səkilində  (lokanik 
formada),  müəllim  hazırlığında  DT-nin  keys  texnologiyalarının  bəzi  imkanlarını  sadaladıq. 
Digər imkanlar isə praktik tətbiq prosesində , pilot qurumlardakı eksperimenlər zamanı özünü 
göstərə  bilər.Ona  görə  də  proqramın  tərtibi  və  icrası  zamanı  daha  yeni  imkanların  aşkar 
olması  istisna  olunmur.Bütün  bu  və  digər  yeni  imkanlar  iş  prosesində  daha  da 
dəqiqləşdiriləkdir. 
Müəllimlərin  yenidənhazırlanması  və  ixtisasartırlmasında  DT  keys  texnologiyası. 
Ümumiyyətlə  yenidənhazırlanma  və  ixtisasartırma  kursları  şəraitində  DT  texnologiyalarının 
tətbiqi yaxşı səmərə verə bilər. Çünki, bu kateqoriya öyrəncilərin dünyagörüşü, həyat və peşə 
təcrübəsi, müstəqil işləmək vərdişləri, peşə seçimində qətiyyət və məsuliyyəti, ilkin müəllim 
hazırlığına cəlb edilmiş tələbə kateqoriyasına nisbətən daha yüksəkdir. Yenidənhazırlanma və 
ixtisasartırma  kursları  şəraitində  DT  texnologiyalarının  tətbiqi  bu  sistemdə  oxuyan 
müdavimlər üçün çox əlverışlidir,onlar  ailələrindən,  yaşadığı  bölgədən, əmək  fəaliyyətindən 
ayrılmadan,  əlavə  xərclər  çəkmədən,  rahat  şəkildə  öz  həyat  ahəngini  pozmadan  keyfiyyətli 
təhsil ala bilərlər. 
Müəllimlərin  yenidən  hazirlanmasını  tam  distant  formada  həyata  keçirmək 
mümkündür.  Bu  iş  bir  cox  cəhətdən  ilkin  müəllim  hazırlığında  tətbiq  edilən  DT  formasına 
uyğun  həyata  keçirilə  bilər.  Təşkilati  baxımdan  uyğunluq  çox  olsa  da,  məzmun  baxımdan 
müəyyən  fərqlər  özünü  göstərə  bilər.  Belə  ki,  öyrənilən  materialların  məzmununda, 
strukturunda  müəyyən  fərqlər  özünü  göstərə  bilər.  Digər  tərəfdən  burda  müdavim  şüurlu 
şəkildə,  öz  professional  ehtiyaclarına  uyğun  olaraq,  fərdi  tədris  planı  (fərdi  təhsil 

---

TƏHSİLİN İNFORMATLAŞMASININ NƏZƏRİ VƏ METODOLOJİ MƏSƏLƏLƏRİ 
 
Təhsildə İKT 
 
52 
trayektoriyası)  tərtib  etməklə,  özəl  kurs  kecmək  imkanına  malikdir.  Beynəlxalq  təcrübə 
göstərir ki, bu kateqoriya müdavimlərin təhsil keyfiyyəti daha yüksək olur. 
Müəllimlərin  yenidən  hazirlanmasını  qismən  DT-nin  keys  texnologiyası  əsasında 
həyata keçirmək mümkündür.Bu bəzi cəhətdən ilkin müəllim hazırlığında tətbiq edilən analoji 
işə uyğun həyata keçirilə bilər. 
Müəllimlərin  ixtisasartırma  kurslarında  da  DT-nin  keys  texnologiyaları  ugurla  tətbiq 
edilə bilər. Bu məqsədlə tədris edilən qısamüddətli kurslar üzrə xüsusi tədris materialları, test 
tapşırıqları, audio-video materiallardan istifadə edilə bilər( yenə də xüsusi keys tərtib edərək 
müdavimlərə  göndərilməklə).  Müəllimlərin  elektron  poçtun  imkanlarından  maksimum 
istifadəsi də əhəmiyyətli ola bilər. Bu zaman hər bir müəllim il boyu işlədiyi məktəbin və ya 
dayaq  məntəqəsi  olan  hər  hansı  məktəbin  kompüter  sinfindən  sistematik  olaraq,  distant 
formada zəruri tədris-metodik, elmi əhəmiyyətli informasiya resursları əldə edə bilər. Təbii ki, 
əvvəlcədən  zəruri  İnternet  resursları  hazırlanmalıdır.  Burada  icmal  səkilində  (lokanik 
formada),  müəllim  hazırlığında  DT-nin  keys  texnologiyalarının  bəzi  imkanlarını  sadaladıq. 
Digər imkanlar isə praktik tətbiq prosesində , pilot qurumlardakı eksperimenlər zamanı özünü 
göstərə  bilər.Ona  görə  də  proqramın  tərtibi  və  icrası  zamanı  daha  yeni  imkanların  aşkar 
olması  istisna  olunmur.Bütün  bu  və  digər  yeni  imkanlar  iş  prosesində  daha  da 
dəqiqləşdiriləkdir. 
DPT YARADILMASI VƏ İNKİŞAFI MƏRHƏLƏLƏRİ 
Distant  təhsilin  konkret  bir  peşə  təhsili  istimaməti-ali  pedaqoji  təhsil  istiqamətində 
yaradılması  məqsədi  ilə  aparılan  layihələri  mərhələlər  üzrə  müəyyənləşdirək.  DPT  –nin 
yaradılması 4 əsas mərhələdə həyata keçirilir: 
-
 
Təşkilati  mərhələ. DPT-nin  fəaliyyətini təmin edən strukturlar  yaradılır, DPT-nin 
İnkişaf Proqramı yaradılır. DPT üçün kadr hazırlığı aparılır. 
-
 
İlkin  mərhələ.  Bu  mərhələdə  İnkişaf  Proqramının  icrası  başlanır,  DPT  kursları 
Mərkəzi Fondu yaradılır, ayrı-ayrı Pilot Layihələrdə bu kursların eksperimental tətbiqi həyata 
keçirilir. Proqramın hər mərhələsinin sonunda aşağıdakı göstəricilər üzrə nəticələrin dinamik 
artımı gözlənilir: 
1.
 
DPT tədris kurslarının sayı; 
2.
 
Distant formada təhsil alanların say; 
3.
 
DPT üzrə inzibati və texniki işçilərin sayı; 
4.
 
DPT-ə müvəqqəti cəlb edilmiş professor-müəllim heyətinin sayı; 
5.
 
Regionlar üzrə DPT qurumlarının sayı. 

---