Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi Y.Ş.Şıxəliyev, İ.Ə. Qasımov, M. A.Şıxlinskaya

21 

 

verir.  Müalicə  zamanı  xəstələr  ultrabənövşəyi  şüalanmaya  məruz  qalmamalıdırlar. 

Mərkəzi  sinir  sistemi  tərəfındən  çox  nadir  hallarda  dəyişiklik  olur  (baş  ağrıları, 

başgicələnmə,  əzələ  koordinasiyasının  pozulması).  Mədə-bağırsaq  sistemindən  az 

hallarda  psevdomembranoz  kolit,  qaraciyər  fermentlərinin  miqdarının  müvəqqəti 

artması,  müşahidə oluna  bilər,  qanın  zərdabında bilirubinin  artması  oynaqlarda  ağrı 

ola  bilər,  leykopeniya,  aqranulositoz,  trombositopeniya,  anemiya  müşahidə  oluna 

bilər. Eksperimentdə yüksək dozası dölün inkişafına təsir edir.  

Ofloksasinə və digər xinolon preparatların qəbuluna  yüksək həssaslıq olduqda, 

15 yaşından aşağı uşaqlara, hamilə və döş  əmizdirən qadınlara əks göstərişdir. Qəbul 

zamanı  bəzən  qıcolma  sindromu  baş  verdiyi  üçün  belə  xəstələrdə  qıcolmaya  qarşı 

terapiya aparılması vacibdir.   

   

Başqa xinolonlardan fərqli olaraq kofeinin klirensini aşağı salmır, ancaq 9-13% 

teofillinin  qanda  konsentrasiyasını  artıra  bilər.  Hətta  ofloksasinin  vena  daxilinə 

yeridilməsi zamanı da teofillinin toksiki təsiri aşkar edilməmişdir.   

Eyni  zamanda,  mineral  antasid1ərlə  dəmir  -  və  sink  tərkibli  preparatlarla,  o 

cümlədən  multivitaminlərlə  birlikdə  qəbul  olunarkən  ofloksasinin  effektliyi  aşağı 

düşür.  Ofloksasinin  diabet  əleyhinə  dərmanlarla  birgə  qəbulu  zamanı  şəkərin 

miqdarına  nəzarət  etmək  lazımdır  (hipoqlikemik  reaksiya).  Belə  məlumat  var  ki, 

ofloksasin  varfarinin  və  onun  törəmələrinin  antikoaqulyant  effektini  artıra  bilir. 

Ofloksasinin  qeyri-steroid  iltihab  əleyhinə  dərmanlarla  birlikdə  verilməsi  zamanı 

mərkəzi  sinir  sisteminə  toksiki  təsiri  artıra  bilməsi  qeyd  olunmuşdur.  Ofloksasinin 

rifampisinlə  birlikdə  təyinatı  məsləhət  bilinmir.  Pirazinamidlə  ofloksasinin  (tarivid) 

birlikdə qəbulu tarividin bakterisid təsirini gücləndirir, ona görə də bu polirezistentlik 

zamanı daha məsləhətdir Ofloksasinin pirazinamidlə birgə təyini birincinin qüvvəsini 

artırır  və  polirezistentliyin  yaranmasının  qarşısını  ala  bilir.  Hiperqlikemik 

preparatlarla  birgə  qəbulu  qanda  şəkərin  səviyyəsini  azaldır.    Rifampisin  ilə  birgə 

təyini məsləhət deyil. Prazinamid ilə birgə qəbulu bakteriosid təsiri yüksəldir.  

Başqa ftorxinolonlardan fərqli olaraq kofeinin konsentrasiyasına  təsir etmir və 

əksinə  9-13%  hallarda  konsentrasiyanı  qanda  artırır.  Ofloksasininin  minerallarla 

qəbulu (Zn.Fe, antosidlər)  onun təsirini aşağı salır.  

Siprofloksasin  (Resiprol)  -  bakteriosid  təsirə  malik  olub,  vərəmin  kəskin 

proqressivləşən  kliniki  formalarında  geniş  tətbiq  edilir.  Preparat  ən  çox  spesifik 

dərmanlara  davamlı  mikobakteriyalara  qarşı  tətbiq  edilir.  Vərəm  əleyhinə 

dərmanların  qəbulu  çətinləşdikdə  preparatın  xəstələr  tərəfindən  asan  qəbul  edilməsi 

nəzərə alınmalıdır.  

    

Tənəffüs  üzvlərinin  qeyri  -  spesifik  xəstəliklərində  preparatın  təsiri  çox 

yüksəkdir.  Siprofloksasin  250-500  mq  tabletlər  şəklində  buraxılır.  Sutkalıq  dozası 

---

22 

 

500  mq–1,0  qramdır  (250-500  mq  x  2).  Lazım  gəldikdə,  sutkalıq  dozanı  1,5  qrama 

(750 mq x 2) çatdırmaq olar. Müalicə kursu 5-14 gündür. Preparat vərəm xəstəliyinin 

müalicəsində 700 mq dozanı gündə 2 dəfə qəbul etməklə 6 ay müddətində təyin edilə 

bilər. Qəbul zamanı qanda dəyişikliklərin və qara ciyərin funksional pozğunluqlarının 

baş verə bilməsi nəzərə alınmalıdır. Siprofloksasin Zn, Mg, Fe, Ka, Al qəbulu zamanı 

onun sorulması 24-62 % aşağı düşür. Eyni təsir multivitaminlərin qəbulunda da baş 

verdiyi üçün siprofloksasin onların qəbulundan 4 saat əvvəl olmalıdır. Spirtli içkilərlə 

birgə qəbulu uyuşdurucu təsiri yüksəldir. Siprofloksasin teofillinin metobolizmini 20-

30%, kofeinin metobolizmin isə  33-38% azaldır.   

Levofloksasin-ftorxinolondur.  Levofloksasinin  vərəm  mikobakteriyaları  ilə 

yoluxmuş  ağciyər  toxumasında  in  vitro  bakterisid  davamlı  təsiri  72  saatdan  sonra 

aşkar olunmuşdur.  

Əksər  bakteriyaların  99%-nin  preparatın  təsirindən  2  saat  sonra  inkişafının 

dayandığı  aşkar  olunmuşdur.  Bundan  başqa,  levofloksasin  rezistentlik  faktorunun 

inkişafını məhdudlaşdırır.   

Levofloksasin mədə-bağırsaq yollarından yaxsı sorulur (95-98%). Daxilə 100-

800  mq  preparat  qəbul  olunduqdan  44-~  dəqiqə  sonra  sağlam  insanların  qanında 

maksimal konsentrasiya 1,11- 7,46 mq/ml-ə çatır. Daxilə qəbul olarkən toxumalardan 

100% sorulur. Əsas  xaric olunma yolu (elminasiya) böyrəklərdir. Levofloksasin 4-cü 

və 

yaxud 

5-ci 

preparat 

kimi 

vərəmin 

müalicəsində 

tövsiyə 

olunur. 

Tuberkulostatiklərə polirezistentlik olduğu halda və vərəm prosesi şiddətlənən zaman 

ənənəvi müalicə fonunda qəbul olunur. Preparatın mədə-bağırsaq yollarında fəsadları 

özünü    ürəkbulanma  və  dispepsiya  kimi  birüzə  verir.    Fotosensibilizasiya 

mümkündür.  Müalicə  zamanı  və  müalicənin  ilk  günlərində  xəstələrə  günəş  altında 

qalmaq  və  hətta  kölgədə  şüalanmaq  qadağandır.  Fotodermatit  yaranan  kimi 

levofloksasinin  qəbulu  dayandırılmalıdır.  Mərkəzi  sinir  sistemi  tərəfindən  2,3% 

hallarda  pozğunluqlar,  baş  ağrıları,  baş  gicəllənmələr,  tək-tək  hallarda  qıcolmalar, 

qanda  ALT  və  AST-in  miqdarının  artması  müşahidə  olunmuşdur.  Yaşlı  insanlarda 

fəsadlar  aşkar  olunmamışdır.  Kanserogenlik.  mutagenlik  ancaq  preparatın  yüksək 

dozalarında mümkün olmuşdur ki, bu dozalar klinikada tətbiq olunmur.   

Ftorxinolonlara  həssaslığı  yüksək  olan  xəstələrdə  levofloksasin  məsləhət 

olunmur.  Xəstə  müalicə  olunarkən  ağır  fiziki  gərginlikdən  kənarlaşdırılmalıdır. 

Allergik reaksiyanın başlanması dərmanın dayandırılması üçün işarədir.  

Dərman 200-400 mq aktiv maddə kimi tabletlərdə buraxılır.  

Preparat sutkada 2 dəfə təyin olunur. Mədə şirəsi aşağı olduğu halda turş məhlullarla 

qəbul  olunması  məsləhətdir.  Dərmanın  qəbulunun  qida  ilə  bir  əlaqəsi  yoxdur. 

Qaraciyərin  funksiyası  pozularkən  (ancaq  böyrəklərin  funksiyası  normal  halda) 

---