Azərbaycan miLLİ eləMLƏr akademtyasi naxçivan böLMƏSİ

yeridir.  /Şahın xeyir-duası  ilə bina oldu, /Aşağıda şahın  tarixi 
qeyd edildi,  /Ağıllı insan onu aydın bibr, /Ağılldar cleyir ki,  bu 
məscicl  yenibndi,  /Necə  ki,  bir  dəfəclə  iki  dəfə  abcıd  oldu. 
1241.  /Onu  Məhəmmədəli  əl-Hüseyni  əl-Qərəvi  əl-Həccar 
(daşyonan)  həkk etdi.  Allcıh onun günahlarım bağışlasın!».
1241 h. i. =16.08.1825-04.08.1826-ci il.
Kitabəni  ilk  dafə  M.Nemət  tədqiq  etmişdir  (49,  s.  105-
106).
157.  «Malik  Ibrahim»  qəbristanlığı.  Sanmtıl  rəngli 
mərmərdən  hazırlanmış  başdaşı  üzərində  üç  sətirdə,  ərəb 
dilində,  nəstəliq  xətti  ilə  həkk  edilmiş  kitabə.  Mətnin 
tərcüməsi  belədir:
«Təkəbbür  diinyasından  şacllıq  diinyasmcı  köçdil  1242-cil» 
(60, s.  80).
1242 h.i. =05.08.1826-24.07.1827-ci il.
158. 
Yenə 
orada. 
Sarımtıl-ağ 
rəngli 
mərmərdən 
hazırlannuş  başdaşı  tipli 
xatirə  abidəsi  (27x22x6  sm) 
üzərində  üç  sətirdə,  süls  xətti  ilə  həkk  edilmiş  kitabə.  Mətni 
belədir:
«Əlincəli mərhum  Molla  Həsənəlinin  ölümü.  1243»
  (60,  s. 
80).
1243 h.i. =25.07.1827-13.07.1828-ci il.
159.  Yenə  orada.  Yaşıl rəngli  daşdan  hazırlanmış  başdaşı 
(62x25x5  sm)  üzərində altı  sətirdə,  ərəb  dilində həklc  edilmiş 
kitabə.  Mətni belədir:
«Ey  bağışlayan!  Haqverdinin  qızı,  mər/ıumə,  bağışlanmış 
Xeyrənsənin  vəfat  tarixi:  1255-ci il»
  (31, s.  30).
1255 h. i. =17.03.1839-04.03.1840-cı il
160.  Yenə  orada.  Qəbristanlığm  şimal  tərəfmdə,  dağm 
cənub  ətəyində  yerləşən  kiçik  həcmli  (6x2,5x2  sm)  binanm 
cənubdan  giriş  qapısmm  baş  tərəfində  qoyulmuş  sarımtıl
108

---

rəngli  mərmər  lövhə  (38x30  sm)  üzərində,  siıls  elementli 
nəsx  xətti ilə,  ərəb-fars  dillərində  həkk  edilmiş  kitabə.  Mətni 
belədir:
«Bu  mübavək,  şəvəfli məkan  məvhum,  cəıınət  məkatı  Hacı 
Ağacan  Ovdubadinin  oğlu,  yavanmışlavın  ən  kiçiyi  Hacı 
Zeynalabidinin səyi və təşəbbiisü ilə cəmacli əl-axiv ayının 2-si 
tavixində,  1264-cü ildə tamcım oldm
  (60,  s.  24-25).
2 cəmadiəl-axiv  1264 h.i.=06.05.1848-ci il.
161. 
Yenə  orada.  Qəbristanlığm  mərkəzində  yerləşən 
binanın  cənub  divarındakı  pəncərənin  baş  tərəfində,  gəc 
üzərində  rənglə  fars  dilində  yazılmış  kitabə.  Kitabənin 
mətninin tərcüməsi  belədir:
«Bu Hüseyıı kimdiv ki,  dünya onuıı divanəsidiv?
Bu necə şamdıv ki,  iivəkləv onun pəvvanəsidiv?
Allah,  Məhəmməd,  ƏIi...»
 (60, s.  39).
XIX əsv.
162,Ordubad  rayon  Tarix-diyarşiınaslıq  muzeyi.  İri 
həcmli  bişmiş  kərpic  formasında  kürədə  bişirilmiş  kitabə 
(66x40x6 sm).  Mətni  belədir:
«Usta Şiv Miiqəd.  1276»
1276 h.i.=31.07.1859-19.07.1860-cı il.
163. 
Kürdətal  məscidi.  Vaxtilə  şəhərin  cənub  tərəfmdə 
yerləşən  iki mərtəbəli  məsciddən  tapılmış  pərdi  (taxta  lövhə) 
üzərində rənglə yazılmış kitabə.  Mətni  belədir:
«Bu məscid Kəvbəlayi Abutalıb təvəfmdən hicvi 1280-ci ildə 
əsaslı  təmiv  etdivilmişdiv.  Məsciditı  qavşısındakı  meydanda 
olan  çinav  ağacı  isə  hicvi  1228-ci  ildə  əkilmişcliv.  Bu  xətti 
vazan  MivzəJi  Məhəmməd  vələdi  Məşədi  Ağavəhim  təsdiq 
ediv  ki,  1251-ci  il  hicvidə  buvada  biv  qavağcıc  da  əkilmişdiv»
(25,  26).
Kitabədə üç tarix qcyd  olunmuşdur:
1. 
Məscidirı  təmiv  tavixi: 
1280  h.i. =18.06.1863-05.06.
109

---

1864cii İL
2.
  Çinann əkilmə tarixi: 
1228h.i.=04.01.1813-23.12.1813-
cii il.
3.
  Qarağacm  əkilmə  tarixi: 
1251  h. i. =21.04.1835-17.04.
1836~cı il.
164.  Yuxarı  Anbaras  məscidi.  Anbaras  məhəlləsində 
yerləşən  məscidin  tavanmda,  taxta  üzərində  qara  rənglə 
yazılmış  kitabə.  Mətni  belədir:
«Ya  Məhəmməd!  Ya  Əli!  Ağa  Mirzə  Cəfər  məscidini 
Ağabahanın  oğlıı  mərhum,  mərifətli  Cəfərqulu  1284-cii  il 
tarixdə təmir etdirdi»
  (60, s.  25-26).
1284 h. L =05.05.1867-23.04.1868-ci il.
165.  Yenə  orada.  Məscidin  tavanında,  taxta  üzərində 
qara rənglə yazılmış  kitabə.  Mətni  belədir:
« Ya  Əli!  Hər  kəs  ki,  düııyada  Jcörpü,  hamam,  nıəscid, 
minbər  abcıd ctdi,  Allah  ona  cənnətdə  ev  tikər!  1284»
  (60,  s. 
26).
1284 h.i. =05.05.1867-23.04.1868-ci İL
166.  Yenə  orada.  Məscidin  tavanmda,  taxta  üzərində 
çəkilmiş  çərçivə  içərisində  qara  rənglə,  fars  dilində  yazılmış 
kitabə.  Mətnin  tərcüməsi  belədir:
«Taxta  üzərində yazıldı.  Nəqcjaş,  dünyanın  vəfası  yoxclur! 
Sən  xoş  ol!  Əgər  yığsan  da  dünyanın  malın,  öziinlə 
cıparmayacaqsan bir dənə,  haşa».
Kitabə əvvəlki iki  kitabə ilə eyni  vaxtda-
1284 lı.i. =05.05.1867-23.04.1868-ci ihb yazdmışdır.
167.  O rdubad  rayon  Tarix-diyarşünaslıq  muzeyi.  Rəngli 
saplarla  toxunmuş  kitabə  motivi. 
Ərəbcə  toxunmuş 
kitabənin mətni  belədir:
«Əli,  Əli,  Əli!  Əli!  Cəiıənnəmi  və  cənnəti  bölən,  insanlärın 
və  cinlərin  imamı,  Mustcıfamn  (Məhəmməcl peyğəmbərin  -
110

---