Azərbaycan Hüquqçular Assosiasiyası azərbaycan respublikasinin
Yüklə 3,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Maddə 40. Müqavilə aidiyyəti
- Maddə 41. Əmr icraatı qaydasında baxdan iddianın aidiyyəti
- Maddə 42. Cinayət işindən əmələ gələn iddia üzrə aidiyyət
- Maddə 43. Bir-biri ilə əlaqədar olan bir neçə işin aidiyyəti
Göründüyü kimi, sadalanan işlərə göstərilən məhkəmələrdə baxilması həmin tələblər üzrə yerində müayinə aparılması, sübutlarm toplanması, şahidlərin izahatlan- nm alınması kimi prosessual hərəkətlərin yerinə yetirilməsini asanlaşdınr və işə obyektiv baxılmasmı şərtləndirir. 3.
aiddir. 4.
39.3-cü maddədə nəzərdə tutulan hallarda nəqliyyat təşkilatı idarəsinin olduğu yer dedikdə, nəqliyyat təşkilatı idarəsinin rəsmi qeydə almdığı yer anlaşılmalıdır. Həmin maddədə nəzərdə tutulan müstəsna aidiyyət yalmz müştərilərin uyğun nəqliyyat təşkilatlanna qarşı təqdim etdikləri iddialara şamil edilməlidir. Nəqliyyat təşkilat- larınm müştərilərə qarşı verdikləri iddialara isə məhkəmə aidiyyətinin ümumi qayda- lan əsasmda baxılır.
1.
Müqavilə aidiyyəti qaydalarının müəyyən edilməsi - fiziki və hüquqi şəxslərin subyektiv hüquqlarınm və qanunla qorunan mənafeyinin məhkəmə müdafiəsini daha asan həyata keçirməyə İmkan verir. Çünki bu halda tərəflərin İstər ərazi baxı- rmndan, istərsə də nüfuz baxımmdan özləri üçün əlverişli olan məhkəməni seçmək hüququ olur. 2.
Təcrübədə bu; 1) ya əsas müqavilənin bir bəndi şəklində və ya 2) aynca saziş bağlanması yolu ilə həyata keçirilir. Birinci halda əsas müqavilə bağlanarkən bu müqavilə üzrə gələcəkdə yaranacaq mübahisəyə hansı məhkəmə orqanında baxılması, ikinci halda isə artıq yaranmış mübahisənin hansı məhkəmə orqanma verilməsi imkanlan nəzərdə tutulur. Hər iki halda tərəflər mübahisəyə yalnız ümumi məhkəmələrdə deyil, həmçinin beynəkalq və ya yerli arbitraj orqanlarında baxılması haqqında razılığa gələ bilərlər. Bu maddənin noımalan mübahisə üçün növ aidiyyəti və müstəsna aidiyyət nəzərdə tutulduğu hallara şamil edilmir.
48
Əmr icraatı Azərbaycanın mülki prosessual hüququnda tamamilə yeni bir institutdur və müəyyən pul məbləğinin ödənilməsi tələbləri və ya əmlakın tələb edilməsi üzrə işlərə MPM-in normaları əsasında sadələşdirilmiş qaydada baxılmasını nəzərdə tutur. Başqa sözlə, əmr icraatı ~ mübahisəsiz işlərə sadələşdirilmiş qaydada baxılmasını nəzərdə tutur. Bu işlər üzrə hakimin aktı məhkəmə əmri formasmda çıxarıln və bu akt icra sənədi hesab edilir. Ərazi məhkəmə aidiyyətinin MPM-iə müəyyən edilən normaları əmr icraatı qaydasında baxılan işlərə də tətbiq edilir. Maddə 42. Cinayət işindən əmələ gələn iddia üzrə aidiyyət Cinayət işindən əmələ gələn mülki iddia, əgər o, cinayət işinin icraatı zamanı verilməmişdirsə və yaxud həll olunmamışdırsa, bu Məcəllə ilə müəyyən olunmuş mülki məhkəmə icraatının qaydaları üzrə baxılmaq üçün verilir. Azərbaycan Respublikasının Cinayət Prosessual Məcəlləsinin (bundan sonra CPM) 74-cü maddəsinə uyğun olaraq cinayət işinə və başqa materiala cinayətin törədildiyi yerin fəaliyyət dairəsinə aid olan birinci instansiya məhkəməsində baxılır. Göründüyü kimi, cinayət işindən əmələ gələn mülki iddialara bir qayda olaraq, cinayət işi ilə bİrgə cinayət işinə baxan məhkəmə baxır. Bu halda məhkəmə işin ba- xılmasmm yekun aktı kimi hökm çıxaru- və hökmün qərar hissəsinin bir bəndi mülki iddiaya baxılmasının nəticəsinə həsr edilir. Lakin müxtəlif səbəblərdən mülki iddiaya cinayət işi ilə birgə baxılmaya da bilər. Məsələn, işə bir yerdə baxılması işi mürəkkəbləşdirirsə, yaxud müttəhimin hərəkətlərində ictimai təhlükəli əməlin mövcud olmaması və s. Bu hallarda iş MPM-lə müəyyən olunan ərazi aidiyyətinin ümumi qaydaları əsasmda baxılmaq üçün verilir.
1. Bir-biri ilə əlaqədar olan işlərin məhkəmə aidiyyətinin mahiyyəti ondan ibarətdir ki, bir neçə məhkəmənin icraatmda olan mülki iş ərazi aidiyyətindən asılı olmayaraq, tərəflərin qarşılıqlı hüquq münasibətlərinin hərtərəni araşdırılması və prosessual qənaət mənafeyinə uyğun olaraq bir məhkəmədə baxılmalı və bir qətnamə çıxarılmalıdır. Bu qaydanm müəyyən edilməsi işə baxan məhkəməyə imkan verir ki, işi düzgün həll etmək üçün mövcud olan sübutları və faktiki materialları bir icraatda toplasın və 49
Yüklə 3,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|