Az rbaycan özü q d r b di
Yüklə 5,16 Mb. Pdf görüntüsü
|
_____________________Milli Kitabxana_______________________ 553
Müasir dünyada bir sıra prinsipial müdd aları, prinsipl ri buraya c miyy td azad v
ffaf seçkil r keçirilm si d daxildir özünd t c ssüm etdir n demokratiyanın mü yy n ümumil dirilmi obrazı yaranmı dır. Bizim radikal müxalif tin v onun t hriki il bir sıra Avropa qurumlarının bu posluiatdan istifad ed r k Az rbaycanın demokratik c h td n z ifliyi, iqlidarın ölk d h qiq t n azad v ffaf seçkil r keçirm y qadir olmaması bar d seçki kampaniyası zamanı yenid n qondarına diskussiya qaldırma a çalı dıqlarını hamımız yax ı xatırlayırıq. Halbuki birm nalı kild aydın idi ki, özl rinin qar ıdakı ksiz iflasını bu d f d önc d n duyan radikallar yen d , nec dey rl r, bulanıq suda balıq tutmaq sövdasına dü r k ictimai r yl manipulyasiya etm k v öz t bli atını "seçkil rin saxtala dırılaca ı" bar d tezis sasında quraraq deputat mandatları u runda mübariz d davakar v pozucu m ll r l atmaq niyy tind idi. Ona gor d iqtidarın v parlament seçkil ri t kilatçılarının f aliyy tini yüks k qiym tl ndirm k lazımdır. Onlar bütün istiqam tl rd n olan misli görünm mi t zyiq t mkinl v l yaq tl tab g tirdil r, dü ünülmü sur td h r k t etdil r, bir çox dal tsiz iddiaların ısassızlı ını bütün inc liyi il , s birl izah etdil r v üst lik, seçki praktikasının t kmill dirilm si bar d konstruktiv t klifl rl h v sl razıla dılar. Ümumi etirafa gör , Az rbaycanda 1993-cü ild n b ri keçiril n h r bir növb ti seçkil r seçki prosesini beyn lxalq standartlara uy unla dırmaq yolunda ir liy do ru addım olmu dur. Lakin demokratikl dirm prosesini sür tl ndir n v xalqın irad sini ks etdir n müsb t yenilikl rın sayı baxımından üçüncü ça ırı Milli M clis seçkil rin analoqu olmamı dır. lam tdar haldır ki, bu m qamı h m seçkil rd bilavasit i tirak etmi maraqlı t r fl r, h m d seçki kampaniyasının t kilini v s sverm nin gedi ini lap vv ld n çox diqq tl izl mi mü ahid çil rin çoxsaylı qrupları açıqca t sdiql yirl r. lk növb d qeyd ed k ki, seçkil r kifay t q d r diqq tl yenil dirilmi , müxalif tin t kidi il bir çox prosedurların sad l dirildiyi Seçki M c ll sin uy un keçirilmi dir. Yeri g lmi k n dey k ki, müvafiq Avropa qurumlarında q r zli ckspertizadan sonra bu s n d onların t r find n yüks k qiym tl ndirilmi dir. Bundan ba qa, mümkün böhrana yol verilm mosi üçün iqtidar radikallara v onların cn bi m sl h tçi sponsorlarına n
_____________________Milli Kitabxana_______________________ 554
müxt lif m s l l rd kifay t q d r ciddi güz tl r ged r k ölk d seçkiqaba ı v ziyy ti demokratikl dirm k üçün bir sıra t dbirl r görmü dür. Xatirimizd dir ki, elektorat onların heç d hamısını birm nalı qar ılamadı. M s l n, götür k el s sver nl rin barmaqlarının r ngsiz mür kk bl i ar l nm sini. Bu üsuldan halisi ucdantutma savadsız olan gerid qalmı ölk l rd istifad edilir. Müxalif tçil rin t kidli t l bl rind n sonra Az rbaycan tarixind ilk d f olaraq "exitpoll" da keçirildi. Onlar bu sor unun n tic l rind n "saxtala dırılmı " seçkil rin yekunlarına etirazlarını bildirm k üçün istifad etm k niyy tind idil r. Hökum t bu addımı da ataraq, b zi ekspertlorın fikrinc , siyasi c sar t göst rdi, AB -ın v Estoniyanın iki m hur irk tind n ölk y g l n resenzentl rin i i üçün h r cür rait yaratdı. S ciyy vi haldır ki, seçki dair l rinin ks riyy tind "exitpoll"un n tic l ri r smi yekunlarla 8587 faiz üstüst dü dü. Bir sözl , "exitpolP'a ümid b sl y nl rin arzusu gözünd qaldı. Avropanm aparıcı Ölk l rind n olan deputatlar Az rbaycan v t nda larına seçici v siq si verilm sini dem k lazımdır ki, bu i xeyli v sait v s y t l b edirdi çox müt r qqi addım adlandırdılar. M lum oldu ki, bu qayda Avropanın h tta bir çox inki af etmi demokratik dövl tl rind d t tbiqini tapmamı dır. Bununla bel , cürb cür hüquq müdafi çil rinin v onların xaricd ki m sl h tçil rinin "bizim radikal müxalif t onların carçıları idi" israr etdikl ri b zi yenilikl rin bütün übh liliyin baxmayaraq, iqtidar onların h r nazı il razıla ır v slind , az qala bütün t l bl rini yerin yetirirdi. Lakin bu, c miyy td heç d iqtidarın z ifliyinin lam ti kimi qar ılanmırdı. ksin , ölk mizd yaradılan plüralist v t nda c miyy tind seçkil rin açıq v ffaf, azad v demokratik raitd keçm sin h qiq t n maraq göst rilm sinin sübutu kimi ba a dü ülürdü. Mütl q kateqoriyalardan istifad ed r k Milli M clis seçkil rin suveren Az rbaycanın vv lki seçki praktikasında nümun sini tapmayan icmalçılar da bu seçkil rin yekunlarına sas n mülahiz l r yürütm k üçün böyük imkan ld etdil r. H qiq t n, indiy dok heç vaxt ölk d bel geni miqyaslı, tam hat li v azad t viqat kampaniyası aparılmamı dı. " nki afın ç tinlikl ri" il ba lı mü yy n qüsur v çatı mazlıqlara baxmayaraq, bu kampaniya ümum n müsb t m crada getdi. Qeydiyyatdan keç n deputatlı a namiz dl rin sayı rekord s viyy y çatdı 2063 n f r (be il
_____________________Milli Kitabxana_______________________ 555
vv l onların sayı be d f az idi). Monitorinqd 20 min d k beyn lxalq v yerli mü ahid çi, jurnalist i tirak edirdi, onlara tam f aliyy t s rb stliyi verilmi di. Bir sözl , 2005-ci il parlament seçkil ri göst rdi ki, demokratiyamız getdikc daha suveren olur, g l c k seçkil rd istifad etm k üçün böyük t crüb qazanıldı, iqtidarın gördüyü i l r say sind , slind , ölkıd demokratik seçki praktikasında yeni mırh l nin bünövr si qoyuldu, ycni seçki n n l ri mcydana g ldi. Eyni zamanda, qüvv l rin nisb tini, siyasi partiya v blokların f aliyy tinin prinsip v istiqam tl rini, hakimiyy t u runda mübariz d q l b nin v m lubiyy tin s b bl rini mü yy nl dirm k üçün z ngin material ld edildi. Professor R.Mehdiyev siyasi qüvv l rin ictimai r y t sirinin sah l rini, msalını v dig r aspektl rini bu kontekstd ara dıraraq Yeni Az rbaycan Partiyasına seçkil rd yeni sanballı q l b qazanma a imkan ver n amill ri inandırıcı kild
izah edir. Bu bölm bel c d adlanır: "Q l b kampaniyası". Ümummilli liderimiz Heyd r liyevin yaratdı ı Yeni Az rbaycan Partiyası seçkil r real i l rl v s m r li proqramla getdi, onun platformasında elmi sur td saslandırılmı , ölk nin bütün sah l rd dinamik inki afını n z rd tutan konseptual t klifl r öz ksini tapmı dı. Sabit sur td yüks k reytinqi olan v real bazis
saslanan YAP insanların rifahının yüks lm si namin Az rbaycanı bundan sonra da davamlı v dinamik kild inki af etdir c yin söz verdi, demokratik inki af v dünya birliyin inteqrasiya, sülhün v minamanlı ın qorunub saxlanması siyas tin sadiqliyini nümayi etdirdi. Müxalif t g ldikd is , o, ölk d son 13 ild görül n bütün i l rin v qazanılmı nailiyy tl rin, slind , üstünd n x tt ç k r k h r ey t z d n ba lama a ça ırrdı, öz t bli atını h dsiz radikalizm v avantürizm, t hqirl r v qatı böhtan, bo v dl r v reallıqdan uzaq xülyalar üz rind qurmu du. H r bir sa lam dü ünc li seçici özü min oldu ki, ölk d v dünyada ba ver n yenilikl r radikal müxalif tin da ıdıcı mahiyy tini d yi dirm mi dir. Onun siyas tinin öt n srin 90-cı ill rind Az rbaycanı n kimi müsib tl r düçar etdiyi çoxlarının h l d yadındadır. Ona gör d halinin böyük ks riyy tinin YAP-ı d st kl m si sla t sadüfi deyildi. O, çoxları üçün Xo Ümid Partiyasıdır.
Yüklə 5,16 Mb. Dostları ilə paylaş:
|